Trafiğe kayıtlı 21.6 milyon aracın bulunduğu ülkemizde her gün binlerce irili ufaklı kaza yaşanıyor. Sigorta şirketleri hasarı bir şekilde karşılarken çoğumuz aracın değer kaybının da hasar olarak tanımlandığını bilmiyor. Trafik kazasına karışan bir araç tamir edilmesine rağmen satılmak istendiğinde piyasa rayiç değerinde kayıp yaşanırken, alıcı da kaza gerekçesiyle satış rakamını düşürmeye çalışıyor. Değer kaybı da bu noktada önem kazanıyor.
YARGITAY’IN BU YÖNDE KARARI VAR
Araç sahipleri de kaza yapmış arabanın değerinin düşmesiyle oluşan kayıpları araç maliki, sigorta şirketi ve şoförden tahsil edebilecek. Nitekim, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi “Araçta meydana gelen değer kaybı gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır. Davacı aracındaki değer kaybından davalı sigorta şirketinin de limiti dahilinde sorumlu tutulması gerekir” kararıyla sigorta şirketleri aleyhine vatandaşa hukuki bir koruma sağladı. Özellikle milyonlarca araç sahibinin bu konuda kafasını karıştıran soruları Altıntaş Hukuk Danışmanlık Kurucu Avukat ve MÜSİAD Genel Başkan Yardımcısı Kerim Altıntaş, Yeni Şafak için yanıtladı.
Ödeme yapmakla yükümlü olanlar kimler?
Değer kaybını, öncelikle trafik kazasına karışan kusurlu araç maliki, bu aracın Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta (KMAZMS-Trafik Sigorta) poliçesini düzenleyen sigorta şirketi, araç işleteni, onu kullanan kişi müştereken ve müteselsilen ödemekle yükümlü. Karayolları Trafik Kanunu gereği birden çok sorumlu kişi var. Bu kişilerin sorumlulukları da müşterek sorumluluktur. Yani istediğiniz kişiden veya tümünden aynı anda alacağınızı talep edebilme hak ve yetkisine sahipsiniz.
Peki ama böyle bir talebi nasıl yapacağız?
Değer kaybını, herhangi bir hasar yaşadığınızda karşı tarafın KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketinden talep edebilirsiniz. Eğer sigorta şirketi kabul edilebilir bir değer kaybı tutarı teklif etmez veya talebinizi reddeder ise mahkemeye başvurup araç sahibi, işleteni, şoför ve sigorta şirketi olmak üzere tüm sorumlulara karşı dava açabilirsiniz.
TAHKİM KOMİSYONUNA BAŞVURU YAPILABİLİR
Tavsiyemiz, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılmasıdır. Bu kuruma sadece karşı tarafın aracının trafik sigortasını düzenleyen ilgili şirket aleyhine başvuru yapılabilir. Araç sahibi, işleticisi veya şoförü aleyhine komisyona başvuramaz. İstisnalar hariç olmak üzere maksimum 6 (altı) ay içinde başvurunuz sonuçlanacaktır.
Öte yandan, değer kaybına uğradığını iddia eden kişi bu zararını ispat etmelidir. Eğer zararını mahkemeye başvurarak tazmin etmek isterse mahkemenin belirleyeceği kurallar çerçevesinde hareket edilmelidir.
İlgili kayıp tutarı nasıl hesaplanır?
Araç değer kaybı hesaplaması “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları” ile tespit edilmiş kriterler çerçevesinde yapılıyor. Birçok değişken söz konusu olduğundan kesin bir tutarın baştan söylenmesi mümkün olmamakta. Aracın, üretim yılı, trafiğe çıkış tarihi, hasar geçmişi gibi özellikleri dikkate alınarak uzman sigorta ekipleri tarafından yapılıyor. Mahkemeler veya Sigorta Tahkim Komisyonu ne kadar değer kaybı olduğuna karar verir. Herhangi bir şekilde garanti bir rakam teklif eden veya taahhüt eden kişilerin iyi niyetli olmayabileceğini veya size yanıltabileceklerini bilmenizi önemle hatırlatırız.
Araçta hasarsızlık oranı değişir mi?
Değer kaybı zararınız karşı tarafın KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesinden karşılanıyor. Diğer kişinin aracına verilen zarar niteliğinde olup KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesi kapsamında kalmaktadır. Oysa Kasko Poliçesi kendi aracımıza verilen zararları tazmin etmek için yaptırılır. KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesi ile diğer taraftan tazmin edemediğimiz zararları kendi kasko sigorta poliçemiz üzerinden de tazmin edebiliriz. Bu nedenle değer kaybı talep etmeniz hasarsızlık oranınızda herhangi bir ek külfete yol açmayacak. Sigorta primlerinizde de herhangi bir değişiklik olmayacak. Değer kaybı talep edilmesi hiçbir şekilde prim oranlarını etkilemeyecektir.
HANGİ HALLERDE DEĞER KAYBI ALINAMAZ?
Değer kaybı talep edebilmek için her halükarda en az iki aracın trafik kazasına karışması gerekir. Kendi aracınızı kendi kusurunuz ile bir yere vurmanız halinde değer kaybı talep edemezsiniz. Çünkü değer kaybını trafik kazasına karışan diğer aracın ilgililerinden talep edebilirsiniz.
* Trafik kazasının oluşmasında yüzde 100 kendi kusurunuz var ise yine karşı taraf kusursuz olduğu için değer kaybı talep edemezsiniz. Örneğin trafik kazasında kusur oranınız yüzde 50 ise ve aracınızda 10.000,00 TL değer kaybı tespit edildi ise sadece 5.000,00 TL değer kaybı bedeli talep edebilirsiniz. Çünkü kazanın oluşmasında sizin de kusurunuz var. Yüksek değer kaybı alabilmek için kazanın oluşmasında kusurunuzun olmaması veya düşük olması gerekmektedir.
* Mini onarım ile giderilebilen basit kaporta, plastik tampon/parça onarımları, cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamı hasarları değer kaybı teminatı kapsamı dışındadır.
* Ana iskelet ve şaside hasar olmaksızın vidalı parçalarda yapılan onarım/değişim ile giderilebilen hasarlar değer kaybı teminatı kapsamı dışındadır.
* Aynı yerde birden fazla hasar olması veya araç geçmişinde 3 ve daha fazla hasar olması, araç kilometresinin 165 bin km’den fazla olması hallerinde de değer kaybı alınabilmesi çok zor olmaktadır.
* Araç maliki üzerinde mülkiyet değişikliği olan araçlar için de değer kaybı sorun olabilecektir. Bu nedenle kaza tarihi ile sigorta şirketine ihbar tarihi arasında mülkiyet değişikliği yapılmamasını öneriyoruz.