Yurt Dışı Yatırım Endeksi 2019 raporuna göre, Brexit sürecine rağmen Türk yatırımcı için İngiltere cazibesini koruyor.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Bain & Company iş birliği ile hazırlanan "Yurt Dışı Yatırım Endeksi 2019" raporu açıklandı.
Bu yıl 4.'sü yayımlanan ve Türk iş dünyasının önde gelen 500 şirketinin bakış açısıyla değerlendirmeye tabi tutulan endeksin raporu, Türk şirketlerinin yurt dışı yatırımlara artan ilgisini çarpıcı sonuçlarla ortaya koydu.
Bir önceki yıl olduğu gibi yüksek gelirli ülkeler kategorisinde, Türk iş dünyası için yurt dışındaki yatırımlarda en cazip ülke İngiltere olurken, orta gelirli ülkeler arasında Rusya, düşük gelirli ülkeler kategorisinde ise Azerbaycan ilk sırayı aldı.
"Yurt Dışı Yatırım Endeksi 2019", yatırım coğrafyalarının risk ve potansiyelini, Türk yatırımcılar için sektörlerden bağımsız genel bir değerlendirme ile mercek altına aldı.
Endeks raporundan öne çıkan bulgularda, özellikle son yıllarda yavaşlama eğilimine giren küresel yatırım akışları göze çarparken, Türkiye’nin yurt dışı yatırımlarının yıllık para akımı ise yakın dönemde azalma eğilimindeyken, 2018 yılında artış̧ gösterdi.
"Çin, Rusya, Hindistan ve Meksika'ya daha odaklı bir şekilde yöneldik"
Toplantıda konuşan DEİK Başkanı Nail Olpak, son 20 yılda Türkiye’nin dış yatırım miktarının 10 katına yükseldiğini belirterek, endeksin diğer yabancı yatırım endekslerinden farkını Türk şirketlerinin önceliklerini, motivasyonlarını ve kaygılarını yansıtması olarak açıkladı.
Bu alt yapıyı esas alarak, şirketlerin yurt dışında yatırım kararı almasına yardımcı olmak için Türk şirketlerinin perspektifiyle, ülkeye has dönemsel bir endeks hazırladıklarını aktaran Olpak, sözlerin şöyle sürdürdü:
"Endeksimizi hazırlarken ülkeleri, Dünya Bankası'nın gelir kategorizasyonuna göre, yüksek, orta ve düşük gelirli ülkeler olarak ayrı ayrı ele aldık. Bununla da yetinmedik, aynı zamanda raporumuz, kıta ve ülke yıllık yatırım görünümlerini de içeriyor. Bu yılki endeksimize göre, Birleşik Krallık, Brexit sürecine rağmen Türk yatırımcılar için geçen yıl olduğu gibi, hala önemli bir cazibe merkezi.
Dünya ticaretinin yavaşladığı ve küresel ticaret savaşlarının yaşandığı bir dönemde, bizim uluslararası yatırımlarımızın da daralması gayet normal. Ancak buna rağmen, 2018 yılında Türk yatırımcıların yurt dışındaki yatırımlarının toplam büyüklüğünün 6 milyar dolar seviyesine yaklaştığını gözlemledik. Eskiden sermaye kaçışı olarak görülen yurt dışı yatırımlar, artık küresel ölçekte ve oyun kurucu şirketlere sahip olma yolunda ilerleyen ülkemiz açısından hayati bir önem taşıyor."
Olpak, şirketlerin küresel pazarlarda yaptığı yatırımları Türkiye’nin uzun vadeli hedefleri doğrultusunda stratejik bir konu olarak gördüklerini ve desteklediklerini dile getirerek, "Ülkemizin yapısal sorunu olan cari açığın azaltılması, know-how transferi ve arz güvenliğine katkı sağlayacak yurt dışı yatırımların teşvik edilmesi ve desteklenmesi gerektiğini düşünüyoruz." şeklinde konuştu.
DEİK’in Türk iş dünyası için küresel bir misyon taşıdığını vurgulayan Olpak, "Cumhurbaşkanımızın 2018 genel kurulumuzda belirttiği gibi; DEİK olarak, Türk iş dünyasına yeni ufuklar açacak, yol ve istikamet çizecek stratejik çalışmalara da imza atıyoruz. Dün de 'Brexit Sürecinde Türkiye: Riskler ve Fırsatlar' raporumuzu açıkladık. Raporumuzda Brexit’in Birleşik Krallık, AB ve Türkiye için siyasi ve ekonomik etkilerini detaylıca ele aldık. Endeksimizin sonuçlarına göre, yatırımcılarımız için en cazip ülke olması açısından bu çalışmamızı da çok anlamlı buluyorum." açıklamasında bulundu.
Olpak, gelecek ay, Çin’in "Kuşak ve Yol Girişimi" ile ilgili olarak, Türkiye’nin kendisini nasıl konumlandıracağına dair, alternatif senaryoları kapsayan bir çalışmalarını Lojistik İş Konseyi ve Türk-Çin İş Konseyi ile birlikte kamuoyuna sunacaklarını aktardı.
Nail Olpak, "Ticaret Bakanlığımızca belirlenen hedef ülkeler; Çin, Rusya, Hindistan ve Meksika'ya daha odaklı bir şekilde yöneldik. Bu ülkelerle ekonomik ilişkilerimizi artırmak üzere, hem pazar rehberleri hazırlıyor hem de paydaşlarımızla bir araya gelerek, eylem planımızı kapsamlı bir biçimde oluşturuyoruz. Aynı zamanda gittiğimiz ülkelerde gerçekleştirdiğimiz iş forumlarının ve heyet ziyaretlerinin sonuç ve analizlerini tek tek rapor haline getiriyoruz." ifadelerini kullandı.
"Afrika’daki ticari aktivite, reel yatırımlardan daha önde"
DEİK/Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Volkan Kara ise yurt dışı yatırımlarda öne çıkan ülkelerin 18'inin Avrupa’dan olduğunu belirterek, dönemsel olarak Türk yatırımları incelendiğinde Avrupa’nın Türkiye açısından gerek yatırım kaynağı gerekse yatırım adresi olmayı sürdürdüğünü kaydetti.
Kara, endekste öne çıkan yatırım ülkelerinin 18 tanesinin Avrupa'da yer aldığını aktararak, şunları kaydetti:
"Doğu Avrupa ülkelerinin yatırım adresi olarak son yıllardaki pozisyonunu koruması da dikkat çekici bir diğer bulgu. Bölge, gerek Türkiye’den gerek dünyadan özellikle imalat operasyonlarına dönük önemli miktarda yatırım çekiyor. Doğu Avrupa Bölgesi’nin, 2018 yılında gerçekleşen Türk yatırımlarının işlem bazında yüzde 32’sini kendine çektiğini görüyoruz.
En önemli verilerden de biri ise geçtiğimiz yılın birincisi İngiltere’nin, Brexit sürecine rağmen Türk yatırımcılar için halen cazibesini koruması olarak göze çarpıyor. Orta gelirli ülkelerde en tepede Rusya yer alırken, düşük gelirli ülkeler kategorisinde de en fazla yatırım yapılan ülke olarak Azerbaycan ilk sırayı alıyor."
İngiltere ve Sırbistan'ın, Türk şirketlerinin 2018 yılında tespit edilen dış̧ yatırımlarının işlem bazında yüzde 24'ünü aldığına işaret eden Kara, elde ettikleri verilere göre 2018 yılında Türk dış̧ yatırımlarının yüzde 40’ının Rusya ve Portekiz’de gerçekleştiğini söyledi.
Kara, Asya Pasifik Bölgesi'nin de her geçen sene ağırlığını arttırdığını dile getirerek, şu ifadeleri kullandı:
"Bölge, 2017 yılında toplam 4 ülke ile endekste yer bulurken, 2018 yılında 8, bu yıl ise 10 ülkeyle ön plana çıkıyor. Hükümetimizin yıl içinde açıkladığı 'Yeniden Asya' stratejisinin, yeni dönemde iş dünyamızda da belirginleşeceği görülüyor. Afrika ülkeleri de özellikle fırsat odaklı yaklaşımları olan Türk şirketleri için her zaman değerlendirilen bir bölge olsa da geçtiğimiz yıl Türk yatırımcılarının Afrika’daki ticari aktivitesinin, reel yatırımlardan daha önde gittiğini gözlemledik.
Yatırımcı algısı anketimizde, Çin merkezli geliştirilen Kuşak ve Yol girişiminin etkilerini de değerlendirmeye çalıştık. Katılımcıların yüzde 50’sinden fazlası, Kuşak ve Yol projesinin henüz somut bir etkisinin olmadığı ancak uzun vadede ise görünümü olumlu yönde etkilediği konusunda hemfikir oldu."
Türk yatırımcıların iştahı yüksek
Verilen bilgiye göre, endeksin hazırlanmasında kullanılan yaklaşık 500 Türk şirketin katıldığı Yatırımcı Algı Anketi’nde Türk yatırımcıların, yatırım iştahının yüksek olduğu gözlemlendi.
Geçen yıl yüzde 40 seviyesinde olan yüksek yatırım iştahlı katılımcı oranı, bu sene yüzde 50 seviyesine yükseldi.
Türk yatırımcılar tarafından Afrika ve Orta Doğu bölgesinde, 2017 yılında 17 (4’ü birleşme ve satın alma) yatırım yapılırken, 2018 yılında 9 (1 adet birleşme satınalma) yatırım yapıldı.
Yatırım aktivitesi olarak da turizm ve tekstil sektörleri ilk sıralara yerleşirken, Türk yatırımcıların reel yatırımdan daha çok ticari faaliyetleriyle ön plana çıktığı görüldü. Burkina Faso 2018 yılında miktar olarak bölgede en fazla Türk yatırımını çeken ülke oldu.
Amerika Kıtası, genel itibarıyla son yıllara göre daha çok Türk yatırımı çekti. ABD, 252 milyar dolar tutarında yatırımı 2018 yılında çekerek, dünyada en fazla yatırım çeken ülke özelliğini bu yıl da korudu.
Bölgede, ABD hem sıfırdan yatırımlarda hem de birleşme ve satın almalarda adetsel olarak en çok yatırım yapılan ülke olarak ilk sırada yer aldı. 2017 yılında yapılan Türk yatırımların tutarı 100 milyon dolar iken, 2018 yılında yapılan 6 Türk yatırımının toplam değeri yaklaşık 60 milyon doları buldu. Yatırım aktivitesi olarak da lojistik ve tekstil sektörleri ön plana çıktı.