Koronavirüsün neden olduğu zararlar bitmek bilmiyor. Salgın sürecinde özellikle Uzakdoğu, ABD ve Afrika kıtasına yapılan taşımaların 2 bin dolardan 15 bin dolarlar seviyesine tırmanması ihraç taşımalarını zora sokmaya başladı. Sanayi tesislerinde üretilen binlerce ürünün yüksek navlun fiyatları nedeniyle depolarda bekletilmeye başladığına işaret eden ihracatçılar, “Ürünlerimizi denizaşırı ülkelere satış yaptık, ancak 15 bin dolarlara kadar çıkan navlun nedeniyle ürünü gönderemiyoruz. Mal gönderemediğimiz için tahsilatını da yapamıyoruz” dedi. Bu durumun depo fiyatları ve karayolu taşıma fiyatlarını da yukarı taşıdığının altını çizen ihracatçı birliklerinin temsilcileri, acil çözüm beklediklerine vurgu yaptı.
REKABETÇİLİĞİ ENGELLİYOR
Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Talha Özger, navlunun geçen yıl kasımdan bu yana artış gösterdiğine işaret ederek, “Önceden boş konteynır bulamıyorduk. Ancak şimdi normale bir dönüş var. Navlun fiyatları bir türlü düşmüyor. Yakın coğrafya ve Asya ülkelerine ihracatımız artıyor ancak navlun fiyatları, rekabetçiliğimizi engelliyor” değerlendirmesinde bulundu.
DEPO KİRASI ARTTI
Uzakdoğu’ya mal taşımalarının 2 bin dolardan 10-12 bin dolarlara çıktığını, Latin Amerika’ya 1,500-2 bin dolardan 15 bin dolara yükseldiğine işaret eden Özger, “Ekvator, Şili, Kolombiya, Peru, Panama gibi ülkelere yaklaşık 10-15 bin dolar arası fiyatla mal gönderiyoruz. Müşterilerimiz de ucuz konteyner bulmaya yöneldi ancak, malları bekletmek zorunda kalıyoruz. Depolar ihraç mallarıyla dolmaya başladı. Depoların metrekare fiyatları da 50-100 lira arasında değişiyor. İhracatımızı artırmak için nakliye sorununu çözmeliyiz” diye konuştu. Navlundaki artışın kara taşımacılığı fiyatlarını da yukarı çektiğine işaret eden Özgen, “İstanbul’dan Almanya’ya 3 bin Avro olan taşımalar 5 bin Avroya çıktı” dedi. Özgen, raylı sistemlerin daha aktif kullanılmasının altını çizdi.
SEVK EDİLEMİYOR
Türkiye İhracatçılar Meclisi Sektörler Konseyi Maden Sektörü Başkanı Rüstem Çetinkaya, navlundaki artışın maden tarafında çok etkili olduğunu söyledi. Çin ve ABD pazarlarına 8-10 bin dolar, Hindistan pazarı için 7-8 bin dolarların konuşulduğuna işaret eden Çetinkaya, “Satın alınmış malzemeler sevk edilemiyor. Alıcılar, navlunun düşmesi umuduyla bekliyor Şimdi stoklar başladı. Sadece tek bir ocakta yaklaşık 40 bin ton taş birikmiş” diye konuştu.
FİYATI 8 KAT ARTTI
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Üyesi Tayfun Koçak, kimya sektöründe taşımalarda en çok denizyolunun kullanıldığını, ancak konteyner ve gemi bulma konusunda son dönemde sorun yaşandığını söyledi. Hammaddenin üzerine navlundaki artışın da ek maliyet getirdiğine işaret eden Koçak, “Pandemi öncesine göre navlun 7-8 kat arttı, uzak ülkelere siparişlerin gönderme süreleri uzuyor. Bu durum Afrika, Çin, Asya Pasifik gibi ülkelere ihracatı etkiliyor” dedi.