Temel gıda ürünlerine yapılan spekülatif zamlara tepki artarak sürüyor. Özellikle gıda ürünlerinde gerçekleşen yüzde 100’e yakın artışlar sebebiyle tüketicinin mutfak masrafı katlandı. Enflasyona direkt olarak etki eden zamların bahanesi döviz kuru olurken, gerçekleşen zamların arkasında spekülatif hareketler ve stokçuluk dikkat çekiyor. Gıda üreticileri, kurların yükselmesinden kaynaklık hammadde fiyatlarındaki artış ve yükselen maliyetleri bahane ederken, dolar ve avro düşse bile fiyatlar artmaya devam etmesi dikkat çekiyor. Aynı gramaj ve markadaki ürünün değişik marketlerde ve tedarik platformlarında farklı fiyatlarla satılması, zam terörünün maliyet artışıyla ilgili olmadığını ortaya koyuyor. Bazı marketlerde 60 TL’ye satılan 5 litrelik sıvı yağın fiyatı bazı marketlerde 90-100 TL’ye kadar çıkarılması dikkat çekiyor.
AYNI YAĞDA 40 LİRALIK UÇURUM
FIRSATÇILIK DİZ BOYU
Ekim 2020’de kurlarda yaşanan artıştan kaynaklanan ilk dalga zamlar, kurlar geri çekilse de geri alınmadı. Ekim ortasından bu yana Dolar/TL seviyesi 8,5’ten 7,40’a, Avro/TL ise 10,1’den 9 liraya geriledi. Buna karşın sıvı yağ fiyatları aşağı düşmediği gibi, artmaya devam etmesi büyük tepki çekiyor. Döviz kurları son 3 ayda ciddi miktarda geri çekilmesine rağmen, sıvı yağ fiyatlarının artmaya devam etmesi, “fırsatçılık” ve “spekülasyon” olarak değerlendiriliyor.
FIRSATÇININ CANINI YAKACAK CEZA
KURUL NE KARAR VERECEK?
Ticaret Bakanlığı, geçen hafta Türkiye genelinde yaptığı iki günlük denetimlerde 562 işletme bazında 9 bin 870 ürünün incelendiğini duyurdu. İnceleme sonucu elde edilen verileri Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilecek. Kurul, haksız fiyat artışında bulunduğu tespit edilenler hakkında 10 bin liradan 100 bin liraya, stokçuluk faaliyetinde bulunduğu tespit edilenlere ise 50 bin liradan 500 bin liraya varan idari para cezası yaptırımı uygulayabiliyor.
BU ZAMLARLA FİYAT İSTİKRARI ZOR
İSTİŞARE MEKANİZMASI KURULMALI
Enflasyonla mücadelenin önemine de dikkat çekilen açıklamada “Enflasyonla mücadeleye yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası koordinasyonunda yürütülen çalışmalarda bir kamu-özel sektör istişare sürecinin son derece faydalı olacağı kanaatindeyiz. Bu istişare süreci, tüm fiyatların serbest piyasa koşulları içinde oluşmasını gözeterek küresel ve yerel fiyat dinamiklerinin sektörel bazda yakından izlenmesine ve ürün gruplarında görülen yapısal risklerin, maliyet dinamiklerinin ve arz-talep dengesizliklerinin tespit edilmesine katkıda bulunacak, böylece veriye dayalı politika tasarım sürecini destekleyecektir. İş dünyasında enflasyonla mücadelenin önemi ve fiyat istikrarının orta-uzun vadeli büyüme ve istihdam perspektifine olumlu katkısı konusunda farkındalığı artırmak için kurulacak bu istişare mekanizmasının son derece yararlı olacağına inanıyoruz” denildi.
2019'DAKİ OYUNU ARATMIYOR
STOKÇULUK HİÇ BİTMEDİ
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin, Türkiye’de stokçuluğun hiç bitmediğini belirterek, “Düzenlemeler yeterli değil. Tarım politikaları yeniden gözden geçirilmeli. Kontroller yetersiz” dedi. Ayçiçek yağındaki fiyat artışını ürünün az olmasına bağlayan Şahin, diğer temel gıda maddelerindeki artışta ise stokçuluk yapıldığını söyledi. Çok fazla şikayet aldıklarını aktaran Şahin, “İnternet firmaları talep var diye bunu fırsata çevirerek, fiyatları artırdı” dedi.
SAHTE SATICIYA DİKKAT