Küresel gidişat

Salı günü bu köşede yükselen piyasa iştahından bahsederken, IMF’in Dünya Ekonomik Görünüm (WEO) Raporu Ekim sayısı da yayımlandı. Söz konusu rapor, malumunuz mutat bir ajandaya sahip. Bu kapsamda IMF, henüz bu yılın Nisan ayında dünya adına “ivme mi kazanıyoruz?” diye sorguluyordu. Ekim raporunun vardığı başlık ise, “sürdürülebilir bir büyüme” arayışında… Bu bağlamda IMF, dünya ekonomisindeki “kısa vadeli iyileşme” gerçekliğini yineleyip, “uzun vadeli zorluklara” dikkat çekiyor.

Kısa vadeye bakıldığında, iyileşen dünya ekonomisinin bu gidişatı sürdürmesi beklenirken, 2017 ve 2018 büyüme tahminleri sırasıyla %3,6 ve %3,7’ye revize edilmiş durumda.

Bu kapsamda senenin artık sonlarına yaklaşırken, gelişmiş ülkeler cephesinde 2016’daki %1,7’lik ortalamayı bu yıl %2,2’ye çıkaran bir görünüm var. Arka planında da, yeniden hızlanan ABD ve Avrupa ekonomilerinin gücü hissedilirken, Japonya ve Kanada’nın sürat kazanma eğilimini sürdürdüğü bir tablo okunuyor. Birleşik Krallık ise, bu grubun gidişatına pek uyum göstermeyerek durağanımsı ve ayrık bir duruş sergiliyor. Pek normal karşılanabileceği üzere…

Bununla beraber IMF projeksiyonları, gelişmiş ekonomilerin 2018’de yeniden bir parça yavaşlayıp %2’ye döneceğini projekte ediyor.

Öte yandan yükselen ve gelişen ekonomilerde de bu sene bir miktar hareketlenme var. Zaten kendileri, hâlihazırda %4,6’lık 2017 büyüme projeksiyonuyla, gelişmişlerin 2 katını aşan bir performans gösteriyor. Hatta 2018’de de hız kazanımının süreceği ve %4,9’a erişileceği öngörülüyor.

Grupta bu yıl gözlenen hızlanmanın en belirgin sebeplerinden biri ise, Rusya... Zira geçen yıl %0,2 daralan Rusya ekonomisinin, bu seneyi %1,8’lik bir reel GSYH artışıyla bitirmesi muhtemel. Ve hikâyenin bir diğer kahramanı ise, malumunuz Brezilya oluyor. Ekonomide 2017’de kaydedilen pozitif gelişim oranları, henüz 0 ile başlıyor olsa da onca daralmanın ardından kendine de dünyaya da iyi geliyor. Keza Nijerya da bu tanıma yakın duranlardan… Bu arada bariz sürat kazananlar arasında, bu yıl Rusya dışındaki Bağımsız Devletler Topluluğu mensupları da var. Tüm bu doneleri toparlayıp baktığımızda ise, emtia bağlantılı nekahet sürecinde yol alındığını söylemek mümkün.

Ve bunlara ek olarak, daha önceleri de işlediğim Orta ve Doğu Avrupa yükselenlerinin de grubun performansına yukarı yönlü bir katkı verdiğini belirtmek gerek. Çin ise sınıfının bir numaralı cüssesiyle, 2017’de 0,1 puan daha fazla bir gelişim projeksiyonu sunuyor. Bu noktada, Çin ekonomisindeki yavaşlamada frene basılması, şimdilik “birtakım” endişeleri avutuyor gibi…

Yükselen dünyanın bir kısmı işte bu şekilde hızlanırken, vites düşürenler de yok değil. Örneğin Hindistan’ın bu yıl, (hesap kitap işlerinden de kaynaklı) 0,4 puan gerileyerek %6,7 büyüyeceği tahmin ediliyor. Ve Meksika da, ufak ufak yavaşlama sergileyen bir diğer yükselen.

Öte yandan S. Arabistan’daki gelişim ise, %0’a çarpmak üzere paldır küldür inişini sürdürüyor. Gerçi işin içinde OPEC anlaşmasıyla gelen petrol kesintisinin olduğunu hatırlamak gerek. Ve tam bu noktada, S. Arabistan’ın da içinde olduğu MENAP bölgesini de anmakta fayda var. Zira Ortadoğu, Kuzey Afrika, Afganistan ve Pakistan’ı içeren grup ortalaması 2016’daki hızının yaklaşık yarısını kesip atacağa benziyor ki, burada özellikle İran’ın yavaşlama durumu yapacağını yapıyor.

Türkiye ise, yükselenler ve gelişenler grubunda bu görünüm dâhilinde öne çıkan ülkeler arasında geliyor. IMF’in şimdilik %5,1’e revize ettiği ve kanaatimce bu oranı da geçebilecek bir gelişim hızıyla 2017’yi kapatacak olan Türkiye ekonomisi, birçok grupdaşının ve haliyle dünyanın önünden gidiyor.

Bununla birlikte, üzerine kafa yorduğumuz orta ve uzun vadede sürdürülebilir gelişim ihtiyacı ise, hem Türkiye hem de dünya için halen geçerli. İşte bu doğrultuda WEO raporu, küresel ekonomi adına kaygılarını da dile getiriyor ve demek istiyor ki: Kısa vadede pembeleşen resmin yeniden solmaması için, bahara aldanmadan destek ve tedavilere devam etmek şart.