İstanbul’daki göçmen girişimcilar üzerinde yapılan en kapsamlı çalışmalardan ‘İstabul Göçmen Girişimci Araştırması’ İnternational Migration and Refugee Association İMRA Derneği tarafından gerçekleştirildi. İstanbul’un 6 ilçesinde 47’si kadın ,299’u erkek olmak üzere toplam 336 göçmen girişimcinin katılımıyla yapıldı. Anket yüz yüze mülakat yoluyla işletmelerin bulunduğu mekanda girişimcinin kendisiyle gerçekleştirildi.
100 BİN KİŞİYİ İSTİHDAM EDİYORLAR
Projede göçmenlerin Türkiye’ye yük oldukları yolundaki yaygın kanaatin aksine sermaye, girişim ruhu ve dış ticaret konularında önemli noktada durdukları ortaya çıktı. Araştırmanın basın tanıtımında konuşan İMRA Derneği Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Doç.Dr. Sare Aydın, "Ülkemizde yaşayan Suriye ortaklı şirketlerin toplam şirket sermayesi 179 milyon. Yatırım miktarı ise 3.5 milyar dolardır. Düşünebiliyor musunuz? 7 yılda 3.5 milyar dolarlık yatırım miktarına sahip bir nüfustan bahsediyoruz. Bizim ülkemize sadece Suriyelilerin değil, Pakistan, Afganistan, çok ciddi bir işçi göçü var. Orta Asya'dan, Türkmenistan, Ermenistan gibi ülkelerden de göç olduğunu söyleyebiliriz. Göçü iyi yönetirseniz bir zenginlik. Suriyeli girişimcilerin sağladığı 100 bin istihdam ve 6 binin üzerinde şirket kuruluşu var. Suriyeli işletmelerin yurt dışı ihracatları yüzde 10 civarında. Ekonomik uyumun son derece kıymetli olduğunu düşünüyoruz" şeklinde konuştu.
GÖÇMENLER 2 YIL İÇİNDE İŞ KURUYOR
Aydın sözlerine şöyle devam etti: "2011 yılında ülkemize gelen göçmenlerin hemen 2 yıl sonra iş kurdukları ve o işi devam ettirdiklerini görüyoruz. Tüm bunların içerisinde, 346 işletmenin toplam istihdamı 1529 kişi. Bunlar legal olanlar. Kayıt dışı istihdamı göze aldığımızda 3 bin kişilik bir istihdamın olduğunu söyleyebiliriz.Ülkemize göçerken büyük kısmı parasını yanında getiriyor. Aile sermayesiyle iş kuruyor. Devlet desteğinin çok az olduğunu görüyoruz. Devlet desteğiyle iş kuranların oranı yüzde 10 ila 17 arasında. İşi kurarlarken en önemli bariyerlerden bir tanesi yerli halkın ön yargısı. Hepimiz Suriyeliler vergi vermiyor diye duyuyoruz. Suriyeli girişimciler bizden daha fazla teşvik alıyor diye. Böyle bir şey yok. Bu bir ön yargı. Bugün göçmenlere ait işletmelerde, 346 işletmenin yüzde 29'u kadın ve yüzde 71'i de erkek olmak üzere. Kadınların da istihdam edildiği işletme ve istihdam alanını görüyoruz."
GİRİŞİMCİLERİN ÇOĞU ÜNİVERSİTELİ
Araştırmaya katılan göçmen girişimcilerin yüzde 42,3’ü üniversite, yüzde 23,2’si lise, yüzde 23,1’i ortaokul, yüzde 9,5’i ilkokul ve sadece yüzde 2’si okuma yazma bilmiyor. Girişimcilerin yüzde 86’1’ini Suriyeli, yüzde 4’ünü Mısırlı, Yüzde 3,8’ini Iraklı ve yüzde 2’sini Filistinli göçmenler oluşturuyor. Göçmen girişimcierin yüzde 57,5’i anadili ve Türkçe dışında ikinci bir yabancı dil biliyor. Girişimci göçmenlerin yüzde 65’i tecrübeyle, yüzde 12,4’ü aile geleneği, yüzde 11,6’sı kursla, yüzde 6,7’si çıraklıkla, yüzde 4,3’ü mezun olduğu okuldan aldığı eğitimle iş yapıyor. İşletmelerin statüsünün yüzde 54’ünü tek kişiye ait girişim yüzde 29,8’i ortaklık ve yüzde 16,2’sini aile işletmesi oluşturuyor. Sermayeler ise göçmenlerin yüzde 59,8’nin ülkelerinden getirdiği birikim, yüzde 26’sı Türkiye’den kazandığı para ve yüzde 14,2’si arkadaşlarının imkanlarıyla sağlanıyor.