Geçtiğimiz günlerde Amerikan semalarına bir cisim yaklaştı. Daha sonra bu yabancı cismin bir “Çin Balonu” olduğu anlaşıldı. Amerikalılara göre bu balon yüksek irtifalarda seyretme niteliğine sahip gözetleme ve istihbarat amaçlı bir casus balondu. Üç otobüs büyüklüğündeki balonun Montana’daki nükleer silahları barındıran tesisleri izlemeyi amaçladığına dair iddialar da dillendiriliyor. Pekin’e göreyse, iklim hareketleriyle ilgili olarak işlev gören balon rüzgârların etkisiyle rotasından saparak
Geçtiğimiz günlerde Amerikan semalarına bir cisim yaklaştı. Daha sonra bu yabancı cismin bir “Çin Balonu” olduğu anlaşıldı. Amerikalılara göre bu balon yüksek irtifalarda seyretme niteliğine sahip gözetleme ve istihbarat amaçlı bir casus balondu. Üç otobüs büyüklüğündeki balonun Montana’daki nükleer silahları barındıran tesisleri izlemeyi amaçladığına dair iddialar da dillendiriliyor. Pekin’e göreyse, iklim hareketleriyle ilgili olarak işlev gören balon rüzgârların etkisiyle rotasından saparak Amerikan semalarına doğru savrulmuştu.
Hangi açıklamayı kabul ederseniz edin, “Çin Balonu”nun Amerikan semalarında seyretmesi enteresan bir gelişme. “Çin Balonu”, ABD’deki “
Anti-Çin Partisi
”nin şahinleri için de iyi bir malzeme oldu.
Temsilciler Meclisi Gözetim Komitesi
’nin Cumhuriyetçi Partili
Başkanı James Comer
yaptığı açıklamada balonun ‘biyolojik silahlar’ içerebileceği ihtimalini bile öne sürerek, “
O balon hakkında hiçbir şey bilmiyoruz
” diyordu. ABD Dışişleri Bakanı
Antony Blinken
’ın bugün başlayacak ve 2 gün sürecek olan Pekin seyahati de “balon tartışması” sebebiyle iptal edildi. Oysa Biden Yönetimi’nden ilk defa bir Bakan Çin Başkanı Şi
Cinping
ile görüşecekti.
Analistler “Çin Balonu” tartışmalarında “
Soğuk Savaş
” dönemindeki casusluk tekniklerine atıflar yapıyorlar. Yeri gelmişken hatırlatalım, Mayıs 1960’ta Sovyetler Birliği hava sahasında “
CIA
” tarafından kullanılan “
U-2 Casus Uçağı
” düşürülmüştü. Washington’a göre adı geçen uçak yağış olaylarını inceleyen bir meteoroloji uçağıydı. Rüzgarların etkisiyle uçak rotasından saparak yanlışlıkla Sovyet hava sahasına girmişti. Ancak Moskova ABD’nin iddialarını çürüttü. Uçağın Sovyet hava sahasında 2 bin kilometreden fazla bir mesafeyi kat ettiği de anlaşılmıştı.
ABD Başkanı
Dwight D. Eisenhower
daha sonra uçağın casusluk amacıyla kullanıldığını itiraf etti. 16 Mayıs 1960’da ABD Başkanı Eisenhower ve Sovyetler Birliği Lideri
Nikita Kruşçev
Paris’te buluşacaklardı. Soğuk Savaş’ın ilk ciddi krizlerinden olan U-2 Casus Uçağı olayı “
Paris Zirvesi
”nin akamete uğramasına yol açtı. “
Çin Balonu
” ve “
U-2
Casus Uçağı
” tartışmalarının benzerliği dikkat çekici tabii. Her iki olay da taraflar arasındaki gerilimi daha da tırmandırdı.
ABD ve Çin arasındaki “
Büyük Güç
rekabeti” artık ‘
Yeni Soğuk Savaş
’ olarak etiketleniyor. Geçtiğimiz Perşembe günü
Georgetown Üniversitesi
’ndeki bir etkinlikte konuşan
CIA Başkanı William Burns
, Çin’in ABD’nin karşı karşıya olduğu en büyük jeopolitik meydan okuma olduğunu vurguladı. Burns, Çin ile rekabetin sadece askeri ve ideolojik değil, aynı zamanda ekonomik, teknolojik, siber uzaydan uzaya kadar her alanda tezahür ettiğini de belirtiyordu. Burns, Çin ile rekabetin Sovyetler’le eski rekabeti bile gölgede bırakacağını söylüyordu. “Çin Balonu” olayına ise değinmeyen Burns, Çin’in birkaç yıl içinde Tayvan’ı işgal edeceğine dair iddialara net cevaplar vermedi. Ancak Burns, “
CIA’daki değerlendirmemiz, Başkan Şi’nin Tayvan ile ilgili emellerinin hafife alınmaması yönündedir
” diyordu.
ABD ve Çin arasındaki yeni Soğuk Savaş’ın parlama noktası, “Tayvan”. Geçen ay ABD Hava Kuvvetleri’nde Hava Lolistiği’nden sorumlu
General Mike Minihan
kurum içinde yayımladığı notta “
Umarım yanılıyorumdur. İçimden bir ses 2025’te savaşacağımızı söylüyor
” diyordu. ABD medyasına sızan notlara göre General Minihan Çin’in 2025’te Çin’in Tayvan’ı işgal edeceği gerekçesiyle askerlerinin nişancılık dahil savaş eğitimine başlamalarını istiyordu.
General Minihan’ın notlarına göre 2024’te Tayvan’daki Başkanlık seçimleri Çin Devlet Başkanı Şi
Cinping
’e sebep sunacak. 2024’teki ABD Başkanlık seçimleriyse Şi’ye dikkati dağılmış bir ABD sunacak. Minihan daha önce
ABD Hint-Pasifik Komutanlığı
’nda en üst düzeylerde görev yapmıştı. Öte yandan geçtiğimiz Ekim ayında ABD Deniz Kuvvetleri Komutanı
Amiral Michael Gilday
da Pentagon’un Tayvan için her an askerî harekâta hazır olması gerektiğini söylemişti.
ABD’de her kafadan ayrı ses çıkıyor. ABD Savunma Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklamada General Minihan’ın görüşlerinin Bakanlığın resmi görüşünü temsil etmediği belirtiliyordu. Açıklamada “
Diplomasi
”nin hâlâ tercih edilen bir yol olduğu da savunuluyordu. Diğer bir yandan, “Çin Balonu” tartışmalarında da görüldüğü gibi,
Senatör Tom Cotton
başta olmak üzere ABD Senatosu’ndaki Çin karşıtı şahinler General Minihan’ı tebrik yarışına giriyorlardı.
#ABD
#Çin
#CIA
#Çin Balonu
#Abdullah Muradoğlu
