Dikkat edilmiştir sanırım. Ortadoğu politikasının tertibinde Türkiye'nin komşularıyla ilişkilerinde ABD'nin olsun, farklı Avrupa ülkelerinin olsun isimleri söylenir. Fakat İsrail adı neredeyse hiç anılmaz.
Oysa Ortadoğu sorununun hem baş aktörü İsrail'dir, hem sorunun kaynağı…
Örneğin Suriye sorunu sanki salt Türkiye ile Suriye'nin veya Türkiye ile ABD'nin arasındaki bir sorunmuş gibi algılanıyor. Ve analizler, yorumlar, temelde bu iki devletin mihveri etrafında geliştiriliyor.
Şimdi hatırlayalım lütfen: Türkiye, krizin başlangıç safhasında Esed'i katliamlardan vazgeçirmek üzere gerek Tayyip Erdoğan gerek Ahmet Davutoğlu marifetiyle çok gayret sarf etti. Oysa ABD o sıralarda Türkiye'nin bu tutumundan rahatsızlık alametleri gösteriyordu.
Daha sonra ise Türkiye Esed'i ikna etmeyi başaramayacağını anlayıp ondan umudu kestiğinde ABD Türkiye'nin bu tutumundan muğber olmaya başladı. Son safhada ise ABD, Türkiye'ye rağmen Suriye nezdinde yer aldı. Şu da akılda kalsın: ABD ile İsrail aynı paranın yazı ile tura yüzü gibidir…
Gelişmelerin bu seyrinde ilginç olan husus şu: bütün bu gelişmelerde İsrail'in adı neredeyse hiç geçmiyor. Fakat acaba tüm bu gelişmeler onun ilgisi ve bilgisi dışında mı vuku buluyor?
Böyle düşünmek İsrail'i hafife almak olur. Bütün bu gidişatta onun inisiyatifi asla göz ardı edilmemeli… Bilakis İsrail faktörü dikkate alınmadan bu kör düğümün mahiyeti anlaşılmaz ve çözüm de imkân dışı kalır. Problem, menşeinde halledilmeli…
Hâlihazırda Türkiye'de ve tüm dünyada ağız birliği halinde sürdürülen Erdoğan aleyhtarlığının kökenini de gene aynı kaynakta aramak yanlış olmaz…
Ancak bunun böyle olması, gene de Türkiye'nin İsrail ile diplomatik ilişkilerini normalleştirmesine engel sayılmamalı… Tam tersine, İsrail ile diplomatik ilişkilerin olağan düzleme çekilmesi dış ilişkilerdeki bazı temel problemlerin aşılmasının yolunu açar.
Diplomatik ilişki kurmak rezervlerden vazgeçmek anlamını taşımaz. Dost olmak başka, diplomatik ilişki kurmak ve bu ilişkiyi suhuletle yürütmek daha başka… Bu ayrımlara dikkat isterim…
#türkiye abd
#Ortadoğu politikası
#Esed
