FETÖ'nün, 15 Temmuz'daki darbe girişiminin piyasalarda yarattığı volatilite ile geçen hafta 3,0963'e çıkarak tarihi rekorunu kıran dolar/TL, vatandaşların sokakta olduğu gibi döviz piyasasında da "milli duruş" sergilemesiyle gerilemeye başladı. Vatandaşların ve şirketlerin, geçen süre içerisinde, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in de açıkladığı üzere 9 milyar doları aşan dövizini bozdurması, dolarda dalga boyunu sınırlarken, kurun tekrar 3,00 seviyelerine gerilemesini de sağladı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türk lirasına güvenen kurum ve kuruluşların döviz satışları olduğunu belirterek, halkın ve şirketlerin TL'ye güveninin tam olduğunu, kurların birkaç gün içinde makul seviyeye geleceğini düşündüklerini belirtti.
Akben, FETÖ darbe girişiminin ardından 9 milyar doların üzerinde döviz bozdurulmasının TL'ye güveni gösterdiğine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Bu fiyatların şu karışık ortamdan kaynaklandığı düşünülüyor. Bu olaylar olmadığında kurların 2,80'lere doğru gerilediğini hepimiz gördük. Ne bozulması oldu ki böyle oldu? Sonuçta bir şey olması lazım. Bu tamamen konjonktürden kaynaklanan bir karışıklık. Teknik olarak bakıldığında buraya götürecek bir durum yok. Bu tamamen olaylarla ilgili bir durum. İnşallah birkaç gün içerisinde olaylar normale kavuştuğunda, bunların daha geriye geleceğini düşünüyoruz."
DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, vatandaşların ve şirketlerin TL'ye desteğinde, politika yapıcıların tutumu ve Merkez Bankasının likiditeyi desteklemek için attığı hızlı adımların da etkili olduğunu vurgulayarak, "Önümüzdeki dönemde de iç gündemin yatışması ve tansiyonun düşmesiyle bu satışlar devam edebilir." dedi.
"Hanehalkının TL'ye güveni sürüyor"
Halkbank Genel Müdürü Ali Fuat Taşkesenlioğlu ise piyasada oluşan geçici volatilite ve kredi derecelendirme kuruluşlarının olumsuz açıklamalarıyla kurun çok yükselmesine karşın vatandaşların spekülatif hareketlerden kaçındıklarını ve dövize hücum etmediklerini söyledi.
Taşkesenlioğlu, tasarruf sahiplerinin soğukkanlı bir duruş sergileyerek mevduatlarını koruduklarını ifade ederek, "Bunda bazı yatırımcıların kurdaki yüksek seviyelerin geçici olduğunu düşünmesi ve yurt içindeki tasarruf sahiplerinin piyasayı desteklemek adına döviz mevduatlarını bozdurmasının önemli bir etkisi oldu." ifadelerini kullandı.
Hanehalkının TL'ye güveninin sürdüğünü, bunun sonucunda da ciddi bir döviz satışı gerçekleştiğini dile getiren Taşkesenlioğlu, kurun bulunduğu mevcut seviyelere bakıldığında döviz satışı yapan yatırımcıların iyi kazanç elde ettiğinin altını çizdi.
Taşkesenlioğlu, "Artık bu seviyelerde dövize yatırım yapmak çok makul olmadığı için vatandaşlarımız TL'de kalmayı tercih edecek ve tasarruflarını mevduata yatırmanın kendileri açısından daha karlı olacağını fark edecektir diye düşünüyoruz. Bu önlemler ölçüsünde tüm bankalarla bir diyalog halindeyiz. Hazine yöneticilerimizle beraber piyasaların finansal ihtiyaç ve çözümleri üzerinde çalışmayı sürdürüyoruz." diye konuştu.
"Kurda dengeleyici bir unsur oldu"
Türk Ekonomi Bankası (TEB) Genel Müdürü Ümit Leblebici, vatandaşların yaklaşık 9 milyar dolarlık birikimlerini TL'ye çevirmesinin dövizde dengeleyici bir unsur olduğunu ifade etti.
Yabancı yatırımcı için yaşananların çıkış sebebi olduğunu aktaran Leblebici, ancak vatandaşların satışlarıyla bir denge sağlandığını, piyasaların bu testi de geçtiğini düşündüklerini anlattı.
Akbank yetkilileri, döviz kurlarının hızlı arttığı dönemlerde özellikle bireysel yatırımcıların, döviz varlıklarını satarak kurlarda dengeleyici bir rol oynadığını söyledi.
Yetkililer, geçen hafta yaşanılan süreçte daha önceki tecrübelere kıyasla daha fazla satış geldiğini, bunun, halkın yaşanan üzücü olaylara bir tepkisi olarak da yorumlanabileceğini, bu dönüşümün TL mevduat faizlerinin inmesine de destek verebileceğini dile getirdi.
Garanti Bankası yetkilileri de bu konuda Türk halkı ve kurumların ortaya koyduğu iradenin, gösterdiği sağduyu ve soğukkanlı yaklaşımın önemine dikkati çekerek, bu tür durumlarda, büyük risk teşkil eden likidite konusunda Merkez Bankasının da aldığı yerinde önlemlerle herhangi bir olumsuzlukla karşılaşılmadığını kaydetti.
Banka yetkililerine göre, yurt dışı yatırımcıların TL satışı, yurt içi müşterilerin TL alışıyla dengelendi.
Son bir haftadaki eğilim, yabancı paradan TL'ye geçen müşterilerin önemli oranda arttığını gösterdi. Bu artış, özellikle 18-20 Temmuz tarihlerinde baskın şekilde hissedildi. Sonrasında da hızlı bir normalleşme sürecine girildi.