Yeni yılda araç sahiplerini etkileyecek akaryakıt alımındaki değişiklikler için geri sayım sürüyor. 1 Ocak’tan itibaren, akaryakıt alımında önemli bir yenilik hayata geçecek. Araç plakaları elle girilmeyecek, sistem otomatik olarak tanıyacak. Peki, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi nedir kimler hangi araçlar için zorunlu? İşte Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin (UTTS) detayları...
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından duyurulan vergi borçluları listesinde çok sayıda akaryakıt firmasının yer alması, bu sektördeki kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla yürütülen mücadelenin önemini ortaya koydu. Gelir İdaresi Başkanlığı, ilgili kurumlarla işbirliği halinde akaryakıt piyasasındaki kayıt dışılıkla mücadele için pek çok adım attı.
Buna göre, akaryakıt istasyonlarındaki pompalara ödeme kaydedici cihaz bağlanmasına ilişkin ilk düzenleme 2003 yılında yapıldı. Zamanla bu önleme yönelik suiistimallerin ortaya çıkması üzerine yeni tedbirler devreye alındı. Başkanlık ilk olarak akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güvenlik düzeyini artırdı. Bu cihazlar, dışarıdan müdahale edilemeyen ve anlık bilgi paylaşımı yapabilen yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlarla değiştirildi. Böylece cihazlara dışarıdan müdahale edilmesi önlendi. Akaryakıt istasyonlarında yapılan tüm satışlara ait bilgilerin de anlık olarak Başkanlığa iletilmesine başlandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek "Kısa süre içinde Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacak" dedi.
AKARYAKITA ÇİP SİSTEMİ NASIL İŞLEYECEK?
Sistemle, akaryakıt alımı yapacak taşıtların plakaları elle yazılmadan sistem kapsamındaki bileşenler ile ödeme kaydedici cihazlara otomatik yansıyacak ve yakıt alan taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi önlenecek.
Sistem, vergi mükelleflerinin işte kullandıkları taşıtlar için yapılacak akaryakıt ve LPG alımlarında 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren zorunlu olacak. Ayrıca, 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilecek sıfır taşıtlar kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde özel taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlar da 30 Haziran 2025 tarihine kadar UTTS kapsamına dahil olacak.
ARAÇLARA ÇİP Mİ TAKILACAK?
Araçların depo dolum ağzına bir çip takılacak. Akaryakıt pompa tabancasında da bir çip olacak. Akaryakıt alındığında bu iki çip birbirini tanıyacak ne kadar akaryakıt alındığı, hangi araç için alındığı sisteme otomatik olarak girilecek. Aslında sistem elle girişle değil, otomatik olarak yapılacak. Araçların depo dolum ağzına takılacak çipin şu anki fiyatı 1810 TL + KDV’dir.
ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİ NEDİR?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) akaryakıt pompalarına bağlı olan ödeme kaydedici cihazlara (YN Pompa ÖKC) aracın plaka bilgilerinin elle manuel girişini önleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlar. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği; akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele edilmesi amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 5 Ekim 2023 tarih ve 32330 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Yapılan bu düzenlemeyle;
Akaryakıt istasyonlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kurulması,
Akaryakıt pompalarına Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı (TTO) takılması,
Cihaz montaj noktaları ve cihaz maliyet bilgileri utts.gov.tr adresinde yayınlanmıştır.
Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan araçlara 31.12.2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimini (TTB) takılması zorunluluğu getirilmiştir.
ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIR?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin kusursuz çalışabilmesi için araçların yakıt depo giriş bölümüne taşıt tanıma birimi adı verilen cihaz, akaryakıt pompasına ise taşıt tanıma okuyucusu monte edilir. Pompalara bağlı bu ödeme kaydedici cihazlar, aracın plaka bilgilerinin elle girişini engelleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlar. Yani Taşıt Tanıma Sistemi ile birlikte “elle plaka girişi” tamamen ortadan kalkmıştır ve tüm akaryakıt tüketimi dijital ortamda takip edilebilir hale gelmiştir.