Yüzde 60 ve üzeri işgücü kaybı olana ‘malul’ deniyor. Malulen emeklilik için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı aranıyor. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruluyor. İşe başlanan tarihte rahatsızlık yoksa malulen emeklilik mümkün.
MALULLUK İÇİN 1 EKİM 2008 KRİTİK TARİH
Sigortalı olmadan önce rahatsızlığı olanlar için de bir yol var. Malulen emekli olamayıp 1 Ekim 2008’den önce sigorta başlangıcı olanlar 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim şartıyla emekli olabiliyor. 1 Ekim 2008’den sonra sigortalı olan maluller de 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 günle emekliliğe kavuşuyor.
KİMLER MALUL SAYILIR?
* 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre; hizmet akdine tabi (4/a lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b li) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını,
* Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır. Sigortalıların sağlık hizmeti sunucularından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.
MALULLÜK AYLIĞI KOŞULLARI NELER?
Kurum Sağlık Kurulunca malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;
- En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise sigortalılık süresine bakmadan 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması,
- Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması
- Kuruma yazılı dilekçe ile başvurması gerekir.
MALULLÜK İÇİN NEREYE NASIL BAŞVURULUR?
Sigortalı veya sigortalının işvereni, maluliyet durumunun tespiti için sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurmalıdır.
Kişi yazılı olarak başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevkini yaptıracaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulu, sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.
MALULLÜK AYLIĞI BAŞVURUSU İÇİN GEREKEN EVRAKLAR
MALULLÜK AYLIĞI NE ZAMAN KESİLİR?
Malullük aylığı,
- Sigortalıların 5510 Sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,
- Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması hallerinde kesilir.
Kontrol muayenesi; sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malullük ve iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığının tespiti amacıyla Kurumca muayene ve tetkik yaptırılmasıdır.