Zenginlik, lüks ve israf

04:0020/12/2015, Pazar
G: 13/09/2019, Cuma
Hayreddin Karaman

Soru:Eşim (karım), bahçeli ve havuzlu büyük bir ev almam için ısrar ediyor, ben ise böyle fazlalıkların, lüks eklentilerin bulunmadığı mesela üç artı birlik bir dairede oturalım diyorum. Ne yapmam gerekiyor. Eşimi zühde (dünyadan asgari nasiplenmeye) zorlayamam, ama eşim olduğu için beraber yaşamak durumundayım. Onun zühdü kabul etmemesi boşamayı meşru kılmıyor, fakat ben de dünyaya dalıp yaşamak istemiyorum; ne yapmalıyım? Onun istediği bir evi satın alsam sevap mı günah mı kazanırım? Ben başımızı

Soru:

Eşim (karım), bahçeli ve havuzlu büyük bir ev almam için ısrar ediyor, ben ise böyle fazlalıkların, lüks eklentilerin bulunmadığı mesela üç artı birlik bir dairede oturalım diyorum. Ne yapmam gerekiyor. Eşimi zühde (dünyadan asgari nasiplenmeye) zorlayamam, ama eşim olduğu için beraber yaşamak durumundayım. Onun zühdü kabul etmemesi boşamayı meşru kılmıyor, fakat ben de dünyaya dalıp yaşamak istemiyorum; ne yapmalıyım? Onun istediği bir evi satın alsam sevap mı günah mı kazanırım? Ben başımızı örten bir çatıya razıyım, onun dediğini yaparsam “Güzellikleri dünyada tüketip gidenler, ahirete bir şey bırakmayanlar” sınıfına girer miyim?

Cevap:

Müslümanın önceliği ahiret (ebedî hayat) olmalıdır. Peygamberimiz (s.a.) ümmeti için yoksulluktan değil, zenginlikten endişe etmiştir: “Vallahi sizin için yoksulluktan korkmuyorum, aksine size, önceki toplumlarda olduğu gibi bol dünyalık verilmesinden, bunun peşinde şahsi menfaat yarışına girmenizden ve onlar gibi sizin de bu yüzden helak olmanızdan korkuyorum.”

“Bilin ki dünya hayatı, bir oyun, bir eğlence, bir gösteriş, aranızda bir övünme, mal ve evlâtta bir çokluk yarışından ibarettir. Tıpkı bir yağmur gibi ki bitirdikleri çiftçileri imrendirir, sonra kurumaya yüz tutar, bir de bakarsın ki sararmıştır, ardından da çerçöp haline gelmiştir. Âhirette ise ya çetin bir azap yahut Allah'ın bağışlaması ve hoşnutluğu vardır. Dünya hayatı sadece aldatıcı yararlanmadan ibarettir.” (Hadîd: 57/27).

Kırmızı sınırları aşmamak şartıyla Müslümanın, dünya nimetlerinden istifade etmesi sakıncalı değildir. Bankalardan faizli para alarak daha geniş, daha lüks evler edinen kimseler günaha girerler. Ailesinin rahat ve huzurunu sağlamak için ve buna yeterli olacak ölçüde bir mesken edinen kimseler ise bu niyetlerinden dolayı sevaba girmiş olurlar; çünkü uygun bir mesken de nafaka borcuna dahildir.

Yüksek binalar yapmada yarışa giren, bununla övünen ve böbürlenen kimseleri kınayan hadisler vardır. İsraf da naslarla haram kılınmıştır. Buna mukabil şu mealde hadisler de vardır:

“Allah'ım günahlarımı bağışla, evimi genişlet ve bana lütfettiğin rızkımı bereketli eyle!”

“Dört şey mutluluk verir: İyi eş (kadın), geniş mesken, iyi komşu ve işe yarar binek. Dört şey de insanı mutsuz kılar: Kötü komşu, huysuz eş, dar mesken (ev, barınak), işe yaramaz, kötü binek.”

“…Allah sana mal vermiş ise bunun belirtisi üzerinde görülsün”.

“Allah güzeldir, güzeli sever.”

Duhâ suresinin son âyetinin meali şöyledir: “Rabbinin nimetini dile getir, şükür niyetiyle anlat”.

İlk bakışta karşıt gibi gözüken bu hadisler şöyle yorumlanmıştır: Dünya malı, ikbali, refahı ve lüksü bir müminin hedefi olursa, bunları edinmeyi hayatının amacı kılarsa, bunlarla övünür, çoğaltmak için gece gündüz didinirse bu dinin maksadına ve Allah'ın rızasına uygun olmaz. Amacı ve hedefi Allah rızası olan bir mümine Allah zenginlik verirse, bu zenginliğin sosyal yükümlülüğünü yerine getirirse; bina, giyim kuşam, binek vb. şeylerde güzellik ve kalite tercihi sakıncalı da olmaz, kişinin durumuna, zaman ve mekan şartlarına göre israf da olmaz (İsraf görecelidir).

Yorum böyle olmakla beraber bir şeyin hak ve israf olup olmadığının ölçütü yalınızca dar alanda durum ve şartlar olmamalı, daha geniş bir alanda insanların ihtiyaçları göz önüne alınmalıdır. Dünyada açlıktan ölenler var iken milyonlarca liralık mücevherat ile süslenen, saray gibi evlerde lüks ve israf içinde yaşayan müminlerden, yalnızca zekatlarını ödediler diye bu aç ve açıkların hesabı sorulmaz demek kolay değildir.
#Zenginlik
#lüks
#israf