Ukrayna'daki savaşın simgesi haline gelen Bayraktar İHA'larını üreten Baykar'ın Genel Müdürü Haluk Bayraktar ve Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar BBC'den Dzhafer Umerov ve Tatiana Yanutsevich'e konuştu.
"BAYRAKTAR'IN UKRAYNA MÜCADELESİNE DESTEK OLMASINDAN GURUR DUYUYORUZ"
Haluk Bayraktar ürettikleri İHA'ların Ukraynalılar için bir özgürlük simgesi haline gelmesinin nasıl hissettirdiği sorulduğunda geliştirdikleri teknolojinin Ukrayna'nın bağımsızlık mücadelesine destek olmasından gurur duyduğunu söyledi
Bayraktar'ın kendileri için kişisel olarak ne ifade ettiği sorulduğunda ise insansız hava araçlarının daha 'adil ve eşit' bir dünyanın oluşturulmasına katkıda bulunmasını istediğini söyledi ve Ukrayna'nın özgür bir dünya için savaştığını belirtti.
"UKRAYNA İLE YAKIN İLİŞKİLERİMİZ VAR"
Bayraktar sistemlerinin 2018 yılından beri Ukrayna'da kullanıldığı belirten Haluk Bayraktar, "Ukrayna o dönemde pek çok ülke ile görüştü fakat sadece Türkiye bunları satmayı kabul etti. Bununla eş zamanlı olarak Ukrayna ile savunma sektöründe pek çok anlaşma yapıldı ve bunlar farklı teknolojik alanlardaki işbirliğimizi geliştirecek." dedi.
Bayraktar ayrıca şirketlerinin Ukrayna askerlerine Bayraktar TB2'leri uçurmak için eğitim verdiğini, bu eğitimlerden birinde arkadaş oldukları bir askerin Rus saldırısında yaralandıktan sonra hayatını kaybettiğini, şirket temsilcilerinin cenaze törenine katıldığını ve iki kardeş olarak bu askerin ailesine destek olmak istediklerini belirterek, "Savaş başladığında 10 kamyon insani yardım göndermiştik. Ukrayna ile yakın ilişkilerimiz var. Ukraynalıların acısını paylaşıyor, topraklarını savunmak için verdikleri kahramanca mücadeleye de saygı duyuyoruz" dedi.
"ÖNCELİĞİMİZ PARA DEĞİL"
BBC muhabirlerinin Ukrayna'nın İHA sattıkları ülkelerden sadece biri olduğunu söylemesi üzerine Haluk Bayraktar, "Bizim için başından beri öncelik, iki tarafın da güçlü bir ilişki kurması ve iki tarafın da çıkarına olacak bir işbirliği geliştirmesi." dedi ve önceliklerinin para olmadığını belirtti:
RUS MEDYASINDA BİZİ KARALAYAN YAZILARI GÖRÜYORUZ
Rusya'nın bu duruma nasıl tepki verdiği sorulması üzerine Haluk Bayraktar, İHA'ların ne zaman, nerede kullanılacağına karar verenin Ukrayna ordusu olduğunu belirterek "Bizim sistemlerimiz Rus hava savunma sistemlerini ve zırhlılarını yok ettiği için Rus medyasında bizi karalayan pek çok yazı çıkıyor. Ama nihayetinde biz teknoloji sağlayan bir şirketiz" dedi.
MOSKOVA'YA İHA SATACAK MISINIZ?
Haluk Bayraktar "Moskova size büyük paralar teklif ederse onlara da Bayraktar satar mısınız?" sorusunu ise şöyle cevapladı;
"Bizim işimizin temeli hiçbir zaman para ve maddiyat olmadı. Ukrayna ile dostluk ve işbirliğimiz eskiye gidiyor. Gerçek şu ki Moskova bize ne kadar para teklif ederse etsin onlara satış yapmayız. Şu anda tüm desteğimiz Ukrayna'ya çünkü haksız, saldırgan ve savunulamaz bir saldırıyla karşı karşıyalar. Bizim Ukrayna ile işbirliğimize hiçbir şey gölge düşüremez. Bizim pozisyonumuz net."
Selçuk Bayraktar ise Rusya'ya SİHA satışı olasılığı hakkında "Bunlar devlet meseleleri" yorumunda bulundu.
AKSYONOV: BAYRAKTAR DÜNYADA EN POPÜLER SİHA
Haberde görüşlerine başvurulan BBC Rusça Savunma Muhabiri Pavel Aksyonov, Bayraktar TB2'lerin Ukrayna'daki rolüne ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
"Piyasada yüksek taktik ve teknik özellikleri olan pek çok rakibi bulunsa da Bayraktar TB2, orta menzilli ve uzun ömürlü İHA'lar arasında en popüleri. Burada Bayraktar'ın geçmişinin başarılarla dolu olmasının etkisi var: Bu model aynı anda birden fazla cephede kullanıldı ve durdurulamadı. Ukrayna öncesinde Azerbaycan tarafından Dağlık Karabağ'da, Türkiye tarafından Şubat 2020'deki Suriye operasyonunda ve Libya'da Halife Hafter'e karşı başarıyla kullanılmıştı. Ukrayna'dan önce kullanıldığı cephelerde etkili bir hava savunma sistemi yoktu. Bu İHA'nın yüksek irtifadan yaptığı saldırılar karşı tarafı kesinlikle hazırlıksız yakalıyordu. Bayraktar'ın kaydettiği saldırı videolarında da bu net bir şekilde görülüyordu. Fakat Ukrayna'da aktif hava savunma sistemleriyle karşılaştıktan sonra, bu İHA'lar havadan karaya saldırılardan daha çok, kendi sınıfının geleneksel kullanım alanı olan gözetleme ve hedef tespiti için kullanılmaya başlandı. Bu görev daha az havalı olabilir ama kesinlikle daha önemsiz değil. Bu tür İHA'lar savaş uçaklarının veya helikopterlerin yerini alamaz. Çünkü taşıma kapasiteleri pilotlu uçaklara göre daha düşük, daha yavaş ve savunmasızlar. Fakat bu İHA'lar yeni bir sınıf oluşturdu ve cephelerde yeni taktiklerin geliştirilmesini sağladı. Uzun süreler havada kalarak gözlem imkanı vermeleri son derece önemli. Bayraktar TB2 bunu yapabilen tek drone değil. Çin Wing Loong İHA'sını aralarında Mısır, Kazakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de olduğu ülkelere sattı. Bir diğeri de İsrail'in Heron'u. Bunu kullanan ülkeler arasında Türkiye de var. Ve son olarak sınıfının en iyisi olarak bilinen ABD yapımı MQ-9 Reaper da bir diğer model. Bu, 1990'larda kullanılan efsanevi MQ-1 Predator'ın geliştirilmiş hali. Bu da demek oluyor ki Bayraktar sıra dışı bir drone değil. Fakat doğru zamanda doğru yerde olmayı başaran bir drone."
LEE: RUSYA İLK HAFTALARDA AÇIK VERDİ
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini yakından takip eden Washington merkezli Foreign Policy Research Institute'den kıdemli araştırmacı Rob Lee ise, Bayraktar TB2'lerin işgalin ilk haftalarında saldırı, sonrasında hedef belirleme görevinde kullanıldığını vurguluyor:
"Ukrayna'da Bayraktarlar kullanışlı bir rol oynadı. Fakat savaş uçaklarına kıyasla bu daha çok yardımcı bir roldü. Savaşın ilk haftalarında Rus araçlarına ve Rus hava sistemlerine saldırılar düzenlediler. Bunun nedeni, Rusların operasyonları birleşik kuvvetler halinde gerçekleştirmeyip savunmada açık vermesiydi. Ancak Mart ortasından sonra Rusya'nın sahada beklendiği şekilde savaşmaya başlamasıyla birlikte TB2'lerden Rus araçlarına yapılan saldırı videolarının devamı gelmedi. Bunun tek istisnası Karadeniz'deki Yılan Adası'na çıkartma yapan Rus gemilerine düzenlenen saldırı oldu. Öte yandan diğer araçlarla düzenlenecek saldırılar için hedef belirleme görevlerini gerçekleştirdiler. Mart'tan beri Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesinde etkili bir rol oynuyor gibi gözükmüyorlar. Bunun nedenlerinden biri de Rusya'nın bu bölgede etkili bir hava savunma sistemi olması ve havalanan TB2'leri düşürmeleri. Yani ortada karmaşık bir tablo var. Savaşın başında çok önemli bir rol oynadılar. İki hafta boyunca Rus konvoylarına saldırılar düzenlediler. Öte yandan Dağlık Karabağ'daki kadar, savaşın gidişatını değiştirecek bir rolleri de olmadı. Aradaki farkın nedeni, Ermenistan'ın buna karşı koyabilecek bir hava savunma sistemi olmamasıydı. Ukrayna'nın karşısında son derece güçlü hava savunma sistemlerine sahip bir ülke var. Şartlardaki veya coğrafyadaki farklılıklardan ötürü bir savaşta önemli olan bir şey başka bir savaşta aynı önemde olmayabilir. Fakat TB2 de farklı roller oynayabilecek bir araç. Üzerindeki kamera uzak mesafeleri görmeyi mümkün kılıyor."