İnternet teknolojilerinin her yerden çalışmayı mümkün kılmasıyla yenilikçi meslekler peşi sıra vitrindeki yerini alıyor. Bağımsız (freelance) yapılan işler piyasasında şimdilerde 'deşifre hizmeti' moda oldu. Eğer hızlı klavye kullanıyorsanız bu uğraş tam size göre. Yaptığınız şey çok basit, basın toplantısı ve konferanslardaki konuşmaların kaydını yazıya döküyorsunuz. 'Peki neden?' diye sorarsanız yanıt hazır: Birilerinin buna hiç zamanı yok ya da çok parası var. Fiyatlar, dakikası 1 ile 5 lira arasında değişirken, ortalamasının 3 lira olduğunu öğreniyoruz. Tabii ki işin önemli bir kısmı, pazarlığa bağlı. Piyasadan fiyat aldığımızda, 7 dakikasını 10 liradan çeviren de var 15 dakika için 10 lira isteyen de. İngilizce konuşma, 3 dakikası 30 liraya kadar çıkabiliyor.
AYDA 4 BİN LİRADAN FAZLA KAZANÇ
Piyasada tutunanlar, 2 günde bir adet çalışma aldıklarını paylaşıyor. Ortalamasını 3 liradan düşününce 1 saatlik deşifreden 180 lira kazanıyorlar. Öte yandan, bu işi yapanlardan bazıları haftada 10- 15 adet arası çalışma geldiğini söylüyor. Net kazancı paylaşmasalar da kabaca hesap yaparak, geliri deşifre etmeyi boynumuzun borcu biliyoruz. Saatte 180 liralık deşifre yapan bir kişi haftada 10 iş alınca bin 800 lira kadar kazanıyor. Beklentiyi düşürelim ve haftada bin lira diyelim o zaman da ayda 4 bin lira çıkıyor. Ülke şartlarında 1 saatte 180 lira kazanmanın zorluğunu düşünürsek 'Güzel para' tanımını fazlasıyla hak ediyor.
PR VE GAZETECİLER İLK SIRADA
Sektördeki firmaların sayısı da çoğalmış, her geçen gün genişleyen kadrolarıyla istihdam da sağlıyorlar. 'Kimlerle nasıl irtibat kurabilirim?' derseniz, doğru adres internet. Bu mecrada, onlarca site çalışma arkadaşları arıyor. Size iş paslayan bu şirketler, elbette ki değişen oranda komisyon alıyor. Müşteriler arasında genelde basın sektörü başı çekiyor. Ayrıca, politikacıların basın danışmanları, halkla ilişkiler yetkilileri, reklamcılar ve dahası. Şirket ve kurumların basın toplantılarının ardından konuşma metnini yazıya dökmek isteyen ancak buna zamanı olmayanlar hemen bu kişilerle bağlantı kuruyor. Örneğin '1 saat içinde almam gerekli' diyerek kaydı e-posta ile iletiyor.
TALEP PATLADI
Celcius Akademi ve Çeviri Hizmetleri Yetkilisi İbrahim Tunç, son birkaç yıldır taleplerin inanılmaz boyutlara ulaştığını anlatıyor. "Aslında hep vardı ama fısıltı gazetesi sayesinde deşifre hizmetini duyan herkes bu sıkıcı işten kurtulmak istedi" diyen Tunç “1 saatlik kaydın yazıya dökülmesi kimi zaman 4 saati alıyor. İyi Türkçe ve gramer bilmeniz gerekli. Zorlukları var ancak iyi bir iş alanı" diyor. Tunç, özellikle haber ajanslarına sipariş yetiştiremediklerini anlatıyor. Birkaç gün süren üniversite ve tıp kongrelerinde fiyatların daha da yükseldiğini paylaşan Tunç, basın toplantısında rakamın 10 dakikası 15 lira; teknik dili nedeniyle tıp kongrelerinde 15 dakikasının 30 lira gibi rakamlar olduğu bilgisini veriyor.
Profesör bile başvuruyor
Feride Aydın, asistanlık görevinden sonra kendi internet sitesinden deşifre hizmeti vermeye başlamış. “Aslında yeni doğan bebeğime bakarken çalışmak istedim, sonrası geldi” diyor. Aylık kazancının 200-300 liralardan binleri gördüğünü gururla anlatıyor: “Yani önceki hayatıma göre daha fazla kazanıyorum, kendi planımı yapıyor ve bebeğimle zaman geçiriyorum. İşin ilginç yanı bu işi yapmak isteyenler de sürekli arıyor ama ben en azından şimdi bu yükü kaldıramam. En son profesör ek gelir için bize başvurdu.” Aydın, işin piyasasında kayıtdışı çalışanların da olduğunu aktarıyor. Birçok kişi internet üzerinden kurduğu sitelerle bu işi yapıyor "Eksik deşifre, yalan yanlış metinler ne yazık ki çoğaldı. İnsanlar önden kapora alıp sonra kayboluyor. Dikkat edilmesinde fayda var."
Ofis out! Yaşasın serbest zaman
Üniversite öğrencisi Engin Kal, ‘harçlığım çıksın yeter’ diyenlerden. Zaman içinde işlerini büyüten Engin Kal, İstanbul Üniversitesi ve civarında piyasasını oluşturmuş. "Ofiste ne işim var, istediğim kafeye gidip deşifremi yaparım, mezuniyetim 3 sene uzadı. Fazla da umurumda değil" sözlerinin sahibi yoldan çıkmadan hemen kendisine kulak veriyoruz: “Yani müşterilerimiz var, genelde halkla ilişkiler ajansıdır. ‘Engin yarın saat 12 gibi hazır ol, sana ses kaydını gönderiyorum' der ben de o saatte bilgisayar başında olurum.”
DERSİ KAYNATMA: KAYDET
Engin Kal, aynı zamanda üniversite öğrencilerinin dersteki hocalarının sesini kaydettiğini ve ortak para toplayıp deşifre ettirdikleri bilgisini paylaşıyor. Sınavlara çalışmanın yeni yolu olduğunu da söylemeyi ihmal etmiyor. Kimileri için tam mesaili bir iş kimileri içinse ek gelir. Tıp kongrelerinde 15 dakikasının 30 lira gibi rakamlar olduğu bilgisini veriyor.
Kedinin kuyruğuna teneke bağlamak
Bu haberi, yanımızdaki bir konuşmadan tüyo alarak yazdık. Sonrası deşifre etmeye kaldı. Elektronik sigara haberinden sonra, arkadaşlarının yanında bir şey anlatmama kararı aldığı bu kardeşiniz, yoluna devam etmekte kararlı. Çevresindekilerin "Sana ne elin kazancından... Şu Serbest Piyasa'da sana bir şeyler oluyor orhanorhun. Kedinin kuyruğuna teneke bağlayan çocuklar gibisin" yorumları için teşekkür ediyoruz. Bizi piyasa çocuğu yapsanda seni seviyoruz Serbest Piyasa. Bildiğin gibi değil, öyle böyle değil. Bu duygu deşifresinden ne anlayalım diye sorarsanız: "Anladıklarınız sizi, içimden geçenler beni bağlar.''