Kiralık konut sorunu her geçen gün büyürken son dönemlerde buna kiralık işyeri sorunu da eklendi. Konut kiralarında yaşanan hızlı artış işyeri kiralarını da yükseltirken mülk sahibi ile esnaf arasında kira konusunda tahliye davaları arttı.
Özellikle esnafın büyük talep gösterdiği cadde mağazalarında bu durum daha sık yaşanırken, sanayi sitelerinde de atölye ve dükkân bulmak zorlaştı. Hâl böyle iken esnaf da dükkânı boşaltmak için mülk sahibinden para talep etmeye başladı. Talep edilen işyerini boşaltma ücreti konumu ve lokasyona göre değişirken bu rakam 1 milyon TL'ye kadar çıkabiliyor.
Esnafla karşı karşıya
Sabah'ta yer alan habere göre, Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Av. Ali Güvenç Kiraz, hızla artan konut kiralarının işyerlerindeki kirayı da katladığını söyledi. Bazı kiracıların dükkânı boşaltmak için depozito, emlakçı komisyonu, taşınma masrafı gibi bedelleri hesaplayarak bunu mülk sahibinden talep ettiğini belirten Kiraz, bu durumu şöyle bir örnekle anlattı: "Örneğin bir kasap 10 bin TL'ye kira veriyor. Ancak dükkânın kirası 40-50 bin TL. Kasap burayı boşaltmak için 300 bin TL talep ediyor. Mülk sahibi de uzun vadede daha fazla kazanacağı için bu parayı ödemeyi kabul ediyor. Çünkü 10 bin TL'de yüzde 60 zam yapsa kira 16 bine çıkacak. Ancak 40 bin TL'ye kiraya verirbe ertesi yıl kirası 64 bin lira olacak. Ayrıca 2-3 yıl kiracısıyla davalık olacak. Bunlarla uğraşmak yerine 300 bin TL veriyor." İki tarafın anlaşması halinde bu durumun kanuna aykırı olmadığını belirten Kiraz, son dönemde bu tür formüllerin arttığını kaydetti.
Hava parası piyasaya çıktı
İSTOÇ İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve gayrimenkul uzmanı Şenay Araç Demir, sanayi sitelerinde kiralık atölye ya da dükkân bulmanın çok zor hale geldiğini söyledi. Demir, şunları anlattı:
"Kira fiyatlarındaki artış sorun değil, kiralık yer bulmak da çok zorlaştı. Özellikle gözde cadde mağazaları ve sanayi sitelerinde neredeyse imkânsız. Kiralık yer arayan kişi artık fiyatına bakmıyor, istediği gibi bir mağaza bulmaya çalışıyor." Bazı kiracıların beğendiği dükkânın mülk sahibini bulduğunu anlatan Demir, "Mülk sahibini ikna eden yeni kiracı eski kiracıya dükkânı boşaltması için hava parası teklif ediyor. Bu rakamlar iyi yerlerde 1 milyon TL'yi bile bulabiliyor. Bu durum mülk sahibinin işine geliyor çünkü cebinden hiç para çıkmıyor. Aynı zamanda kirası da otomatik artmış oluyor" ifadelerini kullandı.
Evde kiracı depozito ve kira istiyor
TÜM Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, bu durumun konutlarda da sıklıkla yaşandığına dikkat çekti.
Akdoğan, "Kira fiyatları durmaksızın artıyor. Ev sahibi bakıyor aynı apartmanda alt kat 15 bin TL kirada iken kendi evinde kiracısı 3 bin TL'ye oturuyor. Eğer kiracısını çıkartırsa bir yılda 180 bin TL kazanacak ancak mevcut haliyle 40 bin TL bile alamıyor. O nedenle kiracısına 100-150 bin teklif eden mülk sahipleri var. Bu ücretler konum ve lokasyona göre daha da artabiliyor. Eski ev sahibinden 100 bin TL alan kiracı da bu parayı depozito, taşınma ve iki kira gibi giderine harcıyor" ifadelerini kullandı.