Geçtiğimiz Mayıs ayında taksicilerle yaşanan gerilim sonrası Uber ve benzeri taşıma sistemlerinin 'korsan' olarak kabul edilerek yasaklanmasının ardından İstanbul Trafik Şube Müdürlüğü’ne bağlı sivil ekipler İstanbul’un dört bir yanında denetimlerini yoğunlaştırdı.
Yolcuya sürücü testi
Belli model ve tipteki neredeyse tüm araçları mercek altına alarak çevirme yapan sivil ekipler, Uber ve benzeri uygulamalar üzerinden çalışmadığını söyleyen şüpheli araç sahiplerini ise araçtaki yolcular üzerinden teste tabi tutuyor. Yolculara sürücüyle ilgili bilgiler soran ekipler verilen cevaplar üzerinden araç sürücüsünün yalan söyleyip söylemediğini de anlamaya çalışıyor.
5 bin TL cezası var
Çok sayıda noktada yapılan denetimlerde söz konusu mobil uygulamalar üzerinden taksi hizmeti veren araç sürücülerine çalışma ruhsatı olmadan belediye sınırlarında yolcu taşıdıkları için 5 bin TL’ye, belediyede aldıkları izin ve ruhsatta belirtilen faaliyet konusunun dışına çıkan turizm firmalarına ait araçlara ise 2 bin TL’ye kadar idari para cezası kesiliyor.
60 güne kadar bağlama yetkisi
Cezalar sadece para ile de sınırlı kalmıyor. Korsan taşımacılık yapan araç sahibinin yolcu taşımacılığı için aldığı D2 yetki belgesine de ilk tespitte 50 uyarı cezası veriliyor. 1 yılda 2 defa aynı ihlali yaptığı tespit edenlerin yetki belgeleri de 2 yıl süreyle iptal ediliyor. Kural ihlali tekrarlarında sivil ekiplerin 30 ile 60’gün araçları bağlama yetkisi de bulunuyor.
Erdoğan'ın açıklaması ile rekor kırıldı
Öte yandan yapılan yoğun denetimlerin rakamlara yansıdığı da görülüyor. Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Uber’e yönelik ‘O iş bitti’ şeklindeki çıkışının ardından kesilen ceza oranlarında ciddi artış yaşanarak rekor kırıldı.
40 kat arttı
2016 yılında 598, 2017 yılında ise toplamda 4 bin 747 Uber sürücüsüne ceza kesilirken sadece geçtiğimiz Ekim ayının son haftasında kesilen ceza oranı 2016 yılını geride bıraktı. 2018’in 10 ayında kesilen ceza oranı ise 2017 yılını 5’e katlarken 2016 ile kıyaslandığında ise bu oran neredeyse 40 katına kadar çıktı.
6 günde 720 araç
26 -31 Ekim tarihleri arasında 6 günde İstanbul’da 720 Uber aracına 1 milyon 451 bin TL ceza kesildi. Araçlarda bulunan yolculara da 240 bin TL’lik cezai işlem uygulandı.
60 milyon lira ceza
1 Ocak - 31 Ekim tarihleri arasındaki 10 aylık süreçte yapılan denetim ve kontrollere bakıldığında ise, Uber, Careem, Scooty ve Olev benzeri uygulamalar üzerinden hizmet veren 19 bin 958 araç sürücüsüne kesilen cezanın toplamı 60 milyon lirayı buldu.
Cezalardan yolcularda nasibini aldı
Bu süreçte cezalardan nasibini sadece araç sürücüleri de almadı. Binlerce yolcuya da ruhsatsız ticari taşımacılık hizmeti almaktan cezai işlem uygulandı. 344 TL olarak verilen ceza miktarı toplamda 6 milyon 800 bin TL’ye ulaştı.
10 binden fazla aracı var
Cezaların büyük çoğunluğunun Uber araçlarına kesildiği ifade edildi. Uber’in Türkiye’de 10 binden fazla aracı 15 bine yakında sürücüsü olduğu biliniyor. Uygulamayı indirenlerin sayısı ise en son 4 milyon olarak ifade edilmişti. Kesilen cezaları Uber kendi karşılıyor.