Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed Bin Abdurrahman Âl-i Sâni, geçtiğimiz çarşamba günü ilan edilen, önceki gün de İsrail Parlamentosu (Knesset) tarafından onaylanarak resmiyet kazanan Gazze'deki ateşkes ve esir takası anlaşmasına ilişkin detayları Arap medyasına anlattı. Âl-i Sani, ilan edilen ateşkesin Aralık 2023'te hazırlanarak müzakerelere sunulan ateşkes taslağının aynısı olduğuna değindiği röportajda, İsrail tarafının bu taslağı o gün reddettiğine dikkati çekerek, "Ateşkesi kimin akamete uğrattığını hepimiz biliyoruz ama burada artık bunu söylemeye gerek duymuyorum. 13 aydır önemsiz detaylar üzerinde müzakere yapılarak ateşkes geciktirildi" dedi. Âl-i Sâni, arabulucu taraf olarak müzakerelerde çaba sarf etmelerine rağmen ateşkese daha önce ulaşılmasını sağlayamadıkları için Filistin halkından özür diledi. Filistin Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, İsrail'in 7 Ekim 2023'te Gazze'ye başlattığı hava ve kara saldırılarında, en az 46 bin 900 Filistinli yaşamını yitirirken 111 bin Filistinli de yaralandı. Ölü sayısı ateşkes taslağının sunulduğu Aralık 2023'te 20 bin civarındaydı.
ATEŞKES BUGÜN BAŞLIYOR
Knesset'te önceki gün gerçekleştirilen ve ateşkes ile esir takası anlaşmasının onaylandığı oylama sonrası Katar Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ateşkesin bu sabah (pazar) saat 09.30 itibariyle yürürlüğe gireceği bildirildi. İki aşamalı olarak belirlenen ateşkes sürecinin 42 gün süren ilk aşamasında, Hamas'ın elindeki 33 İsrailli esiri serbest bırakması karşılığında İsrail'in aralarında müebbet ve uzun süreli hapis cezası almış 296 kişinin olduğu 735 Filistinli mahkumu serbest bırakması ön görülüyor. Anlaşmanın ilk aşamasının başarıyla tamamlanması halinde ikinci aşamaya geçilmesi beklenirken bu aşamada da İsrail'in küçük bir güvenlik şeridi halinde Gazze'den tamamen çekilmesi ve toplamda 1167 Filistinli tutukluyu, Hamas'ın elindeki diğer esirlere karşılık bırakması kararlaştırıldı.
BEŞ ÖNEMLİ İSİM İKİNCİ AŞAMAYA KALDI
Ateşkesin ilk aşamasında serbest bırakılacak Filistinli tutuklular arasında Hamas, İslami Cihad, Fetih ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) diğer fraksiyonları ile tüm Filistinli direniş örgütlerinden mahkumlar yer alıyor. Filistin'de büyük ağırlıkları olan beş direniş liderinin ikinci aşamada serbest bırakılacağı ilan edildi. Bu liderler arasında Hamas'ın Batı Şeria Askeri Kanat Lideri İbrahim Hamid, İsrail'e karşı büyük eylemleri organize etmesiyle bilinen direniş mühendisi Abdullah el-Bergusi, efsanevi lider Yahya Ayyaş'ın öldürülmesinin intikamı olarak intihar eylemleri organize eden Hasan Selame, Fetih Hareketi'nin önde gelen liderlerinden Mervan el-Bergusi ve hakkında 35 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis hükmü olan 30 İsraillinin ölümü ile 160'nın yaralanmasına sebep olan saldırıdan sorumlu tutulan Abbas es-Seyyid yer alıyor. Buna karşılık, Fetih'in askeri kanadı Aksa Şehitleri Tugayları'nın lideri Zekeriya El-Zubeydi'nin yanı sıra, Hamas, Fetih ve İslami Cihad'dan Ahmed el-Bergusi, İyad Ceradat ve Vail Kasım gibi üst düzey liderlerin ilk aşamada serbest bırakılacağı aktarıldı.
İSRAİLLİ ESİRLER 3 MERKEZDE TOPLANACAK
Öte yandan, İsrail cephesinde de Hamas ve diğer direniş grupları tarafından Gazze'den gönderilecek ilk 33 esir için hazırlıklar başladı. Direniş grupları, ilk 3 esiri bugün serbest bırakırken İsrail tarafında da bu esirlerin karşılanması ve gerektiğinde hastaneye nakledilmeleri için 3 karşılama merkezi oluşturuldu. Bu 3 merkez, Gazze'nin orta kesiminin doğusunda kalan Ra'im Üssü, Gazze'nin güneyindeki Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı'nda ve Gazze'nin kuzeyindeki Erez Sınır Kapısı’nda inşa edildi. Times Of İsrael'in verdiği bilgiye göre, bu noktalarda esirler İsrail ordu temsilcileri, doktorlar ve ruh sağlığı uzmanları tarafından kabul edilecek. Buradan da aileleriyle buluşacakları hastanelere nakledilecekler.
ANLAŞMAYA ULUSLARARASI DENETİM
Mısır medyası, müzakerelerin arabulucu taraflarından biri olan Kahire'nin ev sahipliği yaptığı uluslararası bir toplantının, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının uygulanmasını takip etmek üzere Mısır, Filistin, Katar, ABD ve İsrail'i içeren bir operasyon odası kurulması konusunda mutabakatla sona erdiğini belirtti. Al Qahera News televizyonunun isminin açıklanmasını istemeyen bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, anlaşmanın uygulanması için gerekli tüm düzenlemeler üzerinde uzlaşıldığını, bunlar arasında Kahire'de ortak bir operasyon odasının oluşturulmasının da yer aldığını ifade etti.