BRICS ülkeleri uzun yıllardır tıpkı Avro gibi dolara bir alternatif para birimi geliştirme hedefliyor. Geçtiğimiz aylarda düzenlenen son BRICS Zirvesi'ne de yansıyan arayışa itiraz ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump'tan geldi.
Donald Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social'dan yaptığı açıklamada, fikrinin bittiğini belirtti.
'Taahhüt vermeyen Amerika'ya elveda demeli'
Trump, BRICS ülkelerine tarife tehdidinde bulundu:
BRICS parası için fizibilite çalışmaları başladı
BRICS parası fikri, BRICS ülkelerinin (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) ABD dolarına olan bağımlılığı azaltma ve küresel ticarette doların hakimiyetine karşı bir denge oluşturma arzusuyla gündeme geldi. Küresel ekonomik sistemde daha fazla bağımsızlık isteyen bu ülkeler, dolardan uzaklaşarak ticaretlerinde kendi yerel para birimlerini kullanmayı teşvik etmek ve uzun vadede alternatif bir rezerv para birimi oluşturmayı amaçlıyor. Özellikle artan jeopolitik gerilimler ve ekonomik baskılar bu fikrin hız kazanmasına neden oldu.
Yeni para birimi için fizibilite çalışmaları başlasa da bu hedefin uzak olduğunu BRICS ülkeleri de dile getiriyor.
Hedef doların hegemonyasının geriletilmesi
Bu nedenle BRICS üyeleri dolara alternatif olacak bir birim önermek yerine doların hegemonyasının geriletilmesine odaklanmış durumda. Yerel para birimleriyle ticaretin ilk örnekleri oluşturuldu, şimdi yaygınlaştırılması için arayış sürüyor.
Doların payı düşerken, yuana rağbet artıyor
Trump'ın tehditkar açıklamasının birincil hedefi, BRICS ülkeleri arasında en geniş ticaret hacmine sahip olan Çin.
Doların uluslararası döviz rezervleri içindeki payı son yıllarda düzenli şekilde gerileyerek yüzde 58’e düştü. Bu süreçte Çin'in para birimi yuan yükselişe geçti. Yuan henüz yüzde 2,7 gibi düşük bir pay tutuyor olsa da bu oran son yıllarda katlanarak ulaşılmış bir oran.
Ticaret gerilimi ekonomik savaşa dönüştü
Donald Trump, ilk başkanlık döneminde özellikle Çin'e karşı bir dizi ekonomik önlem ve gümrük tarifesi uygulamaya koymuştu. Çin de ABD'den ithal ettiği ürünlere benzer oranlarda gümrük tarifeleri getirmişti.
Türkiye buna nasıl yanıt verecek?
Trump yönetiminin olası gümrük tarifelerinin etkileri şimdiden tartışılmaya başlandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dün TRT World Forum'daki konuşmasında konuya değindi.
ABD'nin daha fazla tarife uygulamasının gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyeceğini kaydeden Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:
BRICS'te hangi ülkeler var?
Batı'nın ekonomik işbirliğine alternatif olarak ortaya çıkan BRICS, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika tarafından üye ülkeler arasında ekonomik ve kültürel işbirliği için kuruldu. Bu sene başında Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve BAE de BRICS'e katıldı. Türkiye de birliğe katılmak için başvurdu.