Amerika Birleşik Devletleri'nin 47. başkanı bu geceden itibaren açılacak sandıklardan çıkan oylar sonucunda belli olacak. Cumhuriyetçilerin adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump, halihazır Başkan Joe Biden'ın yardımcısı Demokrat Kamala Harris'le yarışıyor. Eyaletlerdeki sonuçlar geçtiğimiz seçim sonuçlarıyla karşılaştırıldığında pek bir farklılık gözlemlenmese de yeni başkanı belirleyecek yedi kritik eyalet var. 'Salıncak eyaletler' olarak adlandırılan bu eyaletler, seçimden seçime oy tercihlerinde farklılık gösterdiği gibi, aynı zamanda da öngörülemiyor.
Yedi eyalet yeni başkanı belirleyecek
Seçim öncesi ülkede oluşan konjonktürde, ABD'de başkanın kim olacağına 337 milyonu aşkın nüfusun yalnızca yüzde 18'ine ev sahipliği yapan yedi eyaletin karar vereceği görülüyor. Bu yedi eyalet; Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, Kuzey Karolina ve Wisconsin'den müteşekkil. Toplam çıkardıkları delege sayısıysa 93.
Nüfusu itibarıyla en çok delegeye sahip salıncak eyalet Pensilvanya, 19 Seçiciler Kurulu delegesi ile rekabete sahne oluyor. 16 delegeye sahip olan Georgia, Cumhuriyetçi eğilimli bir eyalet olmasına rağmen 2020 seçimlerinde Biden galip çıkmıştı. Nevada ise salıncak eyaletler arasında 6 ile en az delegeye sahip.
Amansız bir rekabet var
ABD Başkanı Joe Biden, temmuz ayı sonunda seçimlerden çekilme ve Kamala Harris'i destekleme kararı aldığından beri adaylar salıncak eyaletlere yoğunlaştı. Başkan adayları Harris ve eski ABD Başkanı Donald Trump, seçim kampanyasının son döneminde neredeyse yalnız bu eyaletlerde kampanya çalışmalarına ağırlık verdi.
ABD'de başkanlık seçimlerine ilişkin ülke genelinde yapılan son anketlere göre, Harris yüzde 48,7, Trump yüzde 48,6 oya sahip gözüküyor. Adayların 270 delegeye ulaşmaya çalışacağı seçimlerin kaderini belirleyecek yedi salıncak eyaletin beşinde Trump, ikisindeyse Harris ufak farklarla yarışı önde götürüyor.
Trump; Pennsylvania'da 0,4, Georgia'da 1,3, North Carolina'da 1,2, Arizona'da 2,8 ve Nevada'da 0,6 puan farkla, Harris ise Michigan'da 0,5 ve Wisconsin'de 0,4 puanla Trump'ın önünde gözüküyor.
Arizona Eyaleti
ABD'nin güneybatısında yer alan Arizona, uzun bir süre boyunca Cumhuriyetçi adayları destekledi. Demokrat Bill Clinton'ın 1996'daki zaferi dışında eyalet, Dwight Eisenhower'ı desteklediği 1952'den bu yana sürekli olarak oyunu Kırmızı'ya attı.
Ta ki her şeyin değiştiği ve Biden'ın Trump karşısında 0,3 puan farkla kazanarak Arizona'yı kararsız eyalet konumuna getirdiği 2020 yılına kadar.
Anket takip platformu FiveThirtyEight'e göre; Trump seçim gününe girerken eyalette yüzde 2,1 puan önde. Ancak bu marj -tüm salıncak eyaletlerde olduğu gibi- anketlerin hata payı içinde kalıyor. Eyalette kayıtlı Cumhuriyetçi seçmen sayısı (%34,7) Demokratlardan (%30,5) daha fazla. Diğerleri ise üçüncü parti seçmenleri.
Arizona'nın son altı başkanlık seçiminde kime oy verdiği:
2000: Cumhuriyetçi (%51.0)
2004: Cumhuriyetçi (%54,9)
2008: Cumhuriyetçi (%53,6)
2012: Cumhuriyetçi (%53,7)
2016: Cumhuriyetçi (%48,7)
2020: Demokrat (%49,4)
Georgia Eyaleti
Burası genellikle Cumhuriyetçilere oy veren ancak 2020'de mavi renge bürünen bir başka güney eyaleti. 1972'den bu yana burada sadece iki Demokrat kazanmayı başardı. İlki 1976 ve 1980'de üst üste iki kez kazanan Georgia asıllı Jimmy Carter. İkincisiyse Clinton'ın 1992'deki ilk seçim galibiyeti.
Demokratlar, Harris'in bu kez kazanmasına yardımcı olmak için Atlanta'daki siyahilere ve göçmen nüfusa güvenirken, Cumhuriyetçiler Georgia'nın çoğunluğu kırsal ve beyaz olan nüfusunun eyaleti tekrar kendi saflarına çekeceğini umuyor. FiveThirtyEight Trump'ı yüzde 0,8 puan önde gösteriyor.
Georgia'nın son altı başkanlık seçiminde kime oy verdiği:
2000: Cumhuriyetçi (%54,7)
2004: Cumhuriyetçi (%58.0)
2008: Cumhuriyetçi (%52,2)
2012: Cumhuriyetçi (%53,3)
2016: Cumhuriyetçi (%50,8)
2020: Demokrat (%49,3)
Kuzey Karolina Eyaleti
Arizona ve Georgia gibi bu güney eyaleti de genellikle Cumhuriyetçilerden yana oy kullandı. Lyndon Johnson'ın 1964'teki seçiminden bu yana Kuzey Carolina'da sadece iki Demokrat galip gelebildi: 1976'da Jimmy Carter ve 2008'de Barack Obama.
Trump, eyaleti hem 2016'da (yüzde 3.6 farkla) hem de 2020'de (yüzde 1.3 farkla) kazandı. FiveThirtyEight'e göre 0,9 puan gibi küçük bir farkla da olsa yine önde gidiyor. Trump, geçtiğimiz hafta neredeyse her gün kampanya için Kuzey Karolina'ya döndü. Analistlere göre erken oy kullanan Cumhuriyetçilerin sayısındaki artış partiye biraz umut veriyor.
Kuzey Karolina'nın son altı başkanlık seçiminde kimlere oy verdiği:
2000: Cumhuriyetçi (%56,0)
2004: Cumhuriyetçi (%56,0)
2008: Demokrat (%49,7))
2012: Cumhuriyetçi (%50,4)
2016: Cumhuriyetçi (%49,8)
2020: Cumhuriyetçi (%49,9)
Nevada Eyaleti
Üç milyonluk nüfusa sahip küçük bir eyalet olan Nevada, bir nevi 'belirleyici' statüsüne sahip. Bu eyalet, 1976 ve 2016 hariç her seçimde kazanan adaya oy vermiştir.
Son seçimlerde oylar her iki yönde değişmiş olsa da 2008'den bu yana Demokratlar istikrarlı bir şekilde Nevada'da galip geldi. Eyalette artan göçmen nüfusu ve sonucu şekillendirmede etkili olabilecek çok sayıda üçüncü parti seçmeni var.
The Nevada Independent'ın editörü Jon Ralston, bu haftaki bir köşe yazısında Harris'in avantajlı olduğunu öngördü. Ralston, "Gizli Demokrat olan pek çok partizan olmayan seçmen var" ifadelerini kullanarak eyaletteki fanatik olmayan Demokrat seçmene dikkat çekti. FiveThirtyEight'e göre; salı sabahı itibarıyla Trump, Harris'in sadece yüzde 0,3 puan önündeydi.
Nevada'nın son altı başkanlık seçiminde kime oy verdiği:
2000: Cumhuriyetçi (%49,5)
2004: Cumhuriyetçi (%50,5)
2008: Demokrat (%55,2)
2012: Demokrat (%52,4)
2016: Demokrat (%47,9)
2020: Demokrat (%50,1)
Pensilvanya Eyaleti
Pennsylvania, kararsız eyaletler arasında adayların zaferi en çok arzuladığı eyalet. Pek çok analist, her seçimde olduğu gibi bu seçimde de Pensilvanya'yı kazananın -başka sürprizler olmadığı taktirde- başkanlığı da kazanacağına inanıyor.
Ülkenin kuzeydoğusundaki bu eyaletin seçmenleri, Bill Clinton'ın 1992'deki zaferinden 2016'da Trump'ın Hillary Clinton'ı yenmesine kadar sürekli olarak Demokrat Parti adayına oy vermişti. FiveThirtyEight'e göre Harris, Seçim Günü'ne girerken 0,2 puan önde gözüküyor.
Pensilvanya'nın son altı başkanlık seçiminde kime oy verdiği:
2000: Demokrat (%50,6)
2004: Demokrat (%50,9)
2008: Demokrat (%54,5)
2012: Demokrat (%52,0)
2016: Cumhuriyetçi (%48,2)
2020: Demokrat (%50,0)
Michigan Eyaleti
Trump, 2016'da tahminleri altüst ederek Michigan'ı kazanana kadar George HW Bush bu eyalette seçimi kazanan son Cumhuriyetçiydi.
Biden, 2020'deki seçimlerde bu eyaleti Müslüman Arap-Amerikalı toplulukların oylarıyla Demokratlara kazandırmıştı. Ancak Michigan şehirlerinde ikamet eden bu topluluklar, İsrail'in Filistin'e yönelik soykırımı ve Biden-Harris yönetiminin Siyonizm'e koşulsuz desteği nedeniyle oylarını Demokratlara vermeyeceklerini belirtti. Yine de FiveThirtyEight'e göre Harris, Michigan'da yüzde bir puan önde.
Michigan'ın son altı başkanlık seçiminde kime oy verdiği:
2000: Demokratlar (%51,3)
2004: Demokrat (%51,2)
2008: Demokrat (%57,4)
2012: Demokrat(%54,2)
2016: Cumhuriyetçi (%47,5)
2020: Demokrat (%50,6)
Wisconsin Eyaleti
Pennsylvania ve Michigan gibi Wisconsin eyaleti de Trump 2016'da bu kalenin surlarını aşmadan önce birkaç seçim dönemi boyunca Demokratların güvenilir bir eyaleti olmuştu. Trump'tan önce Wisconsin'i kazanan son Cumhuriyetçi 1984'te Ronald Reagan'dı.
Biden, 2020'de eyaleti az farkla geri kazandı. FiveThirtyEight'in anketine göre Kamala Harris, yüzde bir puan farkla eyaletteki yarışı önde götürüyor.
Wisconsin'in son altı başkanlık seçiminde kime oy verdiği:
2000: Demokrat (%47,8)
2004: Demokrat (%49,7)
2008: Demokrat (%56,2)
2012: Demokrat (%52,8)
2016: Cumhuriyetçi (%47,2)
2020: Demokrat (%59,5)