Enerji krizi derinleştikçe, Avrupa yeni çözüm yolları aramayı sürdürüyor. Nükleer santrallerin kullanım ömrünün uzatılması en önemli seçenek haline gelirken, nükleer güç kullanmayan Avrupa ülkeleri, insanlığın en eski yakıtlarından biri olan oduna yöneliyor. Isınma ihtiyacının karşılanması için oduna talep artarken, fiyatların öngörülemez artışı hükümetleri kaygılandırıyor. Öte yandan çevreciler, odun yakılmasının iklim üzerindeki olumsuz etkilerini öne sürerek hükümetlere yönelik eleştirilerini dile getiriyor.
Ukrayna'daki savaş, Avrupa'da enerji güvenliğini tehdit etmeye ve faturalarındaki artışı körüklemeye devam ederken, Avrupalılar bu kış ısınmak için odun yakmayı planlıyor. Ancak yakacak oduna olan talebin fiyatları yükseltmesine rağmen depoların bekleme listesi dolup taşmaya başladı. Öte yandan yakıt olarak odun kullanılmasının çevre üzerinde büyük etki yaratacağı beklentisi endişeleri körüklüyor.
Avrupa'da halkın ormana giderek ihtiyacını karşılamak için odunu toplamaya ve ağaç kesmeye başlaması yetkilileri kaygılandırıyor. Bazı siyasetçiler ise bu konuya daha gevşek yaklaşmayı tercih ediyor.
Polonya'da iktidar partisi lideri Jaroslaw Kaczynski eylül ayı başında yaptığı bir açıklamada insanların tekerlek ve zararlı maddeler haricinde her şeyi yakabileceğini belirtmişti.
Odun peleti ihracatını yasaklayan Macaristan'daki Orban hükümeti de çevre düzenlemelerinde değişiklik yaparak ormanlarda tomruklamaya karşı getirilen yasağı kaldırma arayışında.
FİYATLAR VE DOLANDIRICILIK YÜKSELİŞTE
Hanelerin ısınmasında büyük oranda odunun kullanıldığı Bulgaristan'da fiyatlar neredeyse ikiye katlanarak metreküp başına 100 euroyu geçti. Yerel basına göre Polonya'da odun fiyatları geçen yıla göre iki kat, İngiltere'de ise beş kat arttı.
Avrupa Birliği'nin temmuz ayında Rusya'dan odun peleti satın almayı yasaklaması fiyatların yanı sıra odun hırsızlığını ve kaçak tomruklamayı arttırdı. Almanya'da polis internette piyasadaki fiyatın 10 kat aşağısına odun sattığını iddia eden sahte sitelere karşı uyarıda bulundu.
Öte yandan artan enerji fiyatları, yüksek oranda enerji tüketen fırında kuruma ve kesme tesislerini de zora soktu. Bu tesislerin enerji ihtiyacını karşılamak için oduna yönelmesi ise arzı daraltırken, fiyatları arttırıyor.
Doğal halde en az altı ay preslenerek bekleyen odun peleti, biyokütle yakacak türü olarak diğer odunlara göre daha iyi yanıyor. Odun peletlerine olan beklenmedik talep de yine fiyatlara yansıyor. Fransa'da fiyatı neredeyse iki katına çıkan odun peletlerin tonu 600 eurodan alıcı buluyor.
ÇEVREYE VE SAĞLIĞA OLAN ETKİLERİ DÜŞÜNDÜRÜYOR
Bütün bunların ötesinde odun yakmanın çevresel etkileri korkutuyor. Bilim insanları ve aktivistler odun yakmanın birim başına kömürden daha fazla karbon kirletici yaydığına dikkat çekiyor.
Avrupa Halk Sağlığı İttifakı'nın bu yıl yayınladığı bir çalışmaya göre evlerdeki fosil yakıtlardan ve yakılan odundan çıkan hava kirliliği Avrupa Birliği ve İngiltere'deki toplumlarda yılda toplam 27 milyar euroluk sağlık harcamalarına neden oluyor.
Rapora göre en büyük zarar evlerdeki odun sobalarından kaynaklanıyor; sobalar Avrupa çapında yaklaşık 17 milyar euroluk sağlıkla bağlantılı maliyetten sorumlu.
İngiliz hükümetinin şubat ayında yeniden gözden geçirdiği rakamlara göre ise odun sobaları küçük parçacık kirliliğinde sanıldığının aksine yüzde 17 değil, yüzde 28 etkide bulunuyor.
Hollanda merkezli ormanların korunması için çalışan sivil toplum örgütü Fern'de araştırmacı olarak çalışan Martin Pigeaon kış öncesi yakıt sağlamak için yeterince kurumasını beklemeden yakılan odunların daha da tehlikeli olduğu uyarısında bulunuyor. Çünkü tam kurumayan odunlar yanarken daha fazla zehir yayıyor.