Çin’in başkenti Pekin’de önceki gün dikkatleri çeken yeşil- sarı çizgili trenin içinden Kuzey Kore lideri Kim Jong-un çıktı. Davet üzerine ilk yurt dışı ziyaretini 25-28 Mart tarihleri arasında “ağabey” rolündeki Çin’e yapan Kim, ABD ve Güney Kore ile zirveye hazır olduğunu söyledi. Kim Jong-un, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesinde, “Güney Kore ve ABD liderleri ile bir araya gelerek diyalog kurmaya hazır olduğunu” dile getirdi.
ÇÖZÜMÜN ANAHTARI ABD
Kim, şunları kaydetti: “Güney Kore ve ABD bizim iyi niyetli çabalarımıza karşılık verir, barış ve istikrara katkı yapacak bir atmosfer oluşturmaya yardımcı olursa, Kore Yarımadası’nın nükleer sorunu çözüme kavuşabilir. Çin’in stratejik diyaloğu güçlendirmesini, müzakere ve diyalog havasının Kore Yarımadası’na getireceği istikrar ve barış yönlü ılımlı havayı ortaklaşa korumasını umuyoruz.” Çin lideri Şi ise Pyongyang yönetiminin çözüm iradesini takdir ettiklerini anlatarak, “Kore Yarımadası’nın nükleerden arındırılması, bölgede barış ve istikrarın korunması amacıyla yapıcı ve aktif rol oynamayı sürdüreceklerini” belirtti. Kuzey kore liderinin ılımlı havayı güçlendirmesi üzerine Çin resmi basını ziyareti “çok başarılı” olarak nitelendirdi. Şi Cinping, Kim ile görüşmesinin ardından, ABD Devlet Başkanı Donald Trump ile bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin içeriği ise açıklanmadı.
ÇİN’DEN MEKİK DİPLOMASİSİ
Pekin’de yoğun diplomatik mesai yapılırken Çin Devlet Müşaviri Yang Cieçı’nın bugün Güney Kore’ye gideceği bildirildi. Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ülkede “en üst seviye diplomat” görevini üstlenen Yang’ın, Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in başta olmak üzere, Kuzey Kore ile Çin liderlerinin Pekin buluşması hakkında Güney Kore tarafını bilgilendireceği kaydedildi.
Tokyo ve Seul’den mesaj
Japonya ve Güney Kore, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Çin ziyaretinin önemini vurguladı. Japonya Başbakanı Şinzo Abe, “Şu anda daha çok Kuzey Kore tarafının görüşme çabası içinde olduğu bir durum içindeyiz. Önemli olan, Kuzey Kore’nin, tamamen ve geri dönüşü olmayan bir şekilde nükleer ve füze programlarından vazgeçmesi” dedi. Kış Olimpiyatları sırasında Kuzey Kore ile yoğun görüşmeler yapan Güney Kore hükümeti, son görüşmeyi memnuniyetle karşıladı. Güney Kore Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Hükümet, Koreler arası ve Kuzey Kore-ABD zirvelerinden önce, Kim tarafından gerçekleştirilen Çin ziyaretinin, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arınmasına ve barışın tesisine katkıda bulunacağını umuyor” ifadesi kullanıldı.
Pekin masaya döndü
* Altay Atlı - Sabancı Üniversitesi:
Kış Olimpiyatları’ndan önce Kuzey Kore ve Güney Kore arasında gelişmeler başladı. Bu süreç içerisinde asıl aktörlerden birisi olan Çin, masanın dışında kaldı. Bu ziyareti, Çin’in tekrar masaya oturması olarak görebiliriz. Füzelerle bir çözüm olmayacaktı. Füzelerin kullanılması Kuzey Kore’nin sonu anlamına gelecekti. O füzeler, sert söylemler, denemeler, olimpiyatlardan bir kaç gün önce Pyongyang’da yapılan askeri geçit töreni aslında Kuzey Kore’nin masaya oturmadan önce elindeki kartları ortaya koymasıydı. Masaya daha güçlü oturmaktı asıl amacı. Dolayısıyla diplomasi, Kuzey Kore için zaten başından beri tek yoldu. Ama diplomaside de masaya otururken elinizdeki kartların güçlü olması lazım. Bence Kim bugüne kadar bu kartlarını ortaya koydu ve bundan sonra da masaya oturmaya devam edecek gibi görünüyor.
Çin’den başka kimsesi yok
* Mehmet Öğütçü - Eski diplomat, Global Resources Partnership Başkanı:
Balistik füzelerini deneyerek caydırıcı gücünü gösteren bu ülkenin çılgınlıklarından dünyanın korktuğu, yaptırımların can acıtmaya başladığı, ABD Başkanı Trump’ın sert ticaret ve askeri politikaları nedeniyle uluslararası sistemin süratle kutuplaştığı bir dönemde gelen bu ziyareti iyi çözümlemek gerekiyor. Anlaşılan Kim, Güney Kore ve ABD ile yapacağı görüşmelere hazırlanırken aralarında birçok konuda uyuşmazlık da olsa halihazırda dünyadaki en önemli ekonomik ortağı olan, yiyecek ve yakıt temin ettiği Çin’den destek ve tavsiye istiyor. Başka sırtını dayayacağı bir ülke yok. Bu itibarla, Kim, Seul ve Washington’da çok ciddi, inandırıcı teminatlar vermek zorunda ilişkilerde yumuşama emarelerini görmek için.