Elektronik sigaralar, klasik sigara içimini azalttığı algısıyla piyasaya sunulmak istenirken sağlık otoriteleri ve uzmanlarca bu ürünlerin sağlığa zararlı olmasının yanı sıra ortaya atıldığı gibi klasik sigara içimini de azaltmadığı belirtiliyor.
Geçen yıl yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı'yla sigara, sarmalık kıyılmış, pipoluk, nargilelik tütün mamulleriyle puro ve sigarillo haricindeki tütün mamulleri, ısıtılarak ya da yakılarak tüketilenler ve nikotin içeriğine bakılmaksızın tütün mamulünü taklit eder tarzda kullanılan elektronik sigara ve elektronik nargile dahil her türlü mamul ve bunların tüketiminde kullanılan elektronik cihaz, aksam, yedek parça ve solüsyonlarının ithali yasaklanmıştı.
Bununla birlikte kişileri ve gelecek nesilleri tütün ürünlerinin zararlarından, bunların alışkanlıklarını özendirici reklam, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tertip ve tedbirleri içeren, herkesin temiz hava soluyabilmesinin sağlanması yönünde düzenlemeleri kapsayan 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun çerçevesinde de söz konusu ürünlerin elektronik ortamda satışına yasak getirilmişti.
Bu düzenlemelere karşın Türkiye'de elektronik ticaret pazarında önde gelen bazı alışveriş platformlarında dahi elektronik sigara ham maddesi, aksesuarı, cihaz parçaları halen satılmaya devam ediyor.
Elektronik alışveriş imkanlarıyla, kredi kartı veya kapıda ödeme gibi seçeneklerle yaş sınırı gözetilmeksizin yasa dışı olarak herkes söz konusu ürünlere ulaşabiliyor.
Özellikle ısıtılan kartuşlu tütün ürünlerinin kullanıldığı elektronik sigara aksesuarlarının çeşitli renk ve çeşitlerde birçok alışveriş sitesinde satılıp reklamının yapılıyor olması, gençlerin hatta çocukların söz konusu ürünlere ilgisinin artmasına yol açıyor.
Sağlığa Evet Derneğince yapılan araştırmaya göre, Türkiye'de bu kategorideki ürünlerde önde gelen bir marka adına açılan 16 internet sitesinden 15'inde anılan ürünlerin satışı yapılıyor.
Bunlar arasında 8 site açık adresini dahi iletişim bilgilerinde paylaşırken bazı sitelerde bu satışın açıkça yasal olmadığı ibaresi bile yer alıyor.
Araştırmada söz konusu ürün cihazlarının ve likitlerinin hem kaçak yolla KKTC, Malezya, Romanya, Sırbistan, Ukrayna, Almanya ve Rusya'dan Türkiye'ye girebildiği hem de ürün parçalarının veya ham maddelerinin merdiven altı üretilerek piyasaya sürüldüğü belirtiliyor.
Söz konusu temin ve satışlara yönelik ilgili kurumlar, satış yapıldığı tespit edilen internet sitelerini kapatma yönündeki tedbirlerini sürdürürken ürünlerin yurda kaçak olarak girişinin engellenmesi için gümrük muhafaza ekipleri denetimlerine devam ediyor.
"Gençlerin sevdiği aromalar ekleniyor"
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, AA muhabirine, dünyada erişkinler arasında tütün kullanımı azalırken ergenler ve gençler arasında arttığına işaret ederek, ergenlerin kullandığı tütün ve nikotin ürünlerinin oldukça çeşitlendiğini söyledi.
Klasik sigaraların yerini aromalar katılmış kısa sigaralar, elektronik sigaralar, ısıtılmış tütün ürünlerinin aldığına dikkati çeken Dağlı, bu ürünlerin çoğuna ergenlerin sevdiği tatlandırıcı aromalar eklendiğini dile getirdi.
Dağlı, yeni nesil ürünlerin en az eski sigaralar kadar sağlığa zararlı olduklarının araştırmalarla ortaya konulduğunu belirterek, "İnsan beyni 21 yaşına kadar gelişmesini sürdürmektedir. Beyin oluşumu ve gelişmesi sırasında hücrelerin nikotin ve marihuana (esrar) gibi kimyasallar ile karşılaşması halinde dikkat, dürtü kontrolü, hafıza etkilenmektedir. Bu yaşlarda nikotin ve esrar kullanımının şizofreni ve bipolar bozuklukla ilişkisi de gösterilmiştir." dedi.
E-sigaralar ve ısıtılmış tütün ürünlerine katılan aromaların zararlı etkilerini araştıran bilim insanlarının, bu ay içinde yapılan Avrupa Solunum Kongresi'ne bulgular sunduklarını bildiren Dağlı, şunları kaydetti:
"Buna göre yeni nesil ürünlerde 250 değişik sıvı kullanılmaktadır. Bunlardan birçok üründe ortak bulunmakta olan 150'sinin zehirli, tahriş edici, yakıcı, çevreye zarar verici olduğu bulunmuştur. Kullanıcının dışarı verdiği buhar zannedilen çıktının aerosol sprey olarak havada asılı kaldığı saptanmıştır. E-sigaralarda sık olarak kullanılan tarçın aromasının solunum sisteminde ana bağışıklık hücrelerinin çalışmasını durdurduğu bulunmuştur. E-sigara içen gençlerde 5 kat, e-sigara ve klasik sigarayı birlikte içenlerde 7 kat daha fazla Kovid-19 saptanmıştır. Elektronik sigara ve benzer yeni nesil ürünler, ergen ve gençlerin beyin gelişmesini olumsuz etkilemekte, kullanıcıların hepsinde solunum hücrelerinde hasar oluşturmaktadır. Bu ürünlerin yasal veya el altından satışı kabul edilemez. Bu satıştan gelir elde etmek etik olamaz."