Ülkemizdeki zeytin ağacı sayısı son 20 yılda, 99 milyon adetten yüzde 91 artış ile yaklaşık 189 milyona yaklaştı. Türkiye'nin 41 ilinde ve 270 ilçesinde zeytin üretimi yapılıyor. TÜİK verilerine göre, üretimin yüzde 53’ü Ege'de, yüzde 18’i Marmara'da, yüzde 23’ü Akdeniz'de gerçekleştiriliyor. Ancak bu oran küresel ısınmanın etkilerine bağlı olarak değişiyor. Kuzey Ege’de hâkim olan zeytin üretimi, iklim değişimine bağlı olarak yıllar içinde Akdeniz Bölgesi’nin doğusuna ve son dönemde Denizli taraflarına kaymaya başladı. Sıcak gün sayısının artması ve benzeri mevsimlerin değişmesi tarımsal üretimi olumsuz etkilediği gibi yeni alanların açılmasına da imkân sağlıyor.
ARSA MALİYETLERİ DE ETKİLİYOR
Ayvalık Ticaret Odası Genç Girişimciler Başkanı ve Köklü Zeytincilik Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Kürlek, Balıkesir çevresinde, yüksek metrekare fiyatları nedeniyle zeytin için yeni tarım alanları açılamadığını söyledi. Zeytin üretiminin yer değiştirmeye başladığına dikkat çeken Kürlek “Gaziantep, Hatay, Mersin, Kilis ve Denizli gibi illerde ağaç sayısı artıyor. Zeytincilik Denizli ve çevresinde yeni gelişiyor. Öncelleri soğuktu şimdilerde yeni ekimler yapılıyor. İklim değişimine bağlı olarak üretim güneye iniyor” dedi.
YENİ BİR PLANLAMAYA İHTİYAÇ VAR
Dünyada da benzer bir gidişat olduğunu belirten Mustafa Kürlek şunları söyledi: “Denizli bölgesi bunun için önemli bir örnek. Çin’de mesela şu anda hasat başladı, Arjantin’de üretim var. Amerika’da ciddi bir üretim söz konusu. İklim değişimine bağlı olarak Türkiye’de yeni bir tarımsal planlama yapmamız lazım.” Türkiye’de bu yıl zeytin rekoltesindeki artışa bağlı olarak fiyatlarda ciddi düşüş beklendiğini ifade eden Kürlek, İspanya, İtalya ve Portekiz’de zeytin üretiminin bir önceki yıla göre 2 Türkiye’de ise 2,5 katı olduğu bilgisini verdi.
ZEYTİNYAĞI FİYATI %50 DÜŞECEK
Şu anda uluslararası piyasalarda sızma zeytinyağı fiyatı yaklaşık 5,5 avro seviyesine gerilediğini kaydeden Kürlek, “Bu fiyat 3 ay öncesinde 7,5 -8 avro bandındaydı. Yeni hasat döneminde İspanyada 1,4 milyon ton zeytinyağı rekolte beklentisi ve ülkemizde de bu yıl yaklaşık 475 bin ton zeytinyağı rekoltesi bekleniyor. Türkiye’deki üretici maliyetleri arttı. 1 kilogram zeytinyağının çiftçiye maliyeti yaklaşık 250 lira seviyesindeyken yeni mahsülle birlikte gerilemsini bekliyoruz. Kur artmadığı durumda market raflarında ocaktan itibaren fiyatların 200 lira bandında olacağını öngörüyorum. Soğuk sıkım ise 400-500 lira bandında seyreder. Butik marka ürünlerinde ciddi bir düşüş olmasa da özellikle zincir market raflarında yüzde 50’ye yakın düşüş bekliyoruz” dedi.