Rus doğal gazını Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya nakledecek TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı tüm dünyanın gündemine oturmuş, Türkiye'nin enerji alanında yaptığı dev hamle haftalarca konuşulmuştu.
Rusya'dan gelen doğal gazı Türkiye ve Avrupa'ya taşıyan TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı için iki ülke arasında hükümetlerarası anlaşmanın imzalanmasının üzerinden 8 yıl geçerken söz konusu hat, enerjide arz güvenliği için büyük önem taşımayı sürdürüyor.
Taşıma kapasitesi iki katına çıkarılabilir
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından Avrupa'nın Moskova'dan gelecek boru hattı gazına uyguladığı ambargo nedeniyle fazla alternatifinin kalmaması TürkAkım'ın bölgedeki önemini bir kez daha ortaya koydu.
Türkiye, Rusya, Azerbaycan ve İran'dan boru hatlarıyla gaz tedarik ediyor. Rusya'dan TürkAkım boru hattı aracılığıyla yıllık 31,5 milyar metreküp, Mavi Akım boru hattı üzerinden 16 milyar metreküp gaz alma kapasitesine sahip bulunuyor.
Uzmanlar, talebin bulunması halinde Rusya'nın TürkAkım'ın kapasitesini artırabileceğini ve yılda 63 milyar metreküpe kadar çıkarabileceğini belirtiyor.
Avrupa'ya sevkiyatta tek seçenek TürkAdım
Gazprom'un özellikle Kuzeybatı Avrupa'ya doğal gaz göndermek için tek seçeneği Kuzey Akım doğal gaz boru hattı, güney ve orta Avrupa içinse TürkAkım.
Rusya Avrupa'ya sadece 2 hat ve giriş noktası üzerinden gaz ihracatı yapıyor. Bu noktalar, Rusya-Ukrayna sınırındaki Sudzha giriş noktası ve TürkAkım'ın Türkiye-Bulgaristan sınırındaki Istranca-2 giriş noktası olarak dikkati çekiyor.
2020'nin ocak ayında açılış töreni gerçekleştirilen ve Avrupa'ya doğal gaz iletmeye başlayan TürkAkım, dönem dönem Avrupa'ya ihraç edilen gazda önemli rol üstlendi.
Macaristan ve Sırbistan halihazırda TürkAkım aracılığıyla Türkiye üzerinden Avrupa'ya gönderilen gazın en önemli kullanıcıları olarak öne çıkıyor.
Ayrıca, Rus gazı TürkAkım boru hattıyla Romanya, Yunanistan, Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek'e ulaştırılabilecek.
Türkiye gaz merkezi olacak
Türkiye'nin, transit ülke olması ve TürkAkım'ın stratejik enerji altyapısı sayesinde Rusya için artan önemiyle Putin 2022 Ekim'de Avrupa'ya gaz tedariki için Türkiye'de yeni bir gaz merkezi (hub) kurulmasını önermişti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da 8 Haziran'da yaptığı açıklamada, Türkiye'de doğal gaz ticaret merkezi kurulmasına yönelik son yıllarda önemli altyapı yatırımları yapıldığını belirterek, "Şimdi İstanbul Finans Merkezi'nde Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ve Gazprom ortaklığında bir işletme şirketi kurmayı planlıyoruz." ifadelerini kullanmıştı.
Söz konusu plan doğrultusunda görüşmeler yaptıklarını anlatan Bayraktar, gelecek aylarda somut çalışmaları ortaya koyup ticaret merkezini hayata geçirmek istediklerini söylemişti.
Bu kapsamda 4 yılı aşkın süredir Rus gazını Türkiye ve Avrupa'ya taşıyan ve arz güvenliğine katkı sağlayan TürkAkım'ın öneminin ve kapasite artırımının Türkiye'nin enerji merkezi olma adımları doğrultusunda yeniden gündeme gelmesi bekleniyor.
TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı Projesi
TürkAkım, Rusya’daki dev doğal gaz rezervlerini doğrudan Türkiye’nin doğal gaz dağıtım şebekesine bağlayarak Türkiye, Güney ve Güneydoğu Avrupa için güvenilir bir enerji kaynağı yaratıyor. Boru hattı sisteminin deniz kesimi, Karadeniz’den birbirine paralel ilerleyen iki hattan oluşuyor. Boru hatları, Rusya kıyısından başlayıp Trakya'da Türkiye kıyısına çıkıyor. Türkiye'deki alım terminalinden sonra, karadaki iki yer altı boru hattından biri Türkiye’nin mevcut doğal gaz şebekesine bağlanıyor. Diğer boru hattı ise Güney ve Güneydoğu Avrupa’ya gaz tedarik etmek üzere Türkiye-Bulgaristan sınırına uzanıyor. İki kilometreyi aşan derinlikte inşa edilen 81 santimetre çapındaki ilk boru hattı sistemi olan TürkAkım, sektörün teknik sınırlarını daha da ileriye taşıyor. Açık deniz boru hatları, her biri 12 metre uzunluğunda binlerce borudan oluşuyor. TürkAkım Projesi, Türkiye ve Avrupa’ya yönelik enerji tedariğinin güvenilirliğini sağlamanın yanı sıra, aktardığı kaynaklarla Türkiye’nin kalkınmasına katkıda bulunuyor. TürkAkım yerel toplumsal yatırımlar gerçekleştirmeye de özen gösteriyor.
Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanan doğal gaz boru hatları
Rusya’dan Türkiye’ye gelen 2 doğal gaz boru hattı mevcuttur. Bunlardan ilk yapılan Mavi Akım’dır. 1200 km’den uzun olan mavi akım, yıllık 16 milyar metreküp doğal gaz taşıma kapasitesindedir. Boru hattı Mayıs 2002’de bitirilmiş ve ilk gaz akışı Şubat 2003’te başladı.
Mavi Akım sadece Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacını karşılamayı hedefler. TürkAkım ise hem Türkiye’nin hem de Güney ve Güneydoğu Avrupa’ya gaz sağlamayı amaçlıyor. Yıllık kapasitesi 31.5 milyar metreküp olan bu boru hattı iki fazdan oluşmaktadır. 2017 yılında inşasına başlanan projede yıllık 15.75 milyar metreküp gaz taşıma kapasitesindeki ilk faz Türkiye’nin doğalgaz talebini karşılamak için tasarlanmış. Ocak 2020’de ilk gaz akışı sağlandı. TürkAkım'ın devreye girmesiyle beraber Ukrayna, Moldovya, Romanya, ve Bulgaristan üzerinden Türkiye’ye doğal gaz sağlayan Batı Hattı’nın da kullanımı sona erdi.