Yeni Şafak·ABDULLAH MURADOĞLU - ABD’de “bağımsız seçmenler” sistemi zorluyorlar..Geçen hafta Arizona SenatörüKyrsten SinemaDemokrat Parti’den ayrıldığını ve “Bağımsız” olarak yoluna devam edeceğini açıklamıştı. Bu açıklamanın ardından ABD’de kendilerini herhangi bir partiye ait hissetmeyen “Bağımsız seçmenler” bir kez daha gündem oldular.Ancak bağımsız seçmenler büyük ölçüde Demokratlar’a ve Cumhuriyetçiler’e oy veriyorlar. Nitekim 2020 seçimlerindeJoe Biden’ın birçok eyaletteki bağımsız seçmenlerin
Geçen hafta Arizona Senatörü
Kyrsten Sinema
Demokrat Parti’den ayrıldığını ve “
Bağımsız
” olarak yoluna devam edeceğini açıklamıştı. Bu açıklamanın ardından ABD’de kendilerini herhangi bir partiye ait hissetmeyen “Bağımsız seçmenler” bir kez daha gündem oldular.
Ancak bağımsız seçmenler büyük ölçüde Demokratlar’a ve Cumhuriyetçiler’e oy veriyorlar. Nitekim 2020 seçimlerinde
Joe Biden
’ın birçok eyaletteki bağımsız seçmenlerin desteği ile Başkanlık yarışını kazandığı belirtiliyor. 2022 ara seçimlerinde oy kullanan seçmenlerin yüzde 30’dan fazlasının Bağımsız olduğu ifade ediliyor. Öte yandan “
Pew Araştırma Merkezi
”nin bir anketine göre, “Bağımsızlar”ın yaklaşık üçte ikisini de “
Kararsız
” seçmenler teşkil ediyor.
“
Amerikan müesses nizamı
”nın dayanağı olan iki büyük partiye duyulan güvensizlik giderek derinleşiyor. Bu yüzden “Bağımsızlar” nüfusunun büyümeye devam edeceği öngörülüyor. Dolayısıyla siyasi sistemin bu olguya göre değişmesi gerektiğine dair tartışmalar yaşanıyor.
2020’deki seçimler için Demokrat Parti’den Başkan aday adayı olan
Andrew Yang
ve New Jersey Eyaleti’nin eski Cumhuriyetçi Valilerinden
Christine Todd Whitman
“Bağımsızlar”a hitap eden “
Forward(İleri) Partisi
”ni kurdular. Yang ve Whitman, ‘ılımlı Demokratlar’ ve ‘ılımlı Cumhuriyetçiler’den oluşan bir parti istediklerini belirtiyorlar. İki büyük partiye alternatif olması için geçen yıl kurulan “İleri Parti” henüz emekleme aşamasında. Ne ki Amerikan seçim sisteminin üçüncü bir parti için teşvik edici koşullar sağlamadığı da bir vakıa.
Diğer yandan
Kyrsten Sinema
’nın “Demokrat Parti”den ayrılması, siyasi kariyerinin bittiği anlamına gelmiyor. Demokrat Parti ile çalışan Senatörler
Bernie Sanders
ve
Angus King
“Bağımsız” olarak seçiliyorlar. Sinema ile birlikte Senato’da Bağımsız senatörlerin sayısı üçe çıktı. Sinema 2024’te aday olur ve seçilirse siyasî kariyerini sürdürme imkânını kazanacak.
Arizona Eyaleti’ndeki kayıtlı seçmenlerin yüzde 34’ü “Bağımsız” kategorisinde. Arizona “Cumhuriyetçiler”, “Demokratlar” ve “Bağımsızlar” arasında neredeyse eşit bir şekilde üçe bölünmüş durumda. Sinema’nın 2024 seçimlerinde aday olması halinde seçilme ihtimalinden söz ediliyor. Sinema artık ön seçimlerde rakip aday adaylarıyla yarışmak zorunda kalmayacak. Sinema’nın Bağımsız adaylığının Cumhuriyetçi adayın kazanma ihtimalini artırabileceği de söyleniyor. Bağımsızlar’ın yüzde 50’sinden fazlasınınsa Sinema’yı destekleyeceği belirtiliyor.
“Bağımsızlar” sadece Arizona’da değil, ABD’nin birçok eyaletinde de önemli bir yüzdeye sahipler. Bazı eyaletlerde “Bağımsızlar” seçmenlerin yarısını veya yarıya yakınını teşkil ediyorlar. ABD’de iki büyük parti arasında derinleşen siyasi ve kültürel kutuplaşma, yanı sıra “
militan partizanlık
” milyonlarca Amerika’lıyı tedirgin ediyor. ABD’de parti üyeliklerinin giderek azalmasında militan partizanlıktan duyulan tedirginliğin önemli rol oynadığı düşünülüyor. “Bağımsızlar” şartlara göre değişen oranlarda yerleşik iki partinin adaylarına oy verseler bile bu partilerin kurumsal kimlikleriyle özdeşleşmekten de kaçınıyorlar.
Eğilimleri itibariyle geniş bir yelpazeye yayılan “Bağımsızlar” yekpare bir blok teşkil etmeseler bile seçimlerin daha rekabetçi olmasını sağlıyorlar. Amerikalı bazı siyaset bilimcilerse, ABD seçmenlerinin en az 5 partiye güç verebilecek nitelikler taşıdığına dikkat çekiyorlar. Buna göre Cumhuriyetçiler “
Trumpçılar
” ve “
Geleneksel Merkezciler
” olarak, Demokratlar ise
Bernie Sanders
’ın temsil ettiği ‘
daha Sol
’daki kanatlar ile Joe Biden’ın temsil ettiği “
Merkezciler
” olarak ayrılıyorlar. Ortaya çıkacak bir diğer partiyse, “
Yeşiller
” oluyor. Tabii böyle bir dağılımın vücut bulabilmesi için ABD’nin parlamenter sisteme geçmesi gerekiyor.
Öte yandan “
Cumhuriyetçi Parti
”nin Merkezci kanadı çok ciddi bir korku yaşıyor. 2024 seçimleri için Başkan adaylığını açıklayan
Trump
’ın ön seçimlerde kaybetmesi durumunda “Bağımsız” aday olma ihtimalinden bahis açanlar var. Merkezciler’in Trump’a cepheden savaş açamamalarının bir sebebi de bu. Cumhuriyetçi seçmen tabanında Trump’ın çok ciddi desteği var. Trump’ın Bağımsız aday olması veya üçüncü bir parti kurması halinde Cumhuriyetçiler’in karpuz gibi ikiye yarılabileceği belirtiliyor. Merkezciler Trump’ın “
ayrı siyasi varlık
” olarak hareket etmesinin Cumhuriyetçiler’e Beyaz Saray’ın kapılarını kapatacağı endişesi taşıyorlar.
#ABD
#Joe Biden
#Donald Trump
#Kyrsten Sinema
