İstanbul’da bir şirket aracına köprü ve otoyoldan ücret ödemeden geçilmesinden dolayı kesilen geçiş ücreti ve geçiş ücretinin on katı tutarındaki cezanın tahsili için başlatılan icra takibine karşı, cezanın iptali için Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvuruda bulunuldu.Başvuru sonrası mahkeme itiraz konusu kuralların Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına vararak yürütmenin durdurulmasını istedi.
10 KATI CEZA VE 15 GÜN ŞARTI
Mahkeme başvuru sonrasında 6001 sayılı Kanun'un 30. maddesinde yer alan 3 fıkranın da iptalini talep etti. İptali istenen maddelerde özetle kaçak geçişte uygulanacak 10 katı tutarındaki ceza, kaçak geçiş yapan aracın trafik kuruluşuna bildirilmesi ve ödemesiz geçiş yaptıktan sonra 15 gün içinde ücretin ödenmesi halinde kesilecek ceza miktarını içeren hükümler yer alıyor.
İPTALİ İSTENEN 3 MADDE
Mahkeme tarafından iptali istenen (5), (6) ve (7) numaralı fıkralar şöyle;
-İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir.
-İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.
-Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezaların uygulanması..
ANAYASA'YA AYKIRI
Mahkeme tarafından iptali istenen maddelerle ilgili yapılan başvuru kararında idari para cezasının bir idari yaptırım türü olduğu, niteliği gereği idari yaptırımların kanunen yetkilendirilmiş bir idare tarafından uygulanması gerektiği, bu yetkinin özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesinin belirlilik ilkesine aykırı olduğuna vurgu yapıldı.
Başvuru kararında özetle şu ifadelere yer verildi;
''İtiraz konusu kuralda öngörülen on katı tutarında cezanın idari para cezası niteliğinde olduğu, düzenleme ile Karayolları Genel Müdürlüğünün otoyolları işletme hakkını devrettiği özel hukuk tüzel kişisi niteliğindeki şirketlere idari para cezası verme yetkisini de devrettiği, idari para cezasının bir idari yaptırım türü olduğu, niteliği gereği idari yaptırımların kanunen yetkilendirilmiş bir idare tarafından uygulanması gerektiği, bu yetkinin özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesinin belirlilik ilkesine aykırı olduğu, Karayolları Genel Müdürlüğüne bağlı yollardan ücret ödemeden geçiş yapanlar hakkında uygulanan idari para cezasının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 17. maddesinin (6) numaralı fıkrası uyarınca kanun yoluna başvurulmadan önce ¾'ünün ödenmesi imkanı bulunmasına rağmen itiraz konusu kural sebebiyle işletme hakkı özel hukuk tüzel kişilerine devredilen otoyollardan ihlalli geçiş yapılması halinde para cezasının tamamının ödenmesi zorunluluğunun doğduğu belirtilerek kuralın Anayasa'nın 2.,5. ve 6. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.''
İPTAL TALEBİNE RET!
Anayasa Mahkemesi kaçak geçişte uygulanacak 10 katı cezanın da yer aldığı 3 maddenin iptal talebine yönelik söz konusu kuralların geçiş ücretlerini ödemeden geçen araç sahiplerinden geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin on katı tutarında cezanın işletici şirket tarafından tahsil edileceğinin 4046, 3465 ve 3996 sayılı Kanunlar çerçevesinde hükme bağladığına vurgu yaparak mahkemenin çoğunluğunun mezkur kuralla öngörülen cezanın idari para cezası olmadığı ve nevi şahsına münhasır bir mahiyet taşıdığı görüşüyle kuralın Anayasaya aykırı olmadığına hükmederek iptal talebini reddetti.