Epilepsi terimini ilk kez duyan vatandaşlar ‘Epilepsi nedir, neden olur, belirtileri neler?’ sorusunun yanıtını arıyor. Epilepsi, beynin normal elektriksel aktivitesinin bozulması sonucu ortaya çıkan bir nöropsikiyatrik bozukluktur. Bu bozulma, beyindeki sinir hücrelerinin anormal ve kontrolsüz bir şekilde ateşlenmesine neden olur. Epilepsi, tüm dünyada en yaygın nörolojik bozukluklardan biridir.
EPİLEPSİ NEDİR?
Epilepsi, beyindeki nöronların anormal elektriksel aktivitesi sonucu ortaya çıkan kronik bir nörolojik hastalıktır. Bu anormal aktivite, tekrarlayan ve genellikle öngörülemez nöbetler şeklinde kendini gösterir. Nöbetler, beyin aktivitesinde geçici bir değişikliği ifade eder ve bu da düşünce, davranış, duygu ve diğer beyin işlevlerinde kısa süreli değişikliklere yol açabilir.
EPİLEPSİ NEDEN OLUR?
Epilepsi nedenleri geniş bir yelpazede olabilir ve her zaman net bir neden belirlenemeyebilir. Ancak bazı yaygın nedenler şunlar olabilir:
A. Genetik Faktörler
Epilepsi, bazı durumlarda genetik bir yatkınlık ile ilişkilendirilebilir.
Genetik Eğilim: Ailede epilepsi öyküsü olan bireylerin, bu duruma sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Genetik Bozukluklar: Belirli genetik bozukluklar epilepsi ile ilişkilendirilmiştir ve bu bozukluklar bazen nöbetlere yol açabilir.
Genetik Araştırmalar: Bilim insanları, epilepsiye yatkınlıkla ilişkilendirilen genleri ve bu genlerin işlevlerini anlamak için araştırmalar yapmaktadır.
B. Beyin Hasarı ve İlgili Komplikasyonlar
Beyindeki hasar veya anormallikler, epilepsiye yol açabilir.
Beyin Travması: Kafa travmaları ve beyin hasarları bazen epilepsiye neden olabilir.
İnme: Beyindeki kan akışının kesilmesi olan inme, özellikle yaşlı bireylerde epilepsiye yol açabilir.
Beyin Tümörleri: Beyin tümörleri ve cerrahi müdahaleler de nöbet riskini artırabilir.
Enfeksiyonlar: Menenjit gibi beyin enfeksiyonları da epilepsiyi tetikleyebilir.
C. Diğer Risk Faktörleri
Epilepsinin ortaya çıkışı ve yönetimini etkileyen diğer risk faktörleri de vardır.
Yaş: Epilepsi her yaşta başlayabilir ancak genellikle çocukluk döneminde ve yaşlılıkta ortaya çıkar.
Cinsiyet: Her ne kadar her iki cinsiyet de etkilense de, bazı türlerde cinsiyet temelli bir ayrım gözlenebilir.
Geçirilen Hastalıklar: Serebral palsi, otonomik epilepsi gibi diğer hastalıklar da epilepsi riskini artırabilir.
Yaşam Tarzı Faktörleri: Stres, uykusuzluk ve aşırı alkol tüketimi gibi faktörler, nöbetlerin tetiklenmesine katkıda bulunabilir.
EPİLEPSİ BELİRTİLERİ NELER?
> Farklı tipte ve şiddette nöbetler (bazıları sadece birkaç saniye sürerken, diğerleri birkaç dakika sürebilir)
> Kısa süreli bilinç kaybı veya bilinç bulanıklığı
> Titreme, sarsılma veya bedensel kontrol kaybı
> Göz kararması veya beyazlama
> Geçici konfüzyon
> Duygusal veya duyusal değişiklikler (korku, anksiyete veya tuhaf duyumlar gibi)
EPİLEPSİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Epilepsi tedavisi genelde aşağıdaki yaklaşımları içerir:
İlaç Tedavisi: Çeşitli antiepileptik ilaçlar, nöbet sıklığını ve şiddetini azaltabilir.
Cerrahi Müdahale: Bazı durumlarda, nöbetlere neden olan beyin bölgesi cerrahi olarak çıkarılabilir.
Diyet:
> Ketogenik Diyet: Özellikle çocuklarda kullanılan, düşük karbonhidrat ve yüksek yağ içerikli bir diyet.Modifiye > > Atkins Diyeti: Benzer şekilde, bazı hastalar bu diyette fayda görebilir.
Vagus Siniri Stimülasyonu (VNS): Vagus siniri, beyine gönderilen elektriksel sinyalleri düzenleyen bir cihazın implante edilmesi ile uyarılır. Bu yöntem, bazı insanlar için nöbet sıklığını azaltabilir.
Derin Beyin Stimülasyonu (DBS): Beynin belirli bölgelerine yerleştirilen elektrotlar ile elektriksel stimülasyon uygulanır.
Nörofeedback ve Diğer Yöntemler: Beyin dalgalarını kontrol etmeyi öğreten bazı terapiler.
Epilepsi yönetimi genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve nörologlar, cerrahlar, diyetisyenler ve diğer sağlık profesyonellerini içerir. Tedavi planı, kişinin yaşına, sağlık durumuna, nöbet tipine ve sıklığına göre bireyselleştirilir.