Türkiye'de, 7 bin lira ve üzerindeki alışverişlerde kredi veya banka kartı kullanma zorunluluğu getirildi. Bu düzenleme, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan bir taslak ile hayata geçirildi ve nihai tüketicileri de kapsayacak şekilde genişletildi.
7 bin lira ve üzeri ödemeler için artık zorunlu
Kayıt dışılıkla daha etkin mücadele edilmesi, verginin tabana yayılmasına katkıda bulunmak adına, tahsilat ve ödemelerdeki tevsik zorunluluğunun kapsamını genişleten düzenlemeye göre, vergi mükellefi olmayanların da vergi mükellefleriyle yapacakları 7 bin lira üzerindeki ödemelerini banka, finans kurumları veya posta idaresi aracılığıyla yapmaları zorunlu hale getirildi.
Uygulamayana ayrı ayrı ceza kesilecek
Düzenleme, bugünden itibaren yapılan tahsilat ve ödemeleri kapsarken, kapsam dahilindeki tahsilat ve ödemelere ilişkin tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda hem ödemeyi alana hem de ödemeyi yapana ayrı ayrı ceza uygulanacak. Ceza kesilmesi için ödemeyi yapanın vergi mükellefi olup olmamasına bakılmayacak. Bakanlıktan yapılan açıklamada, söz konusu düzenleme örnekle de anlatıldı. Açıklamada, ifadesine yer verildi.
Ceza miktarı ne kadar?
Alışverişte 7 bin lirayı aşan ödemeleri elden yapanlara ödeme tutarının yüzde 10'u kadar ceza kesilecek. Nihai tüketicinin cezası 5 bin liradan az olmayacak. Tüketici 5 iş gün içinde kendi bildirirse, ceza kesilmeyecek.
Banka hesabı ya da kredi kartı olmayanlar nasıl ödeme yapacak?
Banka hesabı olmayan ya da kredi kartı kullanmayan kişiler de 7 bin lira üzerindeki ödemelere ilişkin belgeleri tevsik etmek durumunda olacakları için, bu kişilerin ödemelerini banka veya PTT şubeleri ile ATM'lere giderek satıcıların hesaplarına yapmaları durumunda da tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacak.
Herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan bir kişi, satın aldığı mal veya hizmetin bedelini satıcının hesabının bulunduğu bankanın bir şubesine gidecek. İşleme ait açıklamalara yer vermek ve karşılığında banka dekontu almak suretiyle ödemeyi yerine getirecek.
Kimleri kapsayacak?
Düzenlemeye göre mükellef olmayanlar ifadesi fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccar, serbest meslek erbabı, kazançları basit usulde tespit olunan tüccar, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçi, vergiden muaf esnaf dışında kalanları kapsayacak.
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 459)’NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ
(SIRA NO: 572)
MADDE 1- 24/12/2015 tarihli ve 29572 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)’nin “2. Yetki” başlıklı bölümünün birinci paragrafında yer alan “mükelleflere” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve mükellef olmayanlara” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2- Aynı Tebliğin “3. Tanımlar” başlıklı bölümünün (ç) bendinde yer alan “vergiden muaf esnafı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “mükellef olmayanları,” ibaresi eklenmiş ve (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“d) Mükellef olmayanlar: Bu Tebliğ uygulaması bakımından, Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccar, serbest meslek erbabı, kazançları basit usulde tespit olunan tüccar, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçi, vergiden muaf esnaf dışında kalanları,”
MADDE 3- Aynı Tebliğin “4.1. Kapsam ve Tutar” başlıklı bölümünün birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı bölümün ikinci paragrafından sonra aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.
“Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların (mükellef olmayanların kendi aralarında yapacakları işlemler hariç olmak üzere) yapacakları, 7.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.”
“Bu zorunluluk kapsamında, mükellef olmayanlar da, tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan yapacakları alımlarına ilişkin 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapacaklardır.
Örnek: Kamu kurumunda memur olarak çalışan Bay (A) evinde kullanmak üzere, beyaz eşya perakende ticareti ile uğraşan (B) Ltd. Şti.’nden 20.000 TL tutarında bir buzdolabı satın almıştır. Söz konusu buzdolabının tutarı 7.000 TL’lik haddi aştığından bu işleme ait tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir. Söz konusu tahsilat ve ödemede tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda memur Bay (A) ve (B) Ltd. Şti.’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Tevsik zorunluluğu kapsamındaki ödemelerin tahsilatı yapanın hesabına, bizzat aracı finansal kurumların şubelerine gidilmek ve işleme ait açıklamalara da yer verilmek suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacaktır.
Örnek: Herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan Bay (C), mobilya perakende ticareti ile uğraşan (D) Ltd. Şti.’den 15.000 TL tutarında bir masa satın almıştır. Bay (C) söz konusu ödemeyi gerçekleştirmek için (D) Ltd. Şti.’nin hesabının bulunduğu bankanın bir şubesine gitmiş, işleme ait açıklamalara yer vermek ve karşılığında banka dekontu almak suretiyle ödemeyi yerine getirmiştir. Bu durumda tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacak ve Bay (C) ile (D) Ltd. Şti.’ne ceza uygulanmayacaktır.
Örnek: Herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan Bay (E), cep telefonu perakende ticareti ile uğraşan Bay (F)’den 25.000 TL tutarında bir cep telefonu satın almıştır. Bay (E) söz konusu cep telefonunun bedelini işlem anında nakit olarak Bay (F)’ye ödemiştir. Bay (F) ise söz konusu tutarı banka şubesine giderek kendi hesabına yatırmıştır. Bu durumda tevsik zorunluluğuna uyulmamış olacak ve Bay (E) ile Bay (F)’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.”
MADDE 4- Aynı Tebliğin “4.2. Kapsamda Olmayan Tahsilat ve Ödemeler” başlıklı bölümünün (h) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“h) Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların (mükellef olmayanlar hariç olmak üzere) yabancılar ve/veya Türkiye mukimi olmayan gerçek kişilerle yapacakları işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemelerin (şu kadar ki, düzenlenecek faturalara söz konusu kişilerin pasaport numarasının yazılması ve bu bent kapsamında nakit tahsil edilen tutarların, tevsik zorunluluğu kapsamında olanlar tarafından tahsilatı takip eden ilk iş günü sonuna kadar aracı finansal kurumlarca düzenlenen belgelerle tevsikinin sağlanması zorunludur.),”
MADDE 5- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.