Ermenistan'ı mağlup ederek büyük bir zafer ilan eden Azerbaycan'ın kazanımları bölgedeki dengeleri değiştirecek. Dağlık Karabağ savaşında Ermenistan'ı 44 günde bozguna uğratan Azerbaycan, artık Türkiye sınırındaki Nahçıvan'la doğrudan bağlantı sağlayacak. Türkiye ile Orta Asya arasındaki ticaretin rotasının değişme ihtimali, ayrıca Azerbaycan'dan daha ucuza alınabilecek doğalgaz İran'da paniğe yol açtı. İslami Devrim Muhafızları ile yakından ilişkili muhafazakar Maşrek gazetesinde çıkan analiz, değişen dengeleri net şekilde ortaya koydu.
İRAN GAZETESİ RİSKLERİ SAYDI
BBC'de yer alan haberde İran'da yayın yapan muhafazakar Maşrek internet sitesinin değerlendirme ve tahminlerine yer verildi.
Maşrek bunları altı başlıkta inceledi:
Azerbaycan Nahçıvan'a İran üzerinden gönderdiği gazın yüzde 15'ini İran'a komisyon olarak veriyordu.
İran Türkiye'yle 1996'da bir gaz satış anlaşması imzaladı. Bu anlaşma nedeniyle Türkiye yıllardır İran'dan pahalı gaz alıyordu. Türkiye İran'a bin metreküp başına 490 dolar öderken Azeri gazını 335 dolara alabilir. Gelecekte bu koridor üzerinden Azerbaycan'dan Türkiye'ye bir gaz hattı döşenirse İran'ın gaz kaybı büyük olabilir.
Türkmenistan'dan başlayıp İran üzerinden Türkiye'ye gitmesi planlanan boru hattı projesi 2017'de maddi anlaşmazlıklar nedeniyle dondurulmuştu. Türkmenistan artık bu gazı Azerbaycan üzerinden de Türkiye'ye ulaştırabilir.
İRAN BORU HATTININ ÖNEMİ AZALDI
İran'ın Ermenistan'a yönelik boru hattının önemi de azaldı.
ABD destekli Trans-Hazar boru hattı projesi tekrar gündeme gelebilir. Türkmenistan'ın başkenti Türkmenbaşı'ndan Azerbaycan'a uzanacak bu boru hattı, Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye arasındaki mevcut boru hatları üzerinden Avrupa'ya ulaştırılabilir.
İran'dan Avrupa'ya gaz taşıması planlanan boru hattı projesinin önünde daha fazla engel oluşacak.
İRAN İÇİN ALARM ZİLLERİ ÇALIYOR
Gazetede ayrıca Türkiye'nin Güney Kafkasya'da büyüyen rolü ve Rus barış gücünün bölgede konuşlanması İran için alarm zillerini çaldıran diğer nedenler olarak sıralandı.
Rusya'yı partneri olarak gören İran bu ikinci olgudan daha az endişe duysa da Tahran'ın Kafkasya'da artan Türk etkisini kabullenmesi kolay değil.
İslami Devrim Muhafızları ile yakından ilişkili muhafazakar Javan gazetesi Dağlık Karabağ çatışmasında Türkiye'nin rolünü incelediği analizde "Türkiye bölgede Rusya'nın etkisini azaltmaya çalışıyor, jeopolitik, ekonomik ve enerji alanında çıkarlar hedefliyor" ifadelerine yer verdi.