Son dönemde internet siteleri ve cep telefonu uygulamaları üzerinden yapılan özellikle ikinci el araç alım satımıyla ilgili farklı dolandırıcılık yöntemleri ikinci el araç piyasasındaki artışın da etkisiyle tekrar gündeme geldi. Bunlardan en fazla yaygın olanlarından biri olarak görülen ve sektörde "kapora tokatçılığı" olarak tabir edilen yöntemle vatandaşlar mağdur ediliyor.
Modeli yüksek, fiyatı ve kilometresi düşük araçlar kullanılıyor
Online alışveriş sitelerine e-posta adresi ve cep telefonu ile kolayca kayıt yaptırabilen dolandırıcılar, ardından siteye sahte ilanları düşük fiyatlarla ekliyor. Söz konusu ilanlarda da çoğunlukla başka araçlara ait fotoğraflar ve bilgiler kullanılıyor.
Yanıltıcı ve dikkati çekici ilan başlıklarıyla alıcıların ilgisini cezbeden dolandırıcılar, ilandaki araçları normal piyasanın çok altında fiyatla satışa çıkarıyor. Fiyat cazibesine kapılan alıcı ise ilandaki numarayı arayarak araçla ilgili detaylı bilgi almaya çalışıyor. Bundan sonraki süreçte ise "kapora tokatçısının" planı devreye giriyor.
Kaporayı internet bankacılığı üzerinden aldıktan sonra ise telefonunu kapatarak ortadan kayboluyor. Daha sonra dolandırıldığını anlayan vatandaş ise polis merkezlerine ve tüketici derneklerine başvuru yaparak yardım istiyor.
İyice araştırmadan, satıcıyla görüşmeden sakın kapora göndermeyin"
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, bu tür dolandırıcılar özellikle modeli yeni, yıpranmamış, kilometresi düşük araçları "acil ihtiyaçtan" ve benzeri nedenler öne sürerek piyasa değerinin çok altında ilana verdiklerini dile getirdi.
Dikkati çekmek için kapora tutarını düşük tutuyorlar
Dolandırıcıların aracın çok fazla taliplisi olduğu bahanesiyle alıcıdan aracı başkasına satmamak için hemen bir miktar kapora istediğini belirten Küçük, "İyice araştırmadan, arabanın gerçekten var olup olmadığını fiziken kontrol etmeden, gidip görmeden, muhatapla, satıcıyla görüşmeden sakın kapora göndermesinler. Bu kişilere kesinlikle kanmasınlar. Bir de daha çok dikkati çekmek için kapora tutarını düşük tutuyorlar. Çok yüksek miktara belki tereddüt edersiniz ama 10 kişiden 20 kişiden para toplayıp ortadan kayboluyorlar. Dolayısıyla siz gönderdiğiniz kaporayla kalıyorsunuz." dedi.
Levent Küçük, bu tür durumlarda tüketicilere savcılığa suç duyurusunda bulunmalarını tavsiye ettiklerini ancak muhataba ulaşmanın, savcılığın adli anlamda takibini yapmasının çok zor olduğunu ve bu süreçte çok az kişinin işin peşini bırakmadığını söyledi.
"İkinci el araç satışlarında da yetki belgesine ihtiyaç var"
Tüketicilerin öncelikli olarak ikinci el araç satışlarında da yetki belgesine ihtiyaç olduğu konusuna dikkat etmesi gerektiğini vurgulayan Küçük, "Ticaret Bakanlığı bu konuda düzenleme yaptı. Özellikle piyasada bu tür belgesi olmaksızın bu işi yapan kişiler var. Ama aslında bir ticarethane, işletme, vergi kaydı yaptırıp ve ikinci el araç satış belgesi alıp yapması gerekirken sanki kendisi bireysel özel aracını satıyormuş gibi piyasada işlem yapan çok sayıda insan var. Bir kere tüketiciler mutlaka ikinci el araç satış yetkisi bulunan ticari işletmeleri vergi kaydı olan firmaları tercih etsinler." diye konuştu.
"Bazı yasal düzenlemelere ihtiyaç var"
Levent Küçük, burada bir diğer önemli konunun ise araç satışlarının yapıldığı internet sitelerinin de sorumluluğu olması gerektiğine ve bazı yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Belli bir ücret karşılığı siteye ilanı koyuyorsunuz sonra mağdur olduğunuzda, dolandırıldığınızda o internet sitesinin de sorumluluğu olması lazım. Bu konuda da bir düzenlemeye, yasal sorumluluğa ihtiyaç var. Yani o ilanın oraya konmasına kim izin veriyorsa o da tüketici mağdur olduğunda o da müteselsil sorumlu olmalı. Buna ilişkin de mutlaka bir düzenleme yapılması lazım. Bu anlamda elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkındaki kanun kapsamında bu tür ilanlarına izin veren web siteleri de bu tür tüketici mağduriyetlerine karşı sorumlu olmalıdır."