Türkiye ekonomisindeki büyüme trendi devam ediyor. Takvim etkisinden arındırılmış temmuzda yıllık bazda yüzde 14,5 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre yüzde 2,3 artış gösterdi.
Açıklanan veriler ekonomideki pozitif gelişmeleri ortaya koyarken, ekonomistlerden son açıklanan veriler bağlamında Türk ekonomisine dair yorumları yenisafak.com olarak sizin için derledik.
"Yüzde 2,3 büyüme üçüncü çeyrek büyümeye katkı verecek"
Gedik Yatırım Müdür Yardımcısı Beste Naz Köksal, bugün TÜİK tarafından açıklanan temmuz ayı sanayi üretim rakamlarına ilişkin, "2016 yılı temmuz ayında gerçekleşen darbe girişimi nedeniyle geçtiğimiz yıl temmuz rakamı yıllık bazda yüzde 4,3 gerilemişti. Bu nedenle temmuz 2017 sanayi üretim verisinin yıllık bazda yüzde 14,5 gibi yüksek bir rakamda artış gerçekleştirdiğini görüyoruz. Baz etkisi sebebiyle sanayi üretim verisine aylık olarak bakmakta yarar var ki yüzde 2,3 artış ile üçüncü çeyrek büyümeye eylül ayında yaklaşık 0,6 puanlık bir katkı veriyor" açıklamasında bulundu.
İç ve Dış Talebin Güçlü Etkisi
Sanayi üretim verisinin ekonomiye yansımasını pozitif olarak okuduğunu ifade eden Köksal, "Geçtiğimiz yıl yaşanan darbe girişimin etkilerini silmek ve ekonomiyi yeniden yüzde 5 büyüme patikasına oturtmak için oluşturulan teşvikler, sanayi üretim rakamlarına da paralel olarak yansıyor" dedi.
Köksal, "KGF’nin sektörler üzerinde rahatlatıcı etkisi, vergi ve yatırım teşvik politikalarının genişletilmesi, beyaz eşyada ÖTV’nin eylül sonuna kadar sıfırlanması gibi atılan genişleyici adımlar iç talebi yılın ilk 6-7 ayında canlı tuttu. Dışarda ise Avrupa Birliği ekonomisinde gözle görülür belirgin toparlanma yaşanması otomotivde ihracat rekoru getirirken, beyaz eşya sektörünü de iç talebin yanında hareketlendirmişti" değerlendirmesinde bulundu.
"Sanayi üretiminin kalitesi desteklenmiş oldu"
"Sanayi üretimine aylık en büyük katkı bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı (yüzde 17,3) ve tütün ürünleri imalatı (yüzde 13,9) gruplarından gelse de baskın olarak ihracatçı sektörlerin üretim içerisinde güçlü etkisini görüyoruz" diyen Köksal, "Çekirdek sanayi olan imalat sanayi yüzde 2,2 artarak, sanayi üretiminin kalitesini de destelemiş oldu" dedi.
"Sınai üretim endeksi güçlü bir artış kaydetti"
Ziraat Bankası Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, "Sınai üretim endeksinde iki aya peş peşe gerileme nadiren karşılaşılan bir durumdur. Mayıs ve Haziran aylarında sınai üretim endeksi iki ay üst üste gerileme kaydedince Temmuz ayında pozitif değer görme ihtimalimiz yüzde 83 oranına yükselmişti. Gerçekten de Temmuz ayında sınai üretim endeksi güçlü bir artış kaydetti" dedi.
Yılmaz, "Artışın detaylarında yurt dışı talebe bağlı ara mal imalatının yüzde 2,7 oranında ana endeksten daha fazla arttığını, yatırımı temsil eden sermaye malı imalatının da ana endeks ile uyumlu şekilde yüzde 2,1 oranında artış kaydettiğini gözlemliyoruz. Vergi teşvikinin sonuna yaklaşılmasıyla beyaz eşyayı temsile eden dayanıklı mal üretimi diğer kalemlere göre biraz ılımlı artış gerçekleştirmiş" değerlendirmesinde bulundu.
"Yüzde 5 üzeri büyüme patikası uyumlu şekilde güçlenmeyi başardı"
Yıllık değişim oranının çok güçlü geleceğini bildiklerini ifade eden Yılmaz, "Çünkü geçtiğimiz yıl Temmuz ayında yaşananlar nedeniyle sınai üretim endeksi çalışma hayatımızda bir ya da iki kere nadiren görebileceğimiz ölçüde aylık bazda yüzde 7,3 oranında daralma kaydetmişti. Bunun sonucunda bugün yıllık artış yüzde 14,5 oranında gerçekleşti. Ancak bu değer baz nedeniyle yanıltıcı özellik taşıyor. Asıl bakmamız gereken mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış aylık değişim. Orası da ülkemizin yüzde 5 üzeri büyüme patikası uyumlu şekilde güçlenmeyi başardı ve üçüncü çeyrekte de iktisadi faaliyetin canlılığını koruduğuna işaret etti" dedi.
"Türk sanayisi küresel değer zincirine ciddi şekilde entegre"
Türkiye sanayisinin, küresel değer zincirine ciddi şekilde entegre olduğu gördüklerini vurgulayan Yılmaz, "Özellikle otomotiv, bu anlamda lider sektörlerden birisi. Bu nedenle yurt-içi üretim koşulları ister istemez küresel dinamiklerden etkileniyorlar. Haziran ayında Dünya genelinde sınai üretim endekslerinde gerileme ve zayıflık gözlenmişti. Haziran ayındaki gerileme, Türkiye ile sınırlı bir gelişme değildi. Temmuz ayı verileri bu gerilemenin geçici doğasını yansıtıyorlar. Yalnızca Türkiye’de değil, küresel anlamda imalat sektöründe canlılık söz konusu ve ister istemez ara mal üretim örneğindeki gibi yurt-içi koşulları da besliyor" açıklamasında bulundu.
Yılmaz, "Üçüncü çeyreğe güçlü başlamamız, geleneksel tatil ayı Ağustos’daki yavaşlığın da telafi edilmesini sağlayacaktır. Eylül ayında da güçlü bir veri ile karşılaşmamız beklenebilir. Bugünkü verinin ardından Türkiye büyüme beklentisinin yüzde 5 üzerine revize edildiğini görmeye başlayabiliriz. Bizim hali hazırda çalıştığımız değer yüzde 5,5 oranıdır" ifadelerini kullandı.