Çalışanların kazanılmış hakkı kıdem tazminatı konusunda kafalar karışık. Her sene memur maaşlarına yapılan zamlarla birlikte tüm çalışanların kıdem tazminatı da artıyor. 2018'de kıdem tazminatı rakamları, memur maaşlarına yapılan zamlarla yükseldi. Ancak kıdem tazminatıyla ilgili merak edilen birçok konu var...
KIDEM TAZMİNATINDA TAVAN UYGULAMASI
Kıdem tazminatı, kıdem tazminatı tavanını aşamıyor. Kıdem tazminatı tavanı en yüksek dereceli devlet memuru olan Başbakanlık müsteşarının 1 yıllık emekli ikramiyesine göre belirleniyor. Bu rakam, 2018 yılı için 5.001,76 lira. Dolayısıyla bir işçinin alabileceği en yüksek kıdem tazminatı miktarı 1 yıl için 5.001,76 lira.
KIDEM TAZMİNATINI ZAMANINDA ÖDEMEYENE CEZA
İş Kanunu’na göre, işçinin kıdem tazminatını zamanında ödemeyen işveren gecikme için en yüksek faizle kıdem tazminatını ödemek zorunda. Yargıtaya göre, mevduata uygulanan en yüksek faizin hesaplanmasında faiz miktarlarının yıllık dönemler itibariyle göz önünde tutulması gerekiyor. Bazen işveren kıdem tazminatını “Taksitle” ödemeyi teklif edebiliyor. İşçilere uyarı ise Yargıtay kararlarından geliyor. Kıdem tazminatının taksitle ödenmesini isteyen işçiler, gecikme faizini isteme hakkından vazgeçiyor.
FAZLA MESAİ KIDEM TAZMİNATINA GİRMEZ
Kıdem tazminatı hesaplanırken, çalışanların “Ben fazla mesai yaptım, daha fazla kıdem tazminatı alırım” sözü geçerli değil. Kıdem tazminatına yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, hafta tatili, bayram harçlığı, doğum yardımı, fazla mesai, iş arama yardımı, seyahat primi, ölüm yardımı, harcırah, ikramiye, iş elbisesi konuları eklenmiyor.
EŞİ ÖLEN DE KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR
Eşi ölen kişiler eşinin kıdem tazminatını alabiliyor. İş Kanunu’na göre, işçinin ölümü halinde yukarıdaki hükümlere göre doğan tazminat tutarının kanuni mirasçılarına ödeneceğini belirtiyor. Kıdem tazminatı faiz sürelerinde ise işçinin ölüm tarihi baz alınıyor.
EMEKLİ VE YAŞLIYA DA KIDEM TAZMİNATI
Emekli olurken de kıdem tazminatı alabilirsiniz. İş Kanunu’nda emeklilik de kıdem tazminatına hak kazanılan hallerden biri. Bunun yanında yaşlılık aylığı sebebiyle işten ayrılanlar da kıdem tazminatı alabiliyor.
KİMLERE KIDEM TAZMİNATI ÖDENİR?
İş Kanununa göre; işveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri durumlar dışında (25 inci maddenin II numaralı bendinde gösterilen sebepler) iş sözleşmesi feshedilen işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ayrıca, işçi tarafından; -Sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler (Kanunun 24 üncü maddesi uyarınca) dolayısıyla,-Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, -Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla, -Yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleriyle işten ayrılmaları halinde, -Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini sona erdirmesi sebebiyle, İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı alabilecektir.
KIDEM TAZMİNATI NE KADAR?
İş Kanununa göre, işçinin işe başladığı tarihten hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir, bir yıldan artan süreler içinde aynı oran üzerinden ödeme yapılır, bu 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine artırılabilecektir.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Kıdem tazminatı, her 1 yıl için 30 günlük yani, aylık, brüt ücret üzerinden hesaplanır ve bir aylık ücretin, çalışma yılı ile çarpılması sonucu ortaya çıkar. Son aldığınız brüt ücret 2.500 lira olsun ve işyerinde 10 yıldır çalıştığınızı varsayalım. Alacağınız kıdem tazminatı, 25 bin liradır (2.500 x 10 yıl).