Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, TCMB İdare Merkezinde düzenlenen "Enflasyon Raporu 2023-II" bilgilendirme toplantısında, geçtiğimiz üç ay içinde açıklanan veriler ışığında küresel ve yurt içi makroekonomik gelişmelere dair analizleri ve para politikası uygulamaları ve depremin iktisadi faaliyet üzerindeki ilk etkilerine dair değerlendirmelerinin yanı sıra orta vadeli enflasyon tahminlerini açıklayarak, önümüzdeki döneme ilişkin genel bir değerlendirmede bulunduğu bir sunum yaptı.
“Petrol fiyatları ise 2022 yılındaki yüksek seviyelerine kıyasla düşüş gösterse de dalgalı seyretmeye devam etmektedir”
Kavcıoğlu burada yaptığı konuşmada, 2022 yılında, başta enerji olmak üzere, emtia fiyatlarındaki artış nedeniyle yükselen enflasyonun fiyatların gerilemesiyle birlikte küresel çapta aşağı yönlü bir eğilim gösterdiğine dikkati çekerek, “Küresel enflasyonun önemli belirleyicilerinden olan doğal gaz fiyatları, tedarik endişelerinin ortadan kalkmasıyla tarihi ortalamalara yaklaşmıştır. Petrol fiyatları ise 2022 yılındaki yüksek seviyelerine kıyasla düşüş gösterse de tarihi ortalamaların üzerinde ve jeopolitik riskler nedeniyle dalgalı seyretmeye devam etmektedir” değerlendirmesini yaptı.
“Afet bölgesindeki tüketim harcamalarına ilişkin öncü göstergeler, deprem genelinde oldukça güçlü bir toparlanma eğilimine işaret etmektedir”
Kavcıoğlu, deprem sonrasında toparlanmanın hem afet bölgesinde hem de ülke genelinde hızlı bir şekilde gerçekleştiğini savunarak, “Afet bölgesindeki tüketim harcamalarına ilişkin öncü göstergeler deprem sonrasında düşüş göstermiş olsa da yakın zamanda deprem öncesi seviyelerini aşmıştır. Bu durum, deprem genelinde oldukça güçlü bir toparlanma eğilimine işaret etmektedir” dedi.
“Enflasyondaki düşüş sürecinde etkin politikalarımız sonucu oluşan kur istikrarı belirleyici rol oynamaktadır”
Kavcıoğlu, enflasyonun ekim ayındaki zirve noktası olan yüzde 85,5’ten yaklaşık 42 puan gerileyerek nisan ayı itibarıyla yüzde 43,7’ye ulaştığını hatırlatarak, “Enflasyondaki düşüş sürecinde etkin politikalarımız sonucu oluşan kur istikrarı, beklentilerdeki iyileşme ve küresel emtia fiyatlarındaki yavaşlama belirleyici rol oynamaktadır” diye konuştu.
Enflasyondaki düşüş sürecinin, önceki enflasyon raporunda ilan ettikleri patikadan yavaş gerçekleştiğini ifade ederek, “Bu sapmada işlenmemiş gıda piyasasındaki sorunlar nedeniyle et ve süt ürünleri temel rol oynamıştır. Ayrıca, ücret artışları, emeklilik düzenlemeleri ve kredilerdeki ivmelenmenin aynı anda gerçekleşmesi sonucunda güçlenen tüketim talebi ve deprem nedeniyle özellikle konut piyasasında ortaya çıkan arz-talep uyumsuzlukları da bu gelişmede etkili olmuştur” ifadelerini kullandı.
“Fiyatı artan kalemlerin fiyatı azalan kalemlere oranına ilişkin bilgi sunan yayılım endeksi, özellikle üçüncü çeyrekten itibaren enflasyonda gerçekleşen hız kaybını doğrulamaktadır”
Enflasyonun ana eğilimine yönelik göstergelerin, fiyat artış oranlarındaki belili olduğunu söylediği yavaşlamayı teyit ettiğini aktaran Kavcıoğlu, “Çekirdek ve medyan enflasyon göstergeleri ocak ayındaki zamana bağlı fiyat ve ücret ayarlamaları kaynaklı artış dışında istikrarlı azalış eğilimini sürdürmektedir. Son dönemde çekirdek göstergeler Ekim 2021’den bu yana kaydedilen en düşük seviyelere gerilemiştir. Enflasyonun sadece ana eğilimine değil, yayılımına ilişkin göstergeler de gerilemektedir. Fiyatı artan kalemlerin fiyatı azalan kalemlere oranına ilişkin bilgi sunan yayılım endeksi, özellikle üçüncü çeyrekten itibaren enflasyonda gerçekleşen hız kaybını doğrulamaktadır” değerlendirmesini yaptı.
“Enerji ve emtia fiyatlarının bir önceki raporda beklediğimizden daha olumlu gerçekleşeceğini varsayıyoruz”
Orta vadeli tahminler bölümünde, tahminlere baz teşkil eden temel varsayımlarla ilgili olarak emtia fiyatlarındaki aşağı yönlü seyri dikkate aldıklarını dile getiren Kavcıoğlu, “İthalat fiyatlarında 2023 yılı için aşağı yönlü beklentimiz güçlenmiştir. Bir önceki rapor dönemine göre küresel büyümenin bölgesel olarak daha dengeli ve hızlı toparlandığını, arz kısıtlarının ve tedarik şartlarının tahmin ettiğimizden daha güçlü iyileştiğini gözlemliyoruz. Dolayısıyla enerji ve emtia fiyatlarının bir önceki raporda beklediğimizden daha olumlu gerçekleşeceğini varsayıyoruz” dedi.
“2023 yıl sonu tahminimizi yüzde 22,3, 2024 yıl sonu tahminimizi de yüzde 8,8’de sabit tuttuk”
Ürettikleri enflasyon tahminlerini paylaşan Kavcıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları, 2023 yılı sonunda yüzde 22,3; 2024 yılı sonunda yüzde 8,8 seviyelerine tekabül etmektedir. Enflasyon gerilemeye devam etmekle birlikte önceki Enflasyon Raporu’nda sunulan tahmin aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, işlenmemiş gıda fiyatlarında öngörülerin üzerinde gerçekleşen artışlar önemli bir rol oynamıştır. Buna rağmen, 2023 Yılı Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi metninde de ifade ettiğimiz gibi enflasyon tahminlerimizi bir ara hedef olarak değerlendiriyoruz. Liralaşma Stratejimizin tüm araçlarını tahminlerimizle uyumlu bir enflasyon patikasını desteklemek için kullanmaya devam edeceğiz. Dolayısıyla, tahminlerimizde herhangi bir değişikliğe gitmeyerek 2023 yıl sonu tahminimizi yüzde 22,3, 2024 yıl sonu tahminimizi de yüzde 8,8’de sabit tuttuk.”
Kavcıoğlu, güncellemeler ele alındığında Türk Lirası’ndaki istikrarlı olduğunu söylediği seyrin devamıyla birlikte Türk Lirası cinsi ithalat fiyatlarının, tahminlere 2,3 puanlık düşürücü etkide bulunduğunu dile getirdi.
Toplantı, Kavcıoğlu’nun programı takip eden basın mensuplarının yönelttiği soruları cevaplaması ile devam etti.