Türk Lirasının değer kaybının yaşandığı dönemlerde döviz alımını özendirici fiyat hareketlerinin oluşturulduğu kripto borsa paraları döviz büfelerinin yoğun işlem yaptığı platformların başında geliyor.
Kripto para borsalarının aracılığıyla üretimin finansmanında değerlendirilmesi gereken ülke tasarrufları Hong Kong’lu hiçbir yasal düzenlemeye tabi olmayan bir şirketin eline geçiyor.
Hafta sonları döviz spekülasyonu yapmak isteyenlerin yeni mecrası kripto para borsaları oluyor.
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
Kripto para borsalarındaki tüm işlemler Hong Kong merkezli Tether şirketinin kontrolündeki dolar hesapları üzerinden gerçekleştiriliyor. Türk bankalarındaki Türk Lirası hesapların kripto para borsalarına aktarılması ile işlemler başlıyor. Kripto para borsalarında ise işlem gören kripto paralar dolar cinsinden fiyatlanıyor. Yani Türk Lirası ile alınsa dahi tüm işlemler nihai olarak dolara dönüyor.
ÜÇ BORSANIN İŞLEM HACMİ 1 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDE
Son 24 saatlik işlem hacimleri ile bakıldığında Türkiye’nin en büyük 3 kripto para borsasındaki işlem hacminin 1 Milyar USD üzerinde olduğu görülüyor.
Paribu – 4.7 Milyar TL
BTCTurk – 8.2 Milyar TL
Bitexen – 2.8 Milyar TL
MİLYARLARCA LİRALIK VERGİ KAYBI VAR
Bankalardan alınan dövize uygulanan binde 2 kambiyo vergisi kripto para borsalarında alınmıyor. Kayıt dışı olarak gerçekleşen vergi kaybının milyarlarca lirayı bulduğunu hesaplamak zor değil. Tüm işlemlerin dövizle gerçekleştiği platformlar hiçbir vergiye tabi değil.
İSMİ SKANDALLARLA ANILIYOR
Dolar sistemini yöneten Hong Kong merkezli Tether şirketinin ismi ise skandallar ile anılıyor. Tether şirketi, zarar eden kripto para borsası Bitfinex’e 850 milyon dolar yatırdığını gizlediği için Şubat 2021’de 18.5 Milyon Dolar ceza aldı. Tether şirketi halen topladığı 72 Milyar ABD dolarını kime ve nerelere kullandırdığını açıklamıyor.
PARA TRANSFERLERİNDE KULLANILIYOR
Türkiye’deki kripto para borsaları, bankacılık sisteminin işlem yapamadığı offshore merkezlerine para transferlerinde kullanılıyor. Dünyanın en büyük kripto para borsaları kontrollerden uzak Cayman Adaları, Bahamalar ve British Virgin Island gibi offshore merkezlerden yönetiyorlar.
DÜZENLEME YAPILMAMASI DİKKAT ÇEKİYOR
Türkiye’nin tasarruflarının yurtdışına çıkarılmasında ve yabancıların kontrolüne geçmesine aracılık edilmesi konusunda düzenleme yapılmaması dikkat çekiyor. Kamu bankalarının açılan tüm kripto para borsalarına hemen hesap açması ve 24 saat kesintisiz aracılık etmesini ise anlamak mümkün değil.