İsm-i Azam duası nedir?

04:0017/07/2016, Pazar
G: 13/09/2019, Cuma
Faruk Beşer

Önce baş sağlığı


Milletimizin başı sağ olsun, herkes için geçmiş olsun. Millete ve milletin değerlerine darbeye teşebbüs meşru ve makul görülemez. Umarım bundan herkes kendine düşen dersi almıştır. Birilerini çıkarlarına alet etmek isteyen dış güçler de onların işe yaramadığını gördüklerinde onları satarlar ve çöpe atarlar. İsmi azam hürmetine, Allah bu milleti bir daha mağlup ve zelil eylemesin. Uyanmasına ve yeniden dirilmesine engel olanlara engel olsun. Ona nusreti, hidayeti ve irşadı ile muamele eylesin. Yönetenlerinin elinden tutsun, doğrularına destek, yanlışlarına köstek olsun.



İsmi Azam Duası


Dua ile ilgili olarak yazdığımız altı yazıdan sonra onları

İsm-i Azam Duası

ile taçlandırmak güzel olur.



İsm-i azam duası diye bir dua var mıdır? Varsa nedir?



İsm-i Azam

, en büyük isim demek. Bununla anlaşılan şudur: Allah'ın öyle özellikli bir ismi vardır ki, O'na onunla yapılan duayı geri çevirmez.



İsmi azam ifadesi sahih hadislerde yer aldığı için bunun öyle ya da böyle hiç olmadığını söylemek doğru olamaz. Demek ki, vardır ama nedir, ya da nasıldır. Bu konuda sahih olan hadisi şeriflerden üçü şunlardır:



Bir gün bir adam Resulüllah'ın mescidinde bir namaz kıldı ve arkasından şöyle dua etti: Allah'ım, hamdin/bütün övgülerin senin hakkın olduğunu, senden başka ilah bulunmadığını bilerek senden istiyorum. Ey Mennân/nimeti bol, ey yerin göğün yoktan var edeni, ey celal/azamet ve ikram sahibi,

ey Hayy ve Kayyûm olan Allah'ım

… Bu duayı duyan Resulüllah Efendimiz (sa) buyurdular ki, işte bu adam dua edildiğinde icabet edilen, istenildiğinde verilen ismi azam ile dua etti'. (Tirmizî, Ebu Davud ve diğerleri. Sahih).



Bir gün de birisi şöyle dua ediyordu: Allah'ım, ben senden başka ilah olmadığına, ne senin kimseden doğduğuna, ne de kimsenin senden doğduğuna, senin denginin ve benzerinin bulunmadığına iman ederek senden istiyorum…' Yine bunu duyan Resulüllah buyurdular ki, işte bu adam dua edildiğinde icabet edilen, istenildiğinde verilen ismi azam ile dua etti' (Tirmizî, Ebu Davud ve diğerleri. Sahih). İbn Hacer bu konuda senet bakımından en sağlam hadisi şerifin bu olduğunu söyler ve bunlarla birlikte ismi azamdır diye nakledilen on dört farklı dua bulunduğunu anlatır ve onları tek tek sayar.



Bir başka hadisi şerifte Ebu Ümâme isimli sahabî, Resulüllah'ın, ismi azam şu üç surededir: Bakara 2/256 (Allahu lailahe illa hüve'l-hayyul kayyum), Âl-i İmran 3/2 (Elif-lâm-mîm, Allahu lailahe illa hüve'l-hayyul kayyum) ve Tâha 20/111 (Ve aneti'l-vücûhu li'l-hayyil kayyum) buyurduğunu nakleder.



Bunun dışında da bunlar kadar sahih olmayan ve pek çoğu da uydurma olan başka rivayetler de vardır.



Bu sahih hadisler ismi azamdan söz ettiğine göre böyle bir şey vardır

ancak her biri farklı bir şey söylediğine göre de ismi azam özel bir isim ya da özel bir cümle olmamalıdır

, o halde onu başka türlü anlamak gerekir. Müfessirlerin babası Taberî, İmam Eş'arî, İbn Hibban, Ebubekir Bakıllanî gibi her biri kendi sahasında otorite olan büyük zatlar Allah'ın isimlerinin her biri O'nun zatını anlattığına göre biri diğerinden daha büyük olamaz, çünkü her birinin anlattığı O'nun bizzat kendisidir, diyerek ismi azamın özel bir isim ya da cümle olamayacağını söylerler.



İbn Kayyim gibi bazıları da '

Allah' ismi, bütün isimleri topladığına göre ismi azam olsa olsa bu olabilir derler.

Daha önce Ebu Hanife, Tahavî ve onları izleyenlerin kanaati de bu idi. Nevevî gibi bazıları da yukarıda verdiğimiz üçüncü hadisi şerife dayanarak ismi azamın Allah'ın

el-Hayyü'l-Kayyûm

isimleri olduğu kanaatindedirler.



Durum böyle olunca meseleyi bütün delilleriyle inceleyen bir kısım âlimler haklı olarak şöyle bir sonuca varmışlardır:

İsmi azam ifadesi Sünnette yer alan bir ifadedir, o halde hiçbir surette ve hiçbir yorumla böyle bir şey yoktur demek uygun olmaz.

Ama hadisi şeriflerdeki ifadeler de farklı olduğuna göre demek ki, ismi azam bizatihi şifreli bir tek isim ya da bir tek cümle değildir. Dua edenin durumuna ve haline göre

kişiden kişiye değişen bir yakarış halidir.

Kelimelerden çok dua edenin haliyle ilgilidir. Ortak özelliği şudur; Allah'ı, bulunduğu hale en uygun isimleriyle anıp O'nu doğru tanıdığını O'na arz ettikten sonra kulun gönlünde duasına icabet edecek Allah'tan başka hiçbir güç, hiçbir merci ve hiçbir kişiye en ufak bir yer bırakmadan Allah'tan, sadece O'ndan ihlas ve samimiyetle istemesidir. Durum böyle olunca

ismi azam

her kesin Allah'a en yakın olduğu anda, O'nun isimleriyle, ihlasla O'na yakarmasıdır. Yani herkesin ismi azamı farklıdır. Kâtip Çelebî'nin 'bir kez Allah dese aşk ile lisan, dökülür cümle günah misli hazan' beyti de sanki bunu anlatır gibidir. O zaman ismi azam, Allah'ın en büyük ismi değil, kulun yaşadığı hale göre onun için en büyük olan, en etkili hale gelen isim olmuş olur. Allahualem.




#İsm-i Azam
#Sünnet