Yellen veda ederken

ABD Merkez Bankası FED, Çarşamba günü beklenen hamleyi yaptı ve faizde 25 baz puan artırıma gitti. Karar aynı zamanda, görevi yakında Jerome Powell’a devredecek olan Janet Yellen’ın da son basın toplantısına misafir oldu.

Yellen 2014 yılında FED’in ilk kadın Başkanı olarak göreve geldiğinde, ülke ekonomisi kriz sonrası toparlanma sürecine devam ediyordu. İşsizlik oranının %6-7 bandında gerilemeye çalıştığı o günlerin, istikrarlı bir toparlanma ile ilerlediğini hep birlikte izledik. İşte bugün Yellen aldığı emaneti, %4’lere düşmüş bir işsizlik oranıyla yeni Merkez Bankası yönetimine devredecek.

Bilindiği üzere FED’in amaçları çerçevesinde, fiyat istikrarını tesis etmenin yanı sıra istihdamın azami düzeyinin sağlanmasını desteklemek de yer alıyor. Yellen’ın görevde olduğu söz konusu süre zarfında ABD’nin ekonomik büyüme hikayesi mütevazı ancak sağlam oranlarla yazılırken, işsizlik de epeyce gerilemiş bulunuyor. Bununla birlikte, enflasyondaki %2’lik hedef bir türlü tutturulamamış durumda. Son gelen Ekim verisi, PCE’de %1,6’yı gösteriyor.

Açıkçası Yellen’ın da ima ettiği üzere, FED enflasyonda hedefin tutmamasını ve daha doğrusu beklentilerle uyuşmazlık sergilemesini tam olarak izah edemiyor. Ona göre bir ihtimal, ekonominin yapısında enflasyonu düşük tutacak şekilde bir şeylerin değiştiği… Belki de enflasyon, daha da düşük bir işsizlik ortamından kıvılcım almayı bekliyor.

Bu bağlamda FED’in 2017 sonu projeksiyonları, işsizlikte %4,1 oranına işaret ediyor. Ve 2018 yılında oranın %3,9’a gerilemesi bekleniyor. Bu ise, Eylül ayında yapılan tahminlerin 0,2 puan kırpılmış olduğu bir revizyon demek oluyor. Keza GSYH gelişim hızı da, 2017 ve 2018 için her biri medyanda %2,5’a yükseltilmiş durumda. Özellikle gelecek yıla dair güncelleme, 0,4 puan artışla daha bir dikkat çekiyor.

Geçenlerde yazmıştım. Şu günlerde ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi ellerindeki yeni vergi tasarılarını uyumlaştırıp Noel öncesi Trump’ın onayına sunmak için sona gelmiş durumda. Buradaki Cumhuriyetçi telaşın nedeni ise malum: Ekonominin daha bir canlandırılması…

Hal böyle olunca da, FED’in projeksiyonlarında vergi reformunun tuttuğu yer merak ediliyor. Ve anlaşılan o ki; banka, vergi kesintilerinin ve diğer söz konusu canlandırıcı düzenlemelerin büyümeye katkıda bulunacağını ancak bunun kısa vadede ve sınırlı seviyede olacağını hesaplıyor. Örneğin gelecek senenin büyüme ve işsizlik oranı revizyonunda da bu etki hissediliyor lakin yine anlaşılan o ki, bu kıpırdanmanın öyle ekstra bir enflasyonist baskı yaratacağı düşünülmüyor.

Zira FED, enflasyonu 2017’de %1,7, 2018’de ise %1,9 olarak öngörüyor ve bu da gelecek yılki projeksiyonlarda bir değişiklik yapılmadığı anlamına geliyor. FED’e göre enflasyon, ancak 2019 yılında %2 hedefine ulaşacak.

Bu çerçevede FED beklentilerinde haklı çıkarsa, faizlerin de yine kademeli artışlarla gelmesi söz konusu olacak. Nitekim bu haftaki kararla 2017’yi 3 faiz artışıyla tamamlamış olan ABD Merkez Bankası, gelecek yıl için de benzer bir patikada ilerleyeceğinin mesajlarını veriyor. Komite üyelerinin projeksiyonları, 2018 yılında 3 adet faiz artışında ağır basıyor. Uzun vadeye bakıldığında ise son toplantı, faiz oranlarının %3 seviyesini aşmayacağında karar kılıyor.

Öte yandan vergi reformunun yaratacağı mali delik konusunda, Yellen’ın iktidar kadar rahat olmadığını da not düşmek gerek. Nitekim yeni sistemde ülke ekonomisindeki borç seviyelerinin daha da dikkatli izlenmesi gerektiğine dair tartışmalar da devam ediyor.

Sonuç olarak Yellen, ekonomide fena olmayan bir tabloyla FED’deki kariyerine veda ediyor. Ve müstakbel Başkan Powell’ın da, Yellen’ın politika duruşundan çok bir farklılaşması beklenmiyor. Bununla beraber, Yellen’ın Yönetim Kurulu’ndaki görevinden ayrılacak olması, ekipteki boş koltukları Trump’ın nasıl dolduracağına dair bir ilgi ve ayrıca kısmi bir belirsizlik uyandırmıyor değil.