Azerbaycan’ın Şuşa zaferinin ardından Rus barış gücü bin 960 askerle anlaşmanın tesisini sağlayacak. Sıcak temas hattında kurulacak gözlem merkezinde Türkiye’den de gözlemciler olacak. Gözlem çalışmalarının detayları, bu hafta teknik düzeyde yapılan toplantılarda belirlenecek. Paşinyan’ın “acı verici” olarak nitelediği 9 maddelik anlaşma uyarınca Azerbaycan ordusunun kontrol ettiği bölgeler ile Ağdam ve Gazah bölgesi, Laçin ve Kelbecer bölgeleri aralık sonuna kadar peyderpey Azerbaycan’a verilecek. Laçin koridoru üzerinden Ermenistan’ın Hankendi ile ulaşım bağlantısı güvenceye alınırken, Azerbaycan ile Nahçivan arasında da bir ulaşım koridoru açılacak.
ANLAŞMA 44 GÜNDE GELDİ
TEMAS HATTINDAKİ İLLER AZERBAYCAN’A
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Ermenistan’ın askeri yenilgisini ilan ederek, “Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir” dedi. Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan anlaşmanın Dağlık Karabağ sorununun çözümünde “son nokta” olacağını söyleyen Aliyev, anlaşmanın maddelerini sıraladı. Buna göre, Azerbaycan ordusunun kontrol altına aldığı bölgelerin yanısıra Ermenistan işgali altındaki Ağdam ve Gazah bölgeleri 20 Kasım’da, Kelbecer 15 Kasım’da, Laçin ise 1 Aralık’a kadar Azerbaycan’a teslim edilecek. Dağlık Karabağ’da temas hattında ve Laçin koridorunda Rus barış gücünden hafif silahlı bin 960 asker ile 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç konuşlanacak. Rus barış gücünün bölgedeki kalış süresi 5 yıl olacak. Sürenin dolmasına 6 ay kala taraflardan herhangi bir itiraz olmazsa süre otomatik olarak 5 yıl daha uzatılacak. Ateşkese uyulmasını denetlemek amacıyla bir mekanizma oluşturulacak, barışı koruma merkezi kurulacak.
28 YIL SONRA TERSİNE GÖÇ
KORKAKÇA İMZALAYACAK
Karabağ zaferi ile adını tarihe yazdıran Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, anlaşmanın tarihi önem taşıdığını vurgulayarak, “Video konferans yöntemiyle üç devlet başkanı birlikte imzalamalıydık. Fakat son anda Ermenistan Başbakanı imtina etti. Bunu anlayışla karşılayabiliriz çünkü bu anlaşma Ermenistan’ın askeri yenilgisi anlamına gelmektedir. Paşinyan bu anlaşmayı kameralardan uzak bir yerde, korkakça imzalayacak. Kendi isteğiyle imzalamıyor. Demir yumruğumuz sayesinde imzalıyor. Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir” dedi.
AŞAMAYACAĞIMIZ GÜÇ YOK
Azerbaycan Milletvekili Azay Gulivey: "Yapılan anlaşma tarihi bir başarıdır. Ordumuzun er meydanında kazandığı başarıların masadaki devamı bu anlaşmadır. Anlaşma sayesinde Karabağ bölgesi için özerklik sözlerini sarf eden Ermenistan, artık hiçbir talepte bulunamaz hale gelmiştir. Günlerdir askerlerimiz yıllardır halkımızın büyük bir özlemle beklediği işgalcileri ülkeden yollamak için elinden geleni yaptı. Köy köy adım adım ilerleyerek, Ermenistan ordusunu Azerbaycan topraklarından adeta süpürdük. Bunun karşılığı olarak Ermenistan ordusu pes dedi. Bizim inancımıza, dayanaklarımıza karşı duramadılar. Anlaşma Azerbaycan'ın sahadaki başarısını taçlandırmanın yanında Nahcivan’a koridor açmayı da gündeme getirdi. Nahcivan koridoru, Türkiye ile Kafkas coğrafyasını kucaklaştıracaktır. Türkiye artık bölgede her alanda söz sahibidir. Azerbaycan ve Türkiye'nin omuz omuza vererek aşamayacağı hiçbir engel yok. Bu anlaşma yıllardır eziyet çeken, ezilen, üzülen, hor görülen bir halkın yeniden ayağa kalkışıdır. Bu anlaşma Azerbaycan halkının tüm çektiği acıların bir miktar da olsa karşılığıdır. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkiye halkının desteğini her zaman yanımızda hissettik. Bu süreçte kardeşliğimiz daha da perçinlendi. Azerbaycan ve Türkiye sarsılmaz kardeşlik bağıyla bağlı iki devlet, tek millettir. Ülkem adına tüm Türkiye'ye sevgilerimi ve teşekkürlerimi sunuyorum" ifadelerini kullandı.
Özerklik yok!
Türkiye-Azerbaycan bağlantısı açıldı
Şuşa şehrinden 5 km'den fazla yakın olmamak üzere Hankendi ve Ermenistan’ı Laçın koridoru boyunca birbirine bağlayan yeni bir ulaşım yolu inşa edilecek. Bu ulaşım hattını Rusya barış gücü koruyacak. Azerbaycan tarafı, Laçin koridoru üzerinden vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak. Buna karşılık anlaşma ile Azerbaycan-Nahçıvan bağlantısını, dolayısıyla Nahçıvan üzerinden Türkiye-Azerbaycan bağlantısının da tesisini öngörüyor. Ermenistan Cumhuriyeti, vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım bağlantıları sağlayacak. Ulaşım bağlantıları, Rus sınır servisi tarafından kontrol edilecek. Tarafların rızası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım koridoru inşa edilecek.
Türkiye ve Rusya gözetleyecek
Karabağ anlaşması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başta Rusya Devlet Başkanı Putin olmak üzere muhataplarıyla yürüttüğü yoğun diplomasi ve hafta başında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Azerbaycan ziyaretleri ardından netleştirildi. Ateşkes ve Ermenistan ordusunun tahliyesi konusunu gözlemek üzere Türk gözlem heyetinin de bölgede görev üstlenmesi kararlaştırıldı. Edinilen bilgiye göre, sahada Türk askeri olmayacak. Barış gücü tamamen Rus askerinden oluşacak. Ancak Türkiye, Dağlık Karabağ’da gözlem heyeti bulunduracak. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki sıcak temas hattında tesis edilmesi planlanan gözlem merkezinde görev yapacak olan Türk gözlem heyeti, ateşkesi ve Ermeni ordusunun çıkarılmasını denetleyecek. Bu konuda Türk ve Rus askeri teknik heyetlerin detayları görüşmek üzere bu hafta bir araya gelmeleri ve bu görüşmelerin ardından da bir mutabakat metninin hazırlanarak kamuoyuna duyurulması bekleniyor.