Üç bin dokuz yüz kırk beşinci kez laiklik ve bunaltı!

Sorun yok, bir gazete sütunu aracılığıyla kamuoyunun dikkatine sunulmuş bir makaleyi anlamak üzere okuyacaklar kadar, anlamamak ya da yanlış anlamak üzere kodlanarak okuyacak bir kitle de bulunur. Zira, genellikle çoğumuz bir analizi ya da bilgiyi, ideolojinin ve siyasallaştırmanın eleğinden geçirmeden değerlendirmeye meyilli değilizdir. Neden? Çünkü aksi takdirde ezberlerimiz sarsılır, bizim gibi düşünmeyen ve dünya görüşü bizimkinden çok farklı olan bir kanaat sahibinin doğru konuşmuş olabileceğini kabul etmek zorunda kalırız ki; bu çoğumuzun egosunu incitir, rahatını bozar, canını sıkar. Anlayacağınız önyargı, kafa konforu sağlar. İnsanlar gerçeklik yerine konforu tercih eder.

Bu yüzden Atatürk konusunda, din konusunda, dinin gündelik hayattaki izdüşümleri konusunda yazmak da, konuşmak da her zaman zor olmuştur bu ülkede, çünkü bu konular Cumhuriyet ideolojisinin kapsama alanına girer, bu kapsamdaki her şey aynı zamanda sembolik olarak çatışma nesnesidir, dolayısıyla bu konularda –baskın ideolojiye karşı- yazmaya cüret ettiyseniz, başka koruyucuların yanı sıra, sağlam bir de sinir sisteminizin olması gerekir. Çünkü karşınızda bulacağınız “okuyucu” adlı kitle, mermer gibi yekvücut bir blok olacaktır ve bu kitlenin yukarıda anlattığım nedenlerden dolayı sizi anlama gibi bir kaygısı filan bulunmadığından söyleyeceğiniz her şey size çarpıtılmış olarak geri dönebilecek ve zaman zaman da aynı kitle tarafından linç edilebileceksinizdir…

Ancak güzel ülkemizde, hergün o kadar çok “Bunlar Atatürk’ü de, laikliği de yanlış anlamış” demeye sevkeden hadise yaşanıyor ki, insan sahiden yazmadan edemiyor. Sözgelimi, neredeyse bir haftadır Türkiye, “Müftüler nikah kıysın mı?” tartışmasıyla yatıp kalkıyor. O klasik, “dini gösterenleri gündelik hayattan ve kamusal alandan silme” refleksi. Laisistlere göre, Avrupa’da ya da ABD’de nikahın kilisede kıyılması devletin laiklik ilkesine zarar vermez, zira Batılılar dini devlet işlerinden ayırma görevini ta Fransız Devrimi sırasında, neredeyse 250 yıl önce halletmiştir.

Batı, bu “din sorununu” öylesine köklü biçimde halletmiştir ki üstelik, bugün Kiliseler Avrupa’da Pazar ayinine gidenlere belli miktarda nakit yardım dağıtacak kadar, çıta düşürmek zorunda kalmışlardır. Oysa bizde öyle mi? Bayramda seyranda, Cuma’da Kandil’de ibadet mekanları, camiler dolar taşar. Milletin kahir ekseriyeti hala çok dindardır, başını örter, namazını kılar, gereksiz tartışmalara bile edebinden dolayı itibar etmez, laikliği benimsemiş olsa bile dindarlığından zerre miskal ödün vermez. Bu yüzden Türkiye’de laisistler dini hala tehlikeli buldukları için, kamusal alanda olduğu gibi, devletin varlık alanında da herhangi bir dini uygulamayı görmek istemezler. Onlar, sürekli yasaklamak isterler, yasakladıkça da alttan daha büyük şekilde gelen dip dalgaya çarparlar. Bu döngü hep böyle sürer.

Türkiyeli laisistler, seküler alana ait gördükleri nikah kıyma uygulamasını, bir devlet görevlisi dahi olsa müftü gibi dini görevi bulunan kimselerin değil, seküler nikah memurlarının kıymasını istiyor. Bunun için de, ortalığı birbirine katıyor. Son derece tartışmalı bir bakış açısı olmasına rağmen, bu insanların anladığı laiklik açısından bir tutarlılığı bulunabilir, ideolojik açıdan bakıldığında da, haklı bulunmasa bile anlaşılabilir.

Oysa bir de Anıtkabir’de Atatürk’e dua okunmasından, ruhuna Fatiha gönderilmesinden rahatsız olmak diye bir tutum var. Geçtiğimiz Çarşamba günü Başbakan Binali Yıldırım’ın Anıtkabir’de Mustafa Kemal Atatürk’ün mozolesi önünde saygı duruşunda bulunurken Fatiha suresini okuması, Sol Haber'de -gazete miydi?- “Anıtkabir’de şimdi de dua” başlığıyla duyuruldu. Bunu önemsiyorum, zira böyle düşünen ve ölülere saygı duruşunu yeterli gören, ölümden sonra da, kabir başında da herhangi bir İslami görünümle/ritüelle karşılaşmak istemeyen çok sayıda “laiklik taraftarı” olduğuna inanıyorum.

Olay, sadece “kıytırık sol haber işte” deyip geçilemeyecek denli geniş bir toplumsal kesimi bağlıyor kanaatimce. İşte bunun adı da –maalesef- İslam düşmanlığıdır. Ve laiklik denilen, ancak Türkiye’de hep İslam’a düşmanlık olarak görünür kılınan bu davranış biçimi Atatürk’e maledildiği için, “dinimizin gerekleri var, onları yapmaktan menedilmeyelim” diyen herkes, Atatürk düşmanı olarak kodlanıyor.

Oysa, ölüm ve sonrası alan olan kabir konusunda dünyevi öğretiler hiçbir şey söyleyemez. O alan, tüm inanışlarda dine aittir. Dünyevi dinler, ölümden sonrası test edilebilir, deney yapılabilir, ispatlanabilir olmadığı için, ölümü yokoluşla eşitlemişler ve ölüye karşı kuru bir saygı duruşundan başka hiçbir ritüel geliştirememişlerdir. Erişemedikleri o alanla ilgili hiçbir şey yapamayınca, ölümü yok farz etmeye çalışmışlardır. Oysa inananlar, ölümden sonra hayatın bitmediğine, bildiğimiz formda olmayan, başka bir türlü hayat biçimi olduğuna inanır. Aynı inananlar, dünya yaşamını, ömrümüzü anlamlı kılacak bir hesap günü olduğunu da –siz inanırsınız ya da inanmazsınız- düşünür, dolayısıyla ölen için yaratıcıdan rahmet dilemeyi görev sayar.

Kabir orası yani! Dua etmeyip ne yapılacaktı, zeybek mi oynanacaktı?