Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı'nda, "Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan ekli '2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nın onaylanmasına karar verilmiştir" ifadelerine yer verildi.
Program, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırladı.
Buna göre, 2024 yılında, Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Program kapsamında, hedeflenen yurt içi talep artışının yanı sıra net mal ve hizmet ihracatının da katkısıyla ekonominin yüzde 4,0 oranında büyüyerek dengeli bir yapıda gerçekleşmesi öngörüldü. Ayrıca ekonominin istikrarlı ve sağlıklı yapısı korunarak güçlü, kapsayıcı ve istihdamı destekleyen büyümenin sağlanması amacıyla para, maliye ve gelirler politikalarının tam koordinasyon içerisinde yürütülmesi hedeflendi.
Programda, "GSYH büyümesinin kaliteli, kapsayıcı ve sürdürülebilir olması için makroekonomik dengeleri gözeten uygulamalara devam edilecektir." denildi.
Programda enflasyon ve para politikası başlığında yeni tedbirlere yer aldı.
Kredi kartına taksite ilave önlemler geliyor
Programa göre enflasyonu artıran tüketim artışlarını önleyecek uygulamalar hayata geçirilecek. Bu amaçla öncelikle kredi kartıyla alışverişte ve nakit çekiminde taksit sayısı için ilave önlem alınacak.
Kira ve konut fiyat gelişmeleri dikkate alınarak konut arzı hızla artırılacak. Depremin konut stokuna etkisini telafi için yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek.
Konut ve iş yeri kiraları ile ikinci el araç satışları için dijital kayıt sistemi kurulacak. Kamuya taşıt alımında yerli üretim ve çevreci araçlara öncelik verilecek.
25 yaş altındaki üniversite öğrencilerinin Bireysel Emeklilik Sistemi'ne dahil olmasını sağlayacak teşvikler geliştirilecek.
Programda şöyle denildi:
"Rusya-Ukrayna savaşı kaynaklı enerji ve emtia fiyatları artışının iktisadi faaliyetler üzerindeki olumsuz etkilerinin 2024 yılında en aza indirilmesiyle, ihracat odaklı büyüme stratejisinin verimli ve rekabetçi bir şekilde sürdürülmesi beklenmektedir.
İç ve dış talebin dengelendiği büyüme kompozisyonunun sürdürülmesiyle istihdamın ve özel kesim yatırımlarının artması sağlanacaktır. Bu gelişmelerle birlikte, 2024 yılında sanayi sektörü ekonomik büyümeye önemli katkı verecektir. Ayrıca, iktisadi ve sosyal faaliyetlerin canlılığını sürdürmesi ve turizm sektörünün katkısıyla hizmetler sektörü GSYH büyümesinden fazla aratarak büyümeye destek olmaya devam edecektir. Bu dönemde tarım sektörünün ise GSYH büyümesine uzun dönem ortalaması civarında katkı vermesi beklenmektedir."
Büyümeye Katkılar
2024 yılında yüzde 4,0 olması hedeflenen GSYH büyümesinin, öngörülen yurt içi talep artışının yanı sıra sabit sermaye yatırımlarının da katkısıyla dengeli bir yapıda gerçekleşmesi öngörüldü.
2024 yılında bir önceki yıla göre özel ve kamu kesimi tüketim harcamalarında sırasıyla yüzde 3,5 ile yüzde 4,3 oranlarında reel artış olması bekleniyor. Bu dönemde özel kesim sabit sermaye yatırımlarının yüzde 4,0, kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının ise yüzde 0,3 oranında reel olarak artacağı tahmin edildi. Böylece, toplam sabit sermaye yatırım harcamalarının reel olarak yüzde 3,6 artması öngörüldü.
2024 yılı GSYH büyümesine; özel tüketim harcamalarının 2,8 puan, özel kesim sabit sermaye yatırım harcamalarının ise 0,9 puan katkı yapması bekleniyor. Bu dönemde kamu kesimi sabit sermaye yatırım harcamalarının büyümeye katkısının 0,01 puan olacağı öngörülüyor. GSYH büyümesine net mal ve hizmet ihracatı katkısının ise 0,4 puan olacağı tahmin ediliyor.
Kamu harcanabilir gelirinin GSYH'ye oranının 2024 yılında 0,2 puan azalarak yüzde 9,6 olarak gerçekleşeceği öngörülüyor. Bu dönemde, kamu tasarruflarının milli gelire oran olarak yüzde negatif 0,9 seviyesinde, kamu yatırımlarının ise yüzde 3,3 seviyesinde olması bekleniyor.
2024 yılında özel tasarrufların GSYH'ye oranının bir önceki yıla göre 1,4 puan artarak yüzde 30,5, özel yatırım harcamalarının ise 0,3 puan artarak yüzde 29,3 olması bekleniyor. Bunun sonucunda özel kesim tasarruf-yatırım farkının GSYH'ye oranının yüzde 1,2 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor. 2024 yılında toplam yurt içi tasarrufların GSYH'ye oranının bu gelişmeler neticesinde yüzde 29,6, toplam tasarruf-yatırım farkının GSYH'ye oranının ise negatif yüzde 3,0 olması bekleniyor.
İstihdam-
2024 yılında, öngörülen büyüme oranı çerçevesinde istihdamın bir önceki yıla göre 774 bin kişi artması bekleniyor. İşgücüne katılma oranının 0,7 puan artarak 2024 yılında yüzde 54,4 seviyesine ulaşacağı öngörülüyor.
Yıl genelinde işgücüne katılım ve nüfus artışı etkilerinin istihdam artışına baskın gelmesi sonucunda işsizlik oranının yüzde 10,3 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edildi.
Ödemeler Dengesi
2024 yılında ihracatın (fob) yüzde 4,7 artarak 267 milyar dolara, ithalatın (cif) ise yüzde 1,6 artarak 372,8 milyar dolara ulaşması ve böylece dış ticaret açığının 112 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi öngörüldü.
Bu dönemde ihracat ve ithalat fiyatlarının 2024 yılında sırasıyla yüzde 0,5 ve yüzde 1,3 oranlarında artması beklenirken reel ihracatın ve ithalatın ise sırasıyla yüzde 4,2 ve yüzde 0,3 artacağı tahmin edildi.
2024 yılında seyahat gelirlerinin 52,5 milyar dolar seviyesine yükselmesi, hizmetler dengesinin ise 60,5 milyar dolar fazla vermesi bekleniyor.
Birincil gelir dengesinde 10,7 milyar dolar açık öngörülürken ikincil gelir dengesinde 0,2 milyar dolar fazla bekleniyor.
Söz konusu varsayımlar altında cari işlemler açığının 2024 yılında 34,7 milyar dolar seviyesine gerilemesi, böylece cari işlemler açığının GSYH'ye oranının ise yüzde 3,1 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.
Enflasyon
2023 yılı sonunda TÜFE yıllık artış oranının kur ve vergi düzenlemelerinin birikimli etkilerinin devam etmesi ve doğal gaz fiyatlarındaki geçici düzenlemenin düşürücü etkisinin azalmasıyla birlikte yüzde 65 oranında gerçekleşmesi bekleniyor.
Raporda, "TCMB, fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek temel amacı doğrultusunda enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde para politikası uygulamalarını sürdürmektedir." denildi
Dezenflasyon süreci öncesi geçiş döneminde atılan adımların etkisinin görülmeye başlanmasıyla birlikte TÜFE yıllık artış hızının 2024 yılı ortalarından itibaren düşüş eğilimine girmesi ve 2024 yılı sonunda yüzde 33 olarak gerçekleşmesi hedefleniyor.