ABD’nin Afganistan’dan kaotik çekilmesiyle odağına Asya-Pasifik bölgesine alması, bölgedeki sıcak çatışma olasılıklarını artırdı. ABD Temsilciler Meclisi Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretiyle tırmandırdığı gerilim ve Çin’in verdiği askeri nitelikteki tepki, kıtada yaşanabilecek savaşlarla ilgili senaryoların belirmesine neden oldu. Değişen güç dengesinin Asya Pasifik bölgesindeki jeopolitik fay hatlarında kırılmalara neden olduğuna işaret eden Japonya merkezli Nikkei Asia, kıtada “donmuş çatışma bölgelerinde” patlak verebilecek 6 savaş senaryosunu derledi. Tüm savaş senaryolarının ortak paydası olarak ABD ön plana çıkarken, söz konusu durum “ABD, hegemonyasını sürdürmek için bölgeyi kaosa sürüklüyor” yorumuna neden oldu.
TAYVAN GERİLİMİ
DÜNYANIN EN YÜKSEK CEPHESİ
Dünya’nın en yüksek savaş cephesi olan Himalaya Dağları, Çin ve Hindistan arasında on yıllardır sayısız çatışmaya sahne oldu. 1962’den beri devam eden husumet, son iki yıldır Galwan vadisinin doğu Ladakh bölgesinde yoğunlaştı. Gerilimi azaltmak adına iki ülke de bölgedeki birliklerine mühimmat desteğini minimum düzeyde tutsa da, 2020 yılında yaşanan çatışmada 4 Çinli askere karşılık 20 Hint ordusu mensubu yaşamını yitirdi. Taraflar son olarak Ocak 2021’de karşı karşıya geldi. ABD, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almasına rağmen Türkiye’ye uyguladığı CAATSA (ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası) yaptırımlarından muaf tuttuğu Hindistan’a, 500 milyon dolarlık askeri yardım paketi üzerinde çalıştığını duyurdu. Beyaz Saray yetkilileri, Hindistan’ı, “bölgede Çin’e karşı uzun vadeli güvenlik ortağı olarak gördüğünü” beyan ederek askeri anlamda destekleyeceğinin sinyalini verdi. Uzmanlar iki ülke arasında, Galwan husumeti nedeniyle önümüzdeki 5 sene içinde bir savaşın çıkabileceği görüşünde.
SENKAKU ADALARI PAYLAŞILAMIYOR
DÜŞMAN KARDEŞLER ARASINDA İPLER GERİLDİ
1950 yılında ABD ve Batı destekli Güney Kore ile Sovyetler Birliği ve Çin destekli Kuzey Kore arasında yaşanan, 3 milyon insanın hayatını kaybettiği Kore savaşı 1953 yılında ateşkes anlaşması ile sona ermişti. İki ülke barış anlaşması imzalamadı. Kuzey ve Güney, teknik olarak savaşta ve donmuş bir ihtilaf halinde. İki ülke arasında 4 km genişliğinde ve 250 km uzunluğunda askerden arındırılmış bir tarafsız bölge oluşturuldu. Kuzey Kore’nin askeri silah programına yaptığı yatırımı artırması, tansiyonu yükseltti. Güney cephesinde ise mayıs ayında seçilen Başkan Yoon Suk-yeol, Kuzey’in agresif tutumuna benzer şekilde cevap vermenin uygun olduğunu beyan etmesi, bu doğrultuda ABD’nin düzenlediği tatbikatlara katılması iki ülke arasında gerilimin artmasına neden oldu. Uzmanlar, Pyongyang yönetiminin nükleer cephaneliğe sahip olması nedeniyle iki ülke arasında patlak verecek savaşın küresel bir etki düzeyi olacağı görüşünde.
FAY HATTI KEŞMİR MESELESİ
AFGANİSTAN BİLMECESİ
20 yıllık kanlı ABD işgali sonrası ülkede yönetimi Taliban güçleri devraldı. Büyük çatışmalar sona erse de, siyasal izolasyona maruz kalan ülkede insani kriz had safhaya ulaştı. Afganistan’da Taliban iktidarında geçen bir yıl içinde şiddet olaylarında yüzde 18’lik ciddi bir düşüş gözlemleyen uzmanlar, insani krizin ülke içinde kargaşa ve bölünmelere yol açabileceği endişesinde hem fikir. Çekilmenin ardından ABD ve Batı’nın sırtını döndüğü Taliban yönetimi, son dönemde Çin ve Rusya ile diplomatik temaslarını hızlandırdı. Uzmanlar, ekonomik kriz ve kıtlıkla mücadele eden Afganistan’da oluşabilecek bir otorite boşluğunun, farklı silahlı grup ve aşiretler arasında rekabet sahasına zemin hazırlayabileceği görüşünde.
Her taşın altından çıkıyor