Serhat boylarından…

04:0014/10/2017, Cumartesi
G: 18/09/2019, Çarşamba
Ayşe Böhürler

Viyana bozgunu sonrası düşen kalelerden birisidir Ciğerdelen. Safiye Erol “Ciğerdelen” isimli romanının arka kapağında şöyle yazar: “Viyana’dan sonra bölge halkı doğrudan Anadolu’ya çekilmiyor. Bir sonraki güvenli bölgeye çekilip serhat boylarını korumaya çalışıyor. Viyana’dan çekilenler Belgrad’a, Belgrad düşünce Bosna’ya, Bosna kaybedilince Üsküp’e geri çekilir. Gerçekten Ciğerdelen kalesinin hikayesi Balkanlar’ın hikayesinin topyekun özetidir.” Safiye Erol serhat boylarında atalarımızın yaşattığı

Viyana bozgunu sonrası düşen kalelerden birisidir Ciğerdelen. Safiye Erol “Ciğerdelen” isimli romanının arka kapağında şöyle yazar: “Viyana’dan sonra bölge halkı doğrudan Anadolu’ya çekilmiyor. Bir sonraki güvenli bölgeye çekilip serhat boylarını korumaya çalışıyor. Viyana’dan çekilenler Belgrad’a, Belgrad düşünce Bosna’ya, Bosna kaybedilince Üsküp’e geri çekilir. Gerçekten Ciğerdelen kalesinin hikayesi Balkanlar’ın hikayesinin topyekun özetidir.” Safiye Erol serhat boylarında atalarımızın yaşattığı geleneği anlatırken “büyük küçüğünü korur, küçük büyüğünü sayar; hoca talebeyi sever, talebe hocaya can verir; usta çırağa kanat açar, çırak ustaya el bağlardı” diye özetler.


“Duvarlarında sabahlara kadar gülbank çekilip kol gezilip nöbet beklenirdi” diye anlatılan ecdad yadigarı Belgrad kalesinde; Cumhurbaşkanımız Erdoğan’a gösterilen bölge halkının gösterdiği muhabbet ve ilgi çok büyüktü.

Bir vakitler “vahdetli ve kıvamlı bir heybet arz ederek” bu coğrafyada hüküm süren” atalarımızın hazin bir şeklide geri çekildiği bu coğrafyaya yeniden bağlanmak için birçok sebebimiz var elbette.

Bunlardan biriside Evladı Fatihan’ın torunlarının Türkiye muhabbeti sevgisi, hürmeti. Onların bu hürmetini de her yerde en çok da Belgrad’a 5 saatlik uzaklıktaki Sancak eyaletinin Noi Pazar şehrinde gördük. “Türk Erdoğan” diyerek meydanı dolduran Noi Pazar halkı muhteşem bir karşılamayla Türkiye Cumhurbaşkanı’nı ve onunla birlikte bölgeye gelen heyeti karşıladı. Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın Ukrayna ve Sırbistan’ı kapsayan gezisinin önemli bir ayağı olan Sancak eyaleti Noi Pazar’dı.

Barış kavram olarak söylenmesi ve istenmesi kolay ancak tesis edilmesi için emek ve gayret gerekiyor. Sayın Erdoğan’ın gezisinin istikametinin de bölge barışının sağlanabilmesi için kilit bir ülke olan Sırbistan’a olması bu istek ve gayreti ortaya koyuyordu.

Gezi haber olarak birçok yerde çıktı, ben izlenimlerimi kısa kısa paylaşmak istiyorum.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic iki yıl önce seçilmiş bir cumhurbaşkanı. Kendisine Erdoğan’ı örnek almış, gezi boyunca bunu her yerde ifade etti. Noi Pazar’daki konuşmasında halka hitaben yaptığı konuşmada “Biliyorum beni Erdoğan kadar sevemezsiniz ama bunun için çaba sarf edeceğim” dedi.

Sırbistan Türkiye’ye ne kadar ilgi gösteriyor sorusuna aldığımız cevaplardan birisi şöyleydi. Bölgede güvenebilecekleri tek ülke Türkiye. Almanlara ve Hırvatlara hiç güvenmezler.

Belgrad Yugoslavya’nın eski başkenti, bölgedeki diğer ülkelere giden kapı. Bu nedenle burası ile ilişkilerin gelişmesi bölgeye de büyük katkı sağlayacak. Bunu bölgede çok kişiden duyduk. Cumhurbaşkanımızın ekibinde bölge ile ilgili çalışma yapan siyasetten iş dünyasına pek çok kişi vardı. Bunlardan birisi de Sakarya Milletvekili Prof. Mustafa İsen’di. İsen aile kökleri bir tarafa 1980’de bölgede üniversitede öğretim görevlisi olarak bulunmuştu. Belgrad Üniversitesi Türkoloji bölümünün açılış tarihi 1926’lara dayanıyor. İsen bu ziyaretin tüm bölge için çok büyük bir kıymeti olduğunu söylüyordu. “Balkanların kilit kapısı Belgrad’dır. Belgrad devrede olmadan bölge sorunlarının çözümü sağlanamaz… ”

Türkiye bu kapıyı dostça aralayarak bölge sorunlarının çözümüne de katkı sağlayacaktır.

Noi Pazar’daki konuşmayı dinlemek için Üsküp’ten gelen Makedonya Anayasa komisyon üyesi Salih Murat “Bu ziyaret sadece burası değil bölge için son on yılın en önemli olayı. İlk defa Sırp bayrağı ile Türk bayrağı yan yana geldi. Türk Cumhurbaşkanı burada böylesine büyük bir törenle ağırlanıyor. Bu da bir ilktir. Bu topraklarda insanlar para -pul değil itibar istiyorlar. Bu coğrafyada yaşayan Müslüman halklar 70 yıldır üretken olamadı, sürekli göç veriyor. Şehirler boşaldı. Bu geziyle Türkiye bizim için arkamızı yaslayacağımız bir kaya olduğunu gösterdi. Bu topraklarda tek ortak dost Türkiye’dir.”

Karşılıklı 700 iş adamının katıldığı görüşmelerde Halkbank’ın bölgede olması işlerin işleyişini hızlandırıyor. Halkbank 2015’te Sırbistan pazarına girmiş. 30 şubesi var. Bunlardan birisi Müslümanların yaşadığı Noi Pazar’da. Belgrad’da açtığı Simit Sarayları sayısını 5’e çıkartan Abdullah Kavukçu da ürün menüsüne Boşnak böreği benzeri bir çeşidi ilave etmiş bile. Simit Sarayı bölgede bilinen bir Türk markası olarak önemli.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic 15 Temmuz sonrası Sayın Erdoğan’ı ilk arayan yabancı ülke başkanlarından. Erdoğan basın mensupları ile yaptığı toplantıda bunu vurguladı.“Vucic Fetö’nün temizlenmesinde güçlü bir irade gösteriyor, bunları temizleyeceğini de bize ifade etti, bazı evrakları da bize teslim etti..”

Tika her yerde olduğu gibi burada da Türk mirası eserlerin restorasyonunu üstlenmiş durumda. Bölgede sayısı çokça azalan ecdadın izlerini barındıran harab olmuş eserler Tika tarafından onarılıyor.

Uçakta yaptığımız basın toplantısında en önemli madde Amerika ile ilişkilerdi. Sayın Erdoğan yaptığı konuşmalarda bir Cumhurbaşkanı olarak Türk Devleti’nin onur ve itibarını korumanın üzerinde dururken meselenin arka planında da iki ülke arasında kurulan komisyonlarda diplomatik görüşmelerin sürdüğünü söylüyordu.

#Türkiye
#Sırbistan
#Novi Pazar