Dolar ve avro gibi yabancı paraların son aylarda TL karşısında önemli bir yükseliş göstermemesi; hem bireylerin hem şirketlerin dövizden çıkışını hızlandırdı. Bu kaçış, döviz mevduatlarında büyük erimeye neden oldu. Geçen yıl yüzde 65’e kadar çıkan döviz hesaplarının toplam bankacılık mevduatı içerisindeki payı yüzde 40’a kadar geriledi.
TL’YE İLGİ ARTIYOR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haftalık para ve banka istatistiklerine göre, bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalar arası dahil) 24 Şubat ile biten haftada 55 milyar 633 milyon lira artarak 9 trilyon 693 milyar liraya yükseldi. Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi
mevduat yüzde 2,7 artışla 5 trilyon 382 milyar lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 2,2 azalışla 3 trilyon 934 milyar lira oldu.
BİR HAFTADA 4,2 MİLYAR DOLAR BOZDURULDU
Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 219 milyar 173 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, bu tutarın 185,8 milyar doları yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında toplandı. Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatındaki değişime bakıldığında, parite etkisinden arındırılmış verilerle 24 Şubat itibarıyla 4 milyar 157 milyon dolarlık azalış görüldü.
ZİRVEDEN 48,8 MİLYAR DOLARLIK DÜŞÜŞ
25 Şubat 2022’de 237 milyar 800 milyon dolar olan bankalardaki döviz mevduatı, Türkiye ekonomi Modeli çerçevesinde benimsenen liralaşma politikaları sayesinde 25 milyar dolar azaldı. 24 Şubat 2023 itibarıyla Türk bankacılık sektöründeki döviz mevduatlarının toplamı 212 milyar 452 milyon dolara geriledi. Bu rakam döviz mevduatlarının; 24 Aralık 2021 tarihinde 261 milyar 224 milyon dolarla zirve yaptığı seviyeden 48,8 milyar dolar eridiğini gösterdi. Şu an itibarıyla; 9 trilyon 693 milyar liralık (500 milyar 806 milyon dolar) kaynağın yüzde 59, 42’si TL cinsi mevduatlar, yüzde 40,58’i ise döviz cinsi mevduatlardan oluşuyor.
Hedefe 4 ay erken ulaşıldı
Buna göre; bankalar, Türk Lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payını esas alan hedefe göre menkul kıymet (Hazine bonosu) tesis edecek. 30 Haziran 2023 tarihine kadar bu oranı tutturmayan bankalar için, toplam mevduatının yarısını aşan döviz miktarının yüzde 7’si kadar fazladan menkul kıymet tesis etmek zorunluluğu getirildi. Bankaların Türk Lirası mevduatı toplam mevduat içindeki payı; yüzde 50 ile 60 arasında olan bankalar ise aşan kısmın yüzde 2’si kadar ek maliyete katlanacak. Ancak bankacılık sektörünün bu tarihin bitimine 4 ay kala mevduatlarının yüzde 60’ını TL ve yüzde 40’ını ise döviz cinsinden hesap olarak tutma hedefini yakaladığı dikkat çekti.