2024 yılında çıkarılan ve 2025 yılında yürürlüğe giren yeni iç ticaret düzenlemeleri, perakende ticaretten emlak sektörüne, sebze ve meyve ticaretinden otomotive kadar pek çok alanı kapsıyor. Haksız fiyat artışlarına yönelik cezaların artırılmasından glütensiz ürün satış zorunluluğuna, taşıt ve cep telefonu satışlarına getirilen yeni vade düzenlemelerinden elektronik ticaret platformlarına ilişkin yeni kurallara kadar bir dizi önemli değişiklik hayata geçirildi.
Fahiş fiyat artışlarına yönelik cezalar artırıldı
Yeni düzenlemeler, piyasalarda adalet ve şeffaflık sağlama amacıyla dikkat çekici değişiklikler içeriyor. Fahiş fiyat artışlarına yönelik cezalar 1 milyon TL’ye çıkarılırken, stokçuluk cezaları 12 milyon TL’ye yükseltildi ve üç kez stokçuluk yapan işletmelerin kapatılmasına imkan tanındı. Zincir mağazalara glütensiz ürün satış yükümlülüğü getirildi, cep telefonu ve taşıt satışlarında yeni taksit sınırlandırmaları belirlendi.
Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, 2025 yılında da uygulamada olacak iç ticaret düzenlemeleri şöyle sıralanıyor:
1. Haksız fiyat değerlendirme
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik ile cezaların etkinliğinin ile caydırıcılığının artırılması amacıyla fahiş fiyat artışı cezasının üst sınırı 1 milyon TL’ye ve stokçuluk cezasının üst sınırı ise 12 milyon TL’ye artırıldı; bir takvim yılında 3 defa stokçuluk cezası alanların iş yerlerinin 6 güne kadar kapatılması mümkün hale getirildi.
2. Perakende ticaret
6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik’te yapılan haksız ticari uygulamalar ve ödeme sürelerine yönelik değişiklikler yürürlüğe girdi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından alınan kararlarla uyumlu bir uygulama oluşturmak üzere Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmeliğin 12/B maddesinin ikinci fıkrasındaki cep telefonu satışları ile üçüncü fıkrasındaki taşıt satışları için uygulanan vade ve tutar sınırlamalarında güncelleme yapılarak yenilenmiş ürün kategorisinde yer alan ve fiyatı 25 bin TL üzerinde olan cep telefonları ile sıfır ürün kategorisinde yer alan ve fiyatı 20 bin TL üzerinde olan cep telefonları için 3 ay taksit yapılabilmesi imkânı getirildi.
3. Sebze ve meyve ticareti
5957 sayılı Kanunda yapılan değişiklik ile kapalı pazar yerlerindeki satış yerlerinin sınırlı ayni hak yöntemi ile kiralama usulü kaldırıldı.
Bakanlık genelgeleri ile sebze ve meyve ticaretine ilişkin düzenlemeler yapılarak üretici örgütü belgesi almak için aranan sebze ve meyve üreten ortak veya üye sayısı 50’den 25’e düşürülmüş; üreticiye ödenecek mal bedelinden, hamaliye ücreti ve benzeri bir kesinti yapılamayacağı, toptancı halinden mal satın alanların hamaliye hizmeti almaya veya bu hizmeti almadan ücret ödemeye zorlanamayacağı düzenlendi.
4. Otomotiv sektörü
Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik ile tescilsiz motorlu kara taşıtlarının ticareti kapsama alınarak, distribütörler, distribütörler harici taşıt ithal edenler, yetkili satıcılara yönelik kural ve yükümlülükler getirildi; elektronik ortamda yapılan ihalelerin güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçekleşmesi amacıyla ihale öncesine, sürecine ve kesinleşmesine ilişkin ihale platformları tarafından uyulması gereken asgari kurallar belirlenmiş; yetki belgesi alınması için gerekli olan şartlar arasından iş yeri açma ve çalışma ruhsatı çıkarılarak 1 Mart 2025 tarihine kadar yapılacak yetki belgesi başvurularına lise mezuniyeti şartından muafiyet getirildi.
5. Emlak sektörü
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılarak, 14 Mayıs 2024 tarihinden önce taşınmaz ticaretine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi ya da meslek odası kaydı bulunan işletme ve sözleşmeli işletmelerde 31 Aralık 2024 tarihine kadar yapılan yetki belgesi başvurularında, mesleki deneyim şartının aranmayacağı hükme bağlandı. Ayrıca, bahse konu düzenlemenin Bakanlığımıza verdiği yetki kapsamında söz konusu hükümde 31 Aralık 2024 olarak belirtilen başvuru süresi 6 ay (30.06.2025 tarihine kadar) uzatıldı.
6. Elektronik ticaret
Elektronik ticaret mevzuatı uyarınca ticari faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılar için getirilen yükümlülükleri, uygulamada yerine getiren entegratörlerin Bakanlığımızca yetkilendirilmelerine ilişkin hazırlanan Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi Entegratörleri Hakkında Tebliğ yürürlüğe girdi.
2025 yılında yürürlüğe giren düzenlemeler, ticaret hayatında daha adil, şeffaf ve düzenli bir sistem hedefliyor. Yapılan bu yeniliklerin, piyasa dinamiklerini olumlu yönde etkilemesi bekleniyor.