2. Türkiye-Afrika Ekonomi ve İş Forumu İstanbul’da başladı. Bugün de devam eden forumun açılışına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Etiyopya Cumhurbaşkanı Dr. Mulatu Teshome, Ruanda Cumhuriyeti Başbakanı Edouard Ngirente, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, DEİK Başkanı Nail Olpak, Afrika Birliği Komisyonu Ekonomik İşler Komiseri Victor Harison, Pan-Afrika Ticaret Odaları Başkan Yardımcısı Melaku Ezezew katıldı. Foruma Türkiye’nin dört bir yanından ve Afrika ülkelerinden gelen iş insanları büyük ilgi gösterdi.
MİLLİ PARAYLA TİCARET
Forumun açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrika ülkelerine Türkiye ile ticarette yerel para birimi kullanma çağrısında bulundu. Türkiye'yi, bilhassa da ticareti döviz kurunun getirdiği risklerden kurtarmak istediklerini ifade eden Erdoğan, “Artık tüm Afrikalı dostlarıma, kardeşlerime söylüyorum; yerli para, milli para ile gelin ortak iş yapalım diyorum. Ülkelerimizi kur baskısından, döviz baskısından kurtaralım diyorum. Bu adımı atmak durumundayız” diye seslendi.
İŞ BİRLİĞİNE HAZIRIZ MESAJI
Türkiye ekonomisine yönelik spekülatif saldırılar sonrasında bu meseleyi öncelikle gündemlerine aldıklarını anlatan Erdoğan; Rusya, Çin, İran gibi ülkelerle bir süredir yürüttükleri müzakerelerde belli oranda mesafe kaydettiklerini aktardı. Süreç içinde bu noktada çok daha önemli başarılar elde edeceklerine inandığını belirten Erdoğan, sadece ana ticaret ortaklarla değil Afrika dahil tüm ülkelerle milli paralar üzerinden ticareti geliştirmeye hazır olduklarını vurguladı. Türkiye olarak ikili menfaatler temelinde, kazan kazan anlayışı içinde her türlü iş birliğine hazır olduklarının altını çizen Erdoğan, süratle karanlığın aydınlığa dönüştürülmesi gerektiğini ifade etti.
ALTINA ELMASA NE OLDU?
Genellikle yerel farklılıklar ve bölgesel dinamiklerin nazarının dikkate alınmadığına işaret eden Erdoğan, şöyle devam etti: "Örneğin ekonominizi büyütmek istiyorsunuz, bu anlayışa göre tek çıkar yol egemenliğinizden taviz vererek alacağınız krediler ve onlara bağlı yönetim haritalarıdır. Milletinizi enflasyon yükünden kurtarmak istiyorsunuz, yine bu zihniyete göre uygulamanız gereken hazır reçeteler vardır. İstihdamı artırmak, sanayinizi güçlendirmek, tarımda, ticarette, turizmde, enerji ve madencilikte kendi imkanlarınızı harekete geçirmek isterseniz karşınıza hep belli kalıplar, belli sınırlar çıkar. Bu çevreler bilhassa savunma sanayi, ilaç, uzay teknolojisi ve bilişim gibi stratejik alanlarda tüketici konumundan üretici konuma geçmenizi asla istemezler. Ülkenizin yeraltı kaynaklarını katma değer üretecek şekilde işleyerek satmanıza da kesinlikle iyi gözle bakmazlar. Karşımda Afrika var. Afrika'nın altınları ne oldu? Elmasları ne oldu? Platinler ne oldu? Kromları ne oldu? Acaba bunları batıdan kimler gelip bir yerlere taşıdı. Hep gelişlerinin sebebi bu zenginlikleri alıp ülkelerine taşımak değil miydi? Yıllar yılı bunu yaptılar. Hala bunun anlayışı içerisindeler. Bunlar hiçbir zaman 'Biz kazanıyoruz, Afrikalı dostlarımız da kazansın' demediler, arzu etmediler, etmezler."
1500 PROJEYİ ÜSTLENDİK
Türk Eximbank'ın Afrika'daki ticari finansman ve altyapı projeleri için kredi desteği sağladığını dile getiren Erdoğan, şimdiye kadar 46 Afrika ülkesiyle ticari ve ekonomik iş birliği anlaşması imzalanarak, karma ekonomik komisyon mekanizmaları oluşturulduğunu söyledi. Erdoğan, “Ülkemizin Afrika'daki doğrudan yatırımlarının değeri 6,2 milyar doları geçti. Müteahhitlerimiz kıta çapında 65 milyar dolar değerinde, bin 150 proje üstlenmiş durumdalar” dedi.
TİCARET 20 MİLYAR $'A ÇIKTI
Türkiye’nin Afrikalı 28 ülkeyle Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, 5 ülkeyle Serbest Ticaret Anlaşması, 12 ülkeyle Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması bulunduğunu belirten Erdoğan, şu bilgileri verdi: “Bu anlaşmaların büyük bir kısmı şu anda yürürlüğe girdi. Ayrıca Dış Ekonomik İlişkiler Kurulumuz bünyesinde 43 Afrika ülkesiyle iş konseyleri tesis edildi. Kıta ile ticaretimiz 2003 yılındaki 3,7 milyar dolar seviyesinden, 2017 yılında 20,6 milyar dolara yükseldi.”
Türkiye’den Irak’a su akışı artacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün İstanbul’da Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Muhammed Halbusi’yi kabul etti. Görüşmenin ardından çıklamalarda bulunan Halbusi, Türkiye’nin Irak’a su akışını artıracağını söyledi. Halbusi, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, başta Basra olmak üzere Irak’ın tüm vilayetlerine su ulaşmasını sağlamak amacıyla talebimizi kabul etti” dedi.
Türkiye doğrudan yatırımların lideri
Etiyopya Cumhurbaşkanı Dr. Mulatu Teshome zirvedeki konuşmasında Türkiye’nin geçen yıllar boyunca başta Etiyopya olmak üzere Afrika’ya daha fazla ilgi gösterdiğine dikkati çekti. Teshome, “Türkiye Etiyopya’ya yapılan doğrudan yatırımların lideri durumunda. Sektör konsantrasyonu da gayet iyi. İkili ilişkileri öyle düzeye geldi ki Türkiye en büyük yatırımcılardan” dedi. Ortak başarılara da imza atıldığına vurgu yapan Teshome, buna rağmen yapılacak daha çok şeyin olduğunu söyledi. Türk şirketlerinin Etiyopya’da binlerce kişiye iş imkanı sunduğu bilgisini veren konuk Cumhurbaşkanı, “Ülkemiz, sağlam ekonomi politikaları, doğal kaynakları, eğitilebilir iş gücü, enerji kaynaklarına sahip. Hükümet iş yapmayı kolaylaştırıyor. Gelin ve Etiyopya’ya yatırım yapın” çağrısında bulundu.
Senegal’e Tosyalı yatırımı
Forumda üç farklı mutabakat zaptı imzalandı. Senegal Maden ve Jeoloji Bakanı Aissatou Sophie Gladima Siby ile Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı arasında mutabakat zaptı imzalandı. Türk demir çelik sektörünün yurt dışındaki en büyük yatırımları arasında yer alması planlanan proje için ilk kazmanın bu yılın sonuna kadar vurulması bekleniyor. Ticaret Bakanlığı ve Afrika Birliği Komisyonu arasında ticaret ve yatırım iş birliği mutabakatı, Türkiye ile Zimbabve hükümetleri arasında ise ticari ve ekonomik iş birliği anlaşmaları imzalandı.
‘Ortak kazanç ortak kalkınma’
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “Türkiye olarak, Afrika’ya sadece bir ‘pazar’ olarak bakmıyoruz. Afrika’ya sadece bir ‘doğal kaynak’ merkezi olarak da bakmıyoruz, bakmayacağız. Afrika’da yüz binlerce kişiye Türk şirketlerinde iş imkanı sağlanmaktadır. Bizim Afrika’ya bakışımız; ortak kazanç, birlikte kalkınma, birbirimizi tamamlamadır” dedi.
YENİ DÜNYA İÇİN DAYANIŞMA VURGUSU
DEİK Başkanı Nail Olpak ise Türk iş insanları olarak, Afrika’nın parlak geleceğinin inşasına katkı sunarak geleceğe birlikte yatırım yapabileceklerini söyledi. Olpak, kuralları yeniden şekillenen yeni dünyaya hazır olunması, daha çok iş birliği ve dayanışma içinde olunması gerektiğini vurguladı.
Yatırım daveti
Ruanda Cumhuriyeti Başbakanı Edouard Ngirente, halkların refahı açısından birlikte daha fazla çalışmaları gerektiğini dile getirerek, Türk ortaklarıyla ilişkileri güçlendirmek istediklerini kaydetti. Ngirente, yatırımcılar, devlet ve özel sektörler arasında çok sayıda görüşmeler yapıldığını aktararak, Afrika Birliği’nin Türkiye’nin kıta ile ilgili deklarasyonuna dikkati çekti. Ngirente, “Bizler, ekonomimizi sanayi alanında geliştirmek istiyoruz. Dolayısıyla Türk yatırımcıları Afrika’nın sanayi konusunda gelişmesinde katkıda bulunmasına katkı sağlamaya çağırıyoruz” dedi.