ENES DÖNMEZ
1966 yılında Coca Cola, İsrail ile iş yaptığı için Arap ligi tarafından boykot edilmiş ve Mısır pazarında yasaklanmıştı. Coca Cola Arap Ligi'nin boykotuna rağmen İsrail'de fabrika açtığını ilan etmişti.
Şirket, Mısırla arabuluculuk yapması için ABD hükümetine başvurmuş ve gizli görüşmeler yapmıştı. Mısır'ın döviz sorunu yaşadığı 1975’te, Coca Cola'nın 10 milyon dolarlık yatırım yapması karşılığında Mısır pazarına dönmesine izin verildi.
Bu olaydan sonra Coca Cola, pazar payını kaybetmemek için daha temkinli davransa da İsrail'e doğrudan ve dolaylı desteği devam etti. 1997'de İsrail Hükümeti Ekonomik Misyonu Coca Cola’ya, Arap Birliği'nin İsrail boykotuna uymayı reddetmesinden dolayı onur ödülü verdi.
Mossad'ın efsane ajanı olarak anılıyordu
Coca Cola, 2003, 2004, 2007 ve 2009 yıllarında İsrail-Amerika Ticaret Odası'nın Gold sponsorluğunu yaptı ve yine İsrail-Amerika Ticaret Odası, Coca Cola İsrail olarak bilinen İsrail'deki şişeleme şirketi Central Bottling'in başkanı Moshe Wertheim'a Coca Cola'nın desteklerinden dolayı ödül vermişti. Coca Cola, İsrail’in başkanı Wertheim Mossad'ın efsane ajanı olarak anılıyordu.
2009'da Coca Cola'nın Türk asıllı CEO'su Muhtar Kent, Tel Aviv'de bir konuşma yapmış ve “Coca-Cola olarak sürdürülebilirlik vizyonumuz, tüm insanların güvenli suya erişebildiği ve komşularımızın refah içinde olduğu bir dünyadır” demişti. Amnesty International'ın raporuna göre o sırada Muhtar Kent’in yanı başında bulunan Gazze'deki suyun %95'i İsrail izin vermediği için kirli ve insan tüketimine uygun değildi.
Yaptığı bağışları gizledi
2015'te Yahudi derneği ADL, Coca Cola'nın İsrail'e karşı yapılan boykotları onaylamayacağı konusunda garanti verdiğini açıklıyordu.
Tüm bu destekler yetmezmiş gibi Coca Cola İsrail, Siyonist grup Im Tirzu'ya 14 bin dolar bağışta bulunmuş ve grup bu bağışı gizlemeye çalışmıştı.
Sonuç olarak Coca Cola bugün, diğer şirketler gibi açıktan İsrail'e desteğini açıklamıyorsa, bu konuda dili yanan ilk küresel şirket olduğu içindir. Çünkü Coca Cola’nın pazarlama ve reklamcılık konusundaki uzmanlığı ders kitaplarına dahi konu olmuştur.
İsrail'in en eski ve en köklü destekçilerinden biri
Mesela her Ramazan ayında en duygusal Ramazan reklamlarının Coca Cola tarafından yapıldığını hatırlarsınız. Bu yüzden bu şirketlerin reklamlarla oluşturduğu algıya kanmak yerine, nasıl bir sisteme hizmet ettiğini öğrenmeye ve anlamaya çalışın.
Bu sistem pazarı ve hayatımızı öyle kuşatmıştır ki Coca Cola’nın da, rakibi sanılan -markalar tarafından öyle lanse edilen- Pepsi’nin de çoğunluk hisseleri Blackrock ve Vanguard gibi aynı yatırım yönetimi şirketlerinin elindedir. Yani Coca Cola, sistemin parçası olan diğer çok uluslu şirketler gibi İsrail'in en eski ve en köklü destekçilerinden biridir. Coca Cola’yı ve Filistin’deki soykırımı destekleyen bütün şirketleri hayatından çıkarmak da her vicdan sahibinin vazifesidir.