ORHAN ORHUN ÜNAL - SERBEST PİYASA
Dünyada eşi benzeri bulunmayan altın günleri, başlı başına bir sektöre dönüştü. Eskiden evde pasta börek yenilen bu kendi halindeki aktivite şimdilerde birçok sektörü besliyor. Adına altın günü denildiğine bakmayın. Dolar, deterjan, cep telefonu, nakit günü gibi farklı çeşitleri var. Sadece ev hanımları değil, çalışanlar arasında da yaygın.
SLOGANIMIZ: SOHBET MUHABBET GIYBET
HER HAFTA BAŞKA BİR MEKANDA YAPILIYOR
Bir kere misafirlikler artık evlerde değil, dışarıda bir mekanda yapılıyor. Hani önceden olduğu gibi 2-3 çeşit pasta börek ile salonda oturmalar yerini, whatsapp gruplarında karar verilen, foursquare’da etiketlenen semt ve mekanlara bırakmış. Yani hanımlar, bir hafta Kalamış, sonrakinde Arnavutköy’de buluşmak üzere sözleşiyor. Gidilecek yerler araştırılıp, prodüksiyon tamamlanıyor. Herkesin kendi hesabını ödediği sistemde, işletmeler gelir sağlıyor. Birçok kafe ve restoranda buna özel tarifeler görebilirsiniz. Yakın ören yerlerine yapılan gezileri de eklersek, ulaşımdan mekanlara kadar birçok sektör altın günlerini yaşıyor.
ÇALIŞANLAR DA VAR
Bu tasarruf yönteminin değerini anlayan çalışanlar da, buna dahil oluyor. Bazıları birden fazla altınla katılım sağlarken, bazıları sadece parasını gönderiyor. O ay kadınlardan biri gününü evde yapmak istedi diyelim, yok öyle eskisi gibi misafir ağırlamak. Herkes ev sahibine 10 veya 20 lira gibi mutfak masrafı vermek zorunda. Kadınlar süreci öyle bir yönetiyor ki, en kral profesörler en alâ ekonomistler yanlarına yaklaşamaz. Kimi borç kapatırken kimi çocuk okutuyor.
ŞİMDİLERDE MODA DETERJAN GÜNÜ
Aralarında tatil parasını çıkaran ve yaz düğünlerinde takılacak çeyrekleri kıştan tamamlayanlar bile var. Parayı döndürmek için şimdilerde deterjan günü de çıkmış. Ortalama yıllık ihtiyaç kadar para toplanıp deterjan alınıyor. Mesela, 15’er kilodan renkliler ve beyazlar için ayrı ayrı 2’şerden 4 tane ürün söz konusu. 15 kilo deterjan yaklaşık 150 lira olduğuna göre 600 liralık bir katkı sağlanıyor. 11 kadından hesap etsek, ev sahibi hariç ortalama 60 lira veriliyor. Benzer şekilde cep telefonu, yıllık bakliyata ihtiyacı da karşılanıyor. Paylaşım ekonomisi sayesinde, büyük paralar harcamadan, karta yüklenmeden ve bankadan kredi çekmeden birlikten kuvvet doğuyor. Çarşı pazar parasından ayırdıkları ile altın günlerine de gün doğuyor.
Hamur işi katkılı
Erkekler, kahvede memleketi boş beleş fener-cim-bom kavgası ile kurtaradursun; kadınlar, ekonomiyi canlandıracak formülü çoktan bulmuş. Hem de hamur işi katkılı, boğaz manzaralı, sohbetli, muhabbetli, gıybetli. Bu halinle, eli öpülesi ve dünyada teksin Mübeccel teyzeler. Allah sizi başımızdan eksik etmesin. Haberin hatırına bu evladınızın bir ricası olacak: “Ablalarım, teyzelerim beni de alın yanınıza, yetiştirin. Serbest piyasa koşullarını öğretin. Masanın ucunda oturur, boğaz tokluğuna çalışırım.”